ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Όταν το φθινόπωρο του 2015 –λίγο μετά τις εκλογές και τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ– η Γιάννα Αγγελοπούλου διαμεσολαβούσε για να “συστήσει” τον Αλέξη Τσίπρα στην αμερικανική uper class και την γραφειοκρατία της Ουάσιγκτον, μέσω μιας καλά οργανωμένης και προβεβλημένης εκδήλωσης του Clinton Global Initiative, στην Αθήνα το κουτσομπολιό στη Ν.Δ και μερίδα της επιχειρηματικής ελίτ “έδινε και έπαιρνε” για το πολιτικό φλέρτ της “σιδηράς κυρίας” με τον ισχυρό ριζοσπάστη που, μερικούς μήνες πριν, παραλίγο να κλονίσει την ευρωζώνη.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Ελάχιστοι γνώριζαν τότε αυτό που μέσω wikileaks αποκάλυψε αρκετά αργότερα η “Καθημερινή”.
Ένα τηλεφώνημα του Μπιλ Κλίντον στον Αλέξη Τσίπρα, λίγο πριν μπει στην τελική διαπραγμάτευση με την Μέρκελ, τον Ολάντ, τον Γιουνκέρ, τον Ντάϊσελμπλουμ, τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς.
“Ό,τι και να συμβεί στις διαπραγματεύσεις, μη βγεις επ’ ουδενί από το δωμάτιο”, φέρεται να είπε στον Αλέξη Τσίπρα ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, ευρισκόμενος σε συνεννόηση με τον Μπάρακ Ομπάμα κι αφού είχαν προηγηθεί αρκετά τηλεφωνήματα μεταξύ Ουάσιγκτον, Νέας Υόρκης, Αθήνας και Βρυξελλών, με την Γιάννα Αγγελοπούλου -όπως θρυλείται- παρούσα σε κάποια τουλάχιστον απ΄ αυτά.
Μπορεί να πει κανείς πολλά για τον τρόπο που η σύζυγος του Θόδωρου Αγγελόπουλου ενεπλάκη θετικά σε εκείνη τη φάση των πρώϊμων εξερευνήσεων του Αλέξη Τσίπρα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Αλλά και για την γνήσια προσπάθειά της να βοηθήσει τη νεαρή τότε ελληνική κυβέρνηση. Όχι γιατί η Γιάννα Αγγελοπούλου υπήρξε ποτέ αριστερή, αλλά διότι πάντοτε γοητευόταν από τις προσπάθειες των νέων και αυτοδημιούργητων που “πάνε κόντρα στο ρεύμα” (ίσως έβλεπε κάτι από τα δικά της νεανικά χρόνια σε αυτό) . Και κάτι επιπλέον και ίσως σημαντικότερο. Είχε πάντοτε το “χούϊ” να εμπλέκεται σε οτιδήποτε θα βοηθούσε την εικόνα της Ελλάδας. Από την εποχή, ακόμα, στα μέσα της δεκαετίας του ‘90 που παρουσίαζε στο Harvard School of Goverment το περίφημο “The Greek Paradox” που έμελλε να γίνει “πατιτούρα” για πολλές αναλύσεις άλλων τα επόμενα χρόνια.
Όσοι γνωρίζουν τα παραπάνω -και ακόμα πολλά άλλα- σίγουρα παραξενεύτηκαν που είδαν την Γιάννα Αγγελοπούλου στον καναπέ του πρωθυπουργικού γραφείου του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ιδιαίτερα όταν γνωρίζουν πως στο κομματικό και ευρύτερο μιντιακοεπιχειρηματικό περιβάλλον της κυβερνώσας παράταξης αρκετοί δεν ήθελαν και δεν θέλουν να την βλέπουν ούτε στο…Instagram.
