ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Κλείνει ο ΔΟΛ; Αν κριθεί από το κείμενο που εμφανίστηκε στο κυριακάτικο «Βήμα»-και εμφανώς ΔΕΝ έχει γράψει ο ίδιος ο Σταύρος Ψυχάρης- προς κλείσιμο πάει. Η ανακοίνωση αναφέρεται σε αναστολή «εντός των ημερών». Έστω και αν κάποια από τα προσωπικά αντικείμενα του Ψυχάρη αφαιρέθηκαν ήδη από τον 5ο όροφο του κτιρίου της οδού Μιχαλακοπούλου 80, μοιάζει περισσότερο με έσχατο μέσο «ψυχαρικής» τακτικής για άσκηση πίεσης, παρά με οριστική κοινοποίηση κλεισίματος. Αλλά ες αύριον τα σπουδαία…
Ούτως ή άλλως, όμως, υπάρχει ένα ερώτημα. Γιατί ένας από τους δυο εκδοτικούς πυλώνες της χώρας εδώ και πολλές δεκαετίες έφτασε σ’ αυτό το σημείο; Υπάρχουν δυο εύκολες απαντήσεις.
Η μία υπάρχει στην ανακοίνωση που δημοσιεύθηκε με την υπογραφή «Το Βήμα»- και όχι «ΔΟΛ»- περισσότερο σαν δημοσιογραφικό κείμενο παρά σαν πράξη της ιδιοκτησίας.
Φταίνε «οι πιστώτριες τράπεζες που αποφάσισαν να δεσμεύσουν – και δέσμευσαν- προς όφελός τους, έναντι των δανείων που έχουν χορηγήσει, κάθε έσοδο του Οργανισμού».Που «αδιαφόρησαν για την τύχη των 500 και πλέον εργαζομένων, οι οποίοι απλήρωτοι επί μήνες έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους προκειμένου να διασώσουν τις εκδόσεις και τα άλλα Μέσα του Οργανισμού» και «με τις σαράφικες επιλογές τους στραγγαλίζουν τις καταξιωμένες στη συνείδηση του ελληνικού λαού φωνές της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης και επιχειρούν να σβήσουν από τον εκδοτικό χάρτη τις σοβαρότερες εκφράσεις ορθολογισμού και εθνικού συμφέροντος».
Η ανακοίνωση αναφέρει ότι «στην πραγματικότητα οι δύο εφημερίδες, που εκδίδονται από τη δεκαετία του ’20, φιμώνονται» και ότι «η διοίκηση του ΔΟΛ επιφυλάσσεται να αναπτύξει δημοσίως τα επιχειρήματά της σχετικά µε τη δίωξη του Οργανισμού» .
Προκαλε ίπάντως εντύπωση η κατάληξη: «Οι εργαζόμενοι, όλοι όσοι υπηρέτησαν και υπηρετούν τις αξίες της ακηδεμόνευτης δημοσιογραφίας, συνεχίζουν και θα συνεχίσουν, παρά τις αντιξοότητες, τον αγώνα για τη διάσωση του Οργανισμού, των ιστορικών εφημερίδων και των άλλων εκδόσεών του». Δηλαδή; Θα δείξει…
Η άλλη εύκολη απάντηση είναι ότι φταίει ο Ψυχάρης – ίσως και ο Λαμπράκης.που του κληροφόρησε τον ΔΟΛ. Ο υπερ -δανεισμός -όταν οι τραπεζικές πόρτες άνοιγαν με ένα τηλέφωνο-,το κακό μάνατζμεντ και η ανάθεση τα τελευταία χρόνια ρόλων σε πρόσωπα που δεν μπορούσαν να διεκπεραιώσουν- οδήγησαν στο μοιραίο αποτέλεσμα. Ειδικά με την αλλαγή εκδοτικής γραμμής και την εγκατάλειψη της δημοκρατικής παράταξης υπέρ της Δεξιάς, ο ΔΟΛ άφησε το κοινό του και άλλαξε φυσιογνωμία.
Έτσι κι αλλιώς όταν μια επιχείρηση δεν μπορεί να πληρώσει τα δάνειά της και το προσωπικό της κλείνει. Δεν είναι τραπεζικό κριτήριο ότι έτσι «θα υποβαθμιστούν αξίες του αστικού μεταπολεμικού συστήματος και θα καταρρεύσουν βασικές εστίες των Γραµµάτων, της Τέχνης και του Πολιτισμού», όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του Βήματος
Προφανώς ο σημερινός ιδιοκτήτης του ΔΟΛ έχει τις ευθύνες του- εκ της θέσης του και των επιλογών του. Και φυσικά είναι υπόλογος έναντι των δανειστών, του προσωπικού και των κρατικών αρχών για οτιδήποτε τον αφορά –και είναι πολλά. Αλλά ο ίδιος είχε λόγο να επιδιώξει τη διάσωση και να θυσιάσει πολλά γι’ αυτό. Όχι για να κερδίσει κάτι- ήδη έγινε αρκετά πλούσιος από τον ΔΟΛ. Αλλά γιατί είναι προσωπικά ταυτισμένος με το Συγκρότημα, έχει νοοτροπία επικράτησης και επιπλέον χρειάζεται τις εφημερίδες ως ασπίδα.