Είχε βρεθεί(στο ίδιο γραφείο) εκεί και επί Αλέξη Τσίπρα. Αλλά ένα τόσο μεγάλο επιχειρηματικό όνομα ήταν μάλλον βαρύ για τις εμμονές του σκληρού πυρήνα του “μικρού ΣΥΡΙΖΑ”. Οι δρόμοι χώρισαν και η Γιάννα Αγγελοπούλου αποτραβήχτηκε σε αυτό που γνώριζε πάντοτε πολύ καλά: να παρακολουθεί, να νοιάζεται και να προσπαθεί να βρει τρόπους να βοηθήσει.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μπορούσε να μην την είχε καλέσει ποτέ να αναλάβει το project “Ελλάδα 2021”. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που δεν είναι της παρούσης αλλά οι παροικούντες το πολιτικό και μιντιακό κέντρο της Αθήνας τους γνωρίζουν. Θα μπορούσε να είχε επιλέξει έναν καλλιτέχνη, όπως ο φίλος του ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, έναν καθηγητή από τη Βοστώνη ή το Λονδίνο, έναν μάνατζερ, τον οιονδήποτε.
Γνωρίζει, όμως –κι αν δεν το γνώριζε, ρώτησε και έμαθε-, πως με την Γιάννα Αγγελοπούλου έχει εξασφαλισμένο “delivery”.
Αυτό που θα αναλάβει, αυτό που θα υποσχεθεί, αυτό και θα παραδώσει. Το έκανε με μεγάλη επιτυχία το 2000, όταν την κάλεσε ο Κώστας Σημίτης, ευρισκόμενος σε απόγνωση και λίγο πριν η ΔΟΕ μας πάρει τους Αγώνες. Και το 2004 παρέδωσε την πιο λαμπρή και ευτυχισμένη στιγμή που θυμάται το συλλογικό μας υποσυνείδητο στην Ελλάδα προ κρίσης.
Αυτό είναι τελικά το 2004. Η τελευταία στιγμή εθνικής ανάτασης. Λίγο αλήθεια, λίγο ψέμματα, κάποιες υπερβολές, αρκετές ψευδαισθήσεις, όπως θέλετε πείτε το, αλλά έτσι είναι. Το 2004 ήταν η τελευταία φορά που η Ελλάδα γέμισε στάδια με χαμογελαστά πρόσωπα. Κι αυτό πιστώνεται σε μεγάλο βαθμό στην κυρία που επέλεξε ευφυώς ο κ. Μητσοτάκης να βάλει δίπλα του στον καναπέ του Μεγάρου Μαξίμου και να της αναθέσει το έργο των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από τον απελευθερωτικό αγώνα και την Επανάσταση.
Η Γιάννα Αγγελοπουλου σπεύδει να βοηθήσει και να κάνει κάτι που γνωρίζει καλά, ο πρωθυπουργός από την άλλη αξιοποιεί την εικόνα της και ότι αυτή εμβληματικά μεταφέρει από μια Ελλάδα δέκα πέντε χρόνια πριν. Την Ελλάδα πριν την χρεοκοπία.
Το ότι εκείνη η Ελλάδα της ασυδοσίας, της αμετροέπειας, της διαφθοράς, της διαπλοκής και του υπερδανεισμού έχει ευθύνες με ονοματεπώνυμο δεν υπάρχει λόγος να το συζητήσει κανείς. Τα μνημόνια, άλλωστε, έδρασαν και ως μια “κολυμβήθρα του Σιλωάμ”. Ξεχάσαμε ποιοι και πως μας μετέτρεψαν σε παρία της Ευρώπης. Σε κάθε περίπτωση, όμως, αυτό που συνέβαινε πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας και συνεχίστηκε μετά μέχρι την εθνική πτώχευση, δεν αφορά την επισκέπτρια του πρωθυπουργικού γραφείου και επικεφαλής, πια, του πιο φιλόδοξου project που προωθεί η νέα κυβέρνηση μετά τις…μπουλντόζες στο Ελληνικό.
Αυτή την εικόνα της Γιάννας Αγγελοπούλου από το μακρινό και χαρούμενο 2004 επιχειρεί να αξιοποιήσει, λοιπόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Με αυτό τον τρόπο έρχεται να επιβεβαιώσει, χωρίς να το παραδέχεται, το “η Ελλάδα βγήκε από τα μνημόνια” , για το οποίο επέμενε εις ώτα μη ακουόντων όλους τους τελευταίους μήνες ο Αλέξης Τσίπρας.
Αλλά έτσι είναι. Η προσπάθεια να φέρεις χαρούμενες εικόνες από το παρελθόν σε μια κοινωνία που βγαίνει ημιπαράλυτη από την 10αετία των μνημονίων πρώτα επιτυγχάνεται στο πεδίο των συμβολισμών και μετά ακολουθεί η δράση επί του πεδίου. Το δεύτερο περιμένουμε να το δούμε…
Για τη Γιαννα Αγγελοπούλου το μεγάλο στοίχημα είναι να δει το 2021 όχι μόνο ως επέτειο των 200 ετών από την ένοπλη εξέγερση κατά των Οθωμανών που οδήγησε στην ανεξαρτησία του ελληνικού κράτους το 1830, αλλά ως μία αφετηρία για τις επόμενες δεκαετίες.
Η Ελλάδα πρέπει να συστηθεί ξανά στον κόσμο ως η χώρα που βγαίνει από την περίοδο της παραίτησης και θέλει να αναλάβει ρόλο. Χωρίς να επιχειρήσουν κάποιοι να ξαναγράψουν την ιστορία του 1821 – το είδαμε κατά το παρελθόν. Δόξα τον Θεό σπουδαίους ιστορικούς είχαμε και έχουμε, αυτό το κεφάλαιο δεν πρέπει να ανοίξει. Ούτε, φυσικά, έχουμε ανάγκη από φουστανέλες και προγονοπληξίες, εμπλοκή της Εκκλησίας και λάβαρα εθνικού υπερ-εγώ. Αυτά δεν απέχουν πολύ από εθνικισμούς, “γραμμές αίματος” και οχυρά εσωστρέφειας και “μοναδικότητας”.
Είμαι βέβαιος πως τα γνωρίζει όλα αυτά η Γιάννα Αγγελοπούλου και εάν κάποιοι προσπαθήσουν να τα περάσουν λάθρα, το έχει σηκώσει το “μπαϊράκι” και στο παρελθόν. Άλλωστε, όπως το 2004 υπήρχε ο Δημήτρης Παπαϊωάννου, έτσι και τώρα υπάρχουν ο Λάνθιμος αλλά και μια σπουδαία γενιά νέων δημιουργών που διαπρέπουν εδώ και έξω.
Το “έξω”, δε, πρέπει να είναι μια παράμετρος του…”2021″. Θα μπορούσε η επέτειος των 200 ετών από την Επανάσταση και η “επανεκκίνηση” να συνδυαστεί με ένα κάλεσμα προς τη γενιά του “brain drain”. Θα άξιζε τον κόπο να βρει κανείς ειδικό ρόλο γι αυτήν σε αυτό το εγχείρημα.
Εν κατακλείδι, παρότι ο διάβολος καραδοκεί στις λεπτομέρειες, η μεταμνημονιακή κανονικότητα (που έφερε ο Τσίπρας και πάνω της οικοδομεί ο Μητσοτάκης) και η νέα προνομιακή -αλλά για πόσο ακόμα;- γεωπολιτική θέση της Ελλάδας έχει ανάγκη από συμβολισμούς, εμβλήματα και ορόσημα όπως το 2021. Φτιάχνουν την εθνική ψυχολογία και δημιουργούν momentum,
Ποιος είναι ο διάβολος; Να χρησιμοποιηθούν από την κυβέρνηση ως καθρεφτάκια σε ιθαγενείς. Ως άρτος και θέαμα. Να καλλιεργήσουν νέες μικρές ψευδαισθήσεις την ώρα που θα στήνονται διαχωριστικές γραμμές, διχασμοί, την ώρα που θα υποσκάπτονται θεμέλια και θα καλλιεργείται μια σκληρή οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα.
Βεβαίως, ο ρόλος της αντιπολίτευσης αυτός είναι. Να το προβλέψει και να το επισημάνει. Σε επιφυλακή αλλά όχι με μεμψιμοιρίες. Και φυσικά, η κυρία που αναλαμβάνει το έργο “2021” μπορεί εύκολα να καταλάβει πότε κάτι ξεστρατίζει…