Εύκολα μπορεί να πέσει το ανάθεμα στον Ψυχάρη- αλλά δεν αποτελεί εξήγηση για όσα έγιναν το τελευταίο διάστημα. Όσοι ξέρουν πρόσωπα και πράγματα επιμένουν ότι τα τελευταία χρόνια «δεν υπάρχει Ψυχάρης». Για λόγους που είναι γνωστοί. Δεν κάνει ο ίδιος τις επαφές με πολιτικούς, τραπεζίτες και οικονομικούς παράγοντες, δεν διοικεί ο ίδιος την επιχείρηση, δεν διευθύνει τις εφημερίδες, δεν έχει επαφή με τους εργαζόμενους και εικόνα για την κατάσταση,δεν διαμορφώνει καν τη <γραμμή>.
Προφανώς γι’ αυτό δεν αντιλήφθηκε εγκαίρως ότι ο ΔΟΛ χρεοκόπησε πρώτα δημοσιογραφικά -χάνοντας κυκλοφορία επειδή άλλαξε στρατόπεδο και οι εφημερίδες του δεν ήταν πια κεντροαριστερές- και μετά οικονομικά. Πρώτα ηττήθηκε ως εκδοτικός φορέας με συγκεκριμένο ιστορικό φορτίο και μετά έχασε την πολιτική ισχύ του.
Αυτό συνέβη γιατί κάποιοι εκμεταλλεύθηκαν τη φυσική αδυναμία και τα διαχειριστικά προβλήματα του Ψυχάρη και πρόσδεσαν τις εφημερίδες στο άρμα το Σαμαρά και μετά του Μητσοτάκη ανοίγοντας μέτωπο με τον Τσίπρα προς τον οποίο κατευθύνονταν οι αναγνώστες τους. Αντι να τους ακολουθησουν τους επιτιμούσαν.
Μια συγκεκριμένη αρθρογραφία τα σηματοδότησε όλα αυτά – με χολερικό τρόπο ενίοτε- ως αψευδής μάρτυρας. Έτσι ολοκληρώθηκε η ζημιά που είχε ήδη επιφέρει οι «μαρμαράδες» -που έλεγε ο Νίκος Νικολάου- όταν αποδυνάμωναν διαδοχικά τις δυο εφημερίδες από την σπιρτάδα του ρεπορτάζ, υπέρ των… τεχνικών «αναβαθμίσεων» .
Ήταν το στρατηγικό λάθος που δεν έπρεπε να γίνει. Και προφανώς αυτό συνειδητοποίησε- πολύ καθυστερημένα- ο Ψυχάρης με την απόπειρα αναφέρει πίσω τον άνθρωπό του -προτού πολιτευτεί – Βασ. Μουλόπουλο. Για να συμβεί το αδιανόητο- απόδειξη πόσο είχε χάσει τον έλεγχο: συνάντησε …αντιστάσεις από τους ίδιους που τον παρέσυραν στον φιλονεοδημοκρατικό όλεθρο. Στο μαγαζί του διασυρονταν αυτός που ο ίδιος είχε καλέσει να συνδράμει!
Η ΝΔ και οι φίλοι της βρήκαν από τα ρούχα τους. Είχαν φτάσει στο σημείο να εκλαμβάνουν τον ΔΟΛ ως σταθερό προγεφύρωμα τη Δεξιάς και ως «μίασμα» ότι προέρχεται από τον ΣΥΡΙΖΑ. Που να τα περιμένει παλαιότερα αυτά ο Ψυχάρης όταν κανάκευέ Βρούτους…
Αυτές οι αντιστάσεις επεκτάθηκαν, όπως λένε οι γνωρίζοντες, και στις τελευταίες απόπειρες διάσωσης. Κάποιοι προέβαλαν την επιχειρούμενη διάσωση ως …»σχέδιο άλωσης του Τύπου” από τον Τσίπρα. Τα είπε άλλωστε και ο ίδιος Μητσοτάκης στη Βουλή- σαν να του έπεφτα λόγος για τις επιλογές ενός ιδιώτη. Και ακολούθησαν, ως ηχώ του, η Φώφη και Σταύρος. Α, είχε προηγηθεί ο απαραιτητος Βενιζέλος που εχει πλεόν ψυχολογία: εναντιον του Τσίπρα νάναι κι ότι νάνει…
Για να μην κρυβόμαστε πίσω από τον Μουλοπουλό μας. Για πολλά έχει ευθύνη έχει ο Ψυχάρης. Αλλά το λουκέτο δεν σχετίζεται με την αδυναμία να βρεθεί λύση επιβίωσης. Επιβάλλεται από συγκεκριμένους κύκλους για έναν, ανομολόγητο αλλά εμφανή , λόγο: μην χαθεί ο ΔΟΛ, ως υποστήριγμα της ΝΔ. Το δόγμα είναι : καλύτερα να κλείσει, παρά να πάει με τον Τσίπρα.
Με άλλα λόγια οι -δύσκολες ούτως ή άλλως- λύσεις της επιβίωσης που εξετάσθηκαν για να ανακουφίσουν τους εργαζόμενους , τορπιλίσθηκαν από όσους είχαν οδηγήσει τον ΔΟΛ στο στρατόπεδο της Δεξιάς εκμεταλλευόμενοι την προσωπική αδυναμία του Ψυχάρη. Οι ίδιοι προκειμένου να επιστρέψει στο φυσικό -αντιδεξιό προφανώς – χώρο του, έκαναν οτι μπορούσαν για να τινάξουν στον αέρα τις απόπειρες συνέχισης της έκδοσης των εφημερίδων του. Με κυνισμό και αλλαζονεία. Εστω και το πιστευαν υπονομευσαν το μελλον των εργαζόμεων.
Το σκηνικό θυμίζει λίγο την άλωση -αφού χρησιμοποιείται ο όρος- της Κωνσταντινούπολης: “Κάλλιο ειδέναι φακιόλιον Τούρκικον παρά καλύπτραν λατινικήν” . Καλύτερα να κλείσει, παρά να τον χάσει ο Κυριάκος.
Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΝΔ όταν του ζητήθηκε προ ημερών μια δήλωση υποστήριξης έστειλε ένα κείμενο το οποίο ήταν αδύνατο να δημοσιευτεί, καθώς κρεμούσε στο τσιγκέλι τον Ψυχάρη.
Ακόμη και στο περιθώριο συνέλευσης των εργαζομένων ακούσθηκε η ανατριχιαστική εκτίμηση: “Ο Μητσοτάκης δεν θα δεχθεί τέτοια λύση”. Δηλαδή δεν θα δεχθεί τη συνέχιση της απασχόλησης των εργαζομένων, αν πρόκειται να μην τον υποστηρίζει ο ΔΟΛ;
Δεν ξέρουμε αν ο ίδιος ο Κυριάκος έχει πράγματι τέτοιου είδους εμπλοκή΄-πέραν των όσων είπε στη Βουλή- ή απλώς κάποιοι λειτουργούν ως κολαούζοι του -οπως εμφαίζονται. Μητσοτκαικοτεροι του Μητσοτακη, εναντιώθηκαν σε λύσεις που θα σήμαιναν αλλαγή γραμμής, δηλαδή επάνοδο στην παραδοσιακή γραμμή του ΔΟΛ κατά τη Δεξιάς , ώστε να δημιουργηθούν προϋποθέσεις επιβίωσης.
Από όσους είχαν εμπλοκή στο παρασκήνιο -η οικογένεια του Ψυχάρη και πρόσωπα που τον επηρεάζουν -λέγεται οτι μόνο ο Αντώνης Καρακούσης πάσχισε ειλικρινά να βρεθεί λύση που διασώζει το ψωμί των εργαζόμενων. Προσπάθησε επίσης και ο Παν. Λάμψιας που φορτώθηκε την ευθύνη να βγαίνουν τα ΝΕΑ κανονικά -μετά την παραίτηση του τελευταίου διευθυντή, επί των ημερών του οποίου άδειασε η εφημερίδα από στελέχη.
Στην πραγματικότητά παίχτηκαν πολιτικά παιχνίδια και ο ΔΟΛ υπήρξε θύμα τους. Παιχνίδια υπερ της ΝΔ. Η ειδικευόμενη σε θέματα ΜΜΕ ιστοσελίδα “ Ενημέρωση 24” ανέφερε χαρακτηριστικά . “ Γιατί διευθυντικά στελέχη, αρχισυντάκτες και μεγαλόσχημοι δημοσιογράφοι του ΔΟΛ έκριναν ότι είναι καλύτερο να κλείσει το μαγαζί και εργάστηκαν σε αυτή την κατεύθυνση από το να δώσει λύση η κυβέρνηση ή να το αναλάβει ο Σαββίδης; Όταν γίνονταν συζητήσεις για να περάσει και επίσημα ο ΔΟΛ (γιατί ανεπίσημα είχε περάσει εδώ και καιρό) στη σφαίρα επιρροής της δεξιάς παράταξης (βλ. Αλαφούζος) γιατί δεν αντέδρασε κανείς;”
Υπάρχουν και άλλα ερωτήματα. Αν ήταν δυνατόν να συστήνονται εξεταστικές επιτροπές και υποθέσεις του Τύπου θα είχε εξαιρετικό ενδιαφέρον μια Επιτροπή Ηθικής Τάξης για τον ΔΟΛ. Για να βάλει το δάκτυλο επι τον τύπον τον ήλων και τον κάθε τζαναμπέτη στη θέση του.