Ο Μπερνάρ Πιβό, επί πολλά έτη παραγωγός εκπομπής στη δημόσια γαλλική τηλεόραση, αρνήθηκε, παρά τις συναντήσεις στη βίλα της Σαρδηνίας, τις προσκλήσεις σε δεξιώσεις με μεγιστάνες, τις πτήσεις με ιδιωτικά τζετ και, φυσικά, το συμβόλαιο των πολλών εκατομμυρίων έναντι της μέτριας αμοιβής του από την γαλλική…ΕΡΤ.
Η ερώτηση- απορία είναι προφανής: τι είναι αυτό που κρατά έναν δημοσιογράφο σε μία δημόσια ραδιοτηλεόραση από το να μετακινηθεί με περισσότερα χρήματα σε μία ιδιωτική;
Δεν γνωρίζω εάν σ’ αυτό το ερώτημα υπάρχει αντικειμενική απάντηση ή εάν εναπόκειται στον “πατριωτισμό” και την αισθητική καθενός…
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλοί προβεβλημένοι δημοσιογράφοι που “ταξίδεψαν” από το ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής στα ιδιωτικά κανάλια (Χούκλη, Παπαδάκης, Διγενή, Βαγιάνη κ.ά), ελάχιστοι, όμως, έκαναν την αντίθετη διαδρομή- κι όσοι την έκαναν, την έκαναν ως come back από την απραξία.
Για αρκετούς απ΄ αυτούς η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα βρίσκεται στον τραπεζικό τους λογαριασμό και στην είσοδό τους στον περιώνυμο κύκλο των πολιτικών και επιχειρηματιών- μιντιαρχών. Τέτοιοι δημοσιογράφοι, όμως, πάντοτε θα υπάρχουν και πάντοτε θα…φεύγουν (από τις…ΕΡΤ).
Υπάρχουν, όμως, άλλοι που θα ήθελαν να μείνουν αλλά…φεύγουν. ‘Η παραμένουν παροπλισμένοι και βυθισμένοι στην ανία του κρατισμού για να μετατραπούν πολύ γρήγορα σε αδιάφορους δημοσίους υπαλλήλους.
Ο Πιβό παρέμεινε στη γαλλική τηλεόραση για δύο βασικούς λόγους: πρώτον, για να μιλάει και να εργάζεται ελεύθερα μέσα σε ένα περιβάλλον αισθητικής και ελευθερίας και, δεύτερον, γιατί η αμοιβή που εξασφάλιζε μέσω του ανταποδοτικού τέλους (το οποίο στη Γαλλία είναι περίπου 120 ευρώ το χρόνο) του επέτρεπε να ζει άνετα.
Στην Ελλάδα τίποτε από τα δύο δεν ίσχυσε συντεταγμένα και αξιοκρατικά. Υπήρξαν περίοδοι μιας σχετικής ελευθερίας που, όμως, κράτησαν λίγο και δεν πρόλαβαν να εμπεδώσουν την αντίληψη αυτή στους ανθρώπους της ΕΡΤ και το τηλεοπτικό κοινό. Όσο για τις αμοιβές δόθηκαν σπάταλα, δόθηκαν σε ημετέρους και δόθηκαν δίχως ανάλογο αποτέλεσμα.
Οι εκπομπές διαλόγου που προβάλλονται αυτές τις ημέρες με θέμα “που πάει η ΕΡΤ” –εξ αφορμής του σχεδίου συρρίκνωσης που εισηγήθηκε ο Ηλ. Μόσιαλος– έχουν, πράγματι, μεγάλο ενδιαφέρον.
Όχι τόσο για όλους τους άλλους, τους “απ΄ έξω” που σχολιάζουν, όσο διότι πολλοί ανακάλυψαν πως οι δημοσιογράφοι, οι τεχνικοί, οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ, έχουν δική τους φωνή και, κυρίως, δεν έχουν το πρόσωπο του Μόσιαλου, του Χυτήρη, του Ρουσόπουλου, του Μαρούδα, του Κωστόπουλου και άλλων που διετέλεσαν πολιτικοί προϊστάμενοι, λογοκριτές και “καθοδηγητές”.
Άκουγα τον Αλαφογιώργο, την Καββαδία, τη Ρουμελιώτη και συνειδητοποίησα, ξανά (γιατί εγώ το ξέρω, αλλά καμιά φορά το…ξεχνάει κανείς με όσα συμβαίνουν) πως εκτός από άξιοι δημοσιογράφοι είναι και δημόσιοι άνθρωποι με άποψη, που δεν βολεύονται και δεν αδιαφορούν.
Στο “δια ταύτα”, λοιπόν: υπάρχει διέξοδος για την ΕΡΤ;
Πιστεύω ακράδαντα πως υπάρχει μία και μοναδική. Και δεν βρίσκεται στη συρρίκνωσή της -έσταξε η ουρά του γαϊδάρου εάν κλείσει η ΕΤ1- αλλά στην ανάπτυξή της.
Το ζητούμενο, δηλαδή, είναι να γίνει ανταγωνιστική.
Έχω ρωτήσει, για παράδειγμα, επανειλλημμένα διάφορους υπουργούς Τύπου (προϊσταμένους της ΕΡΤ) γιατί δεν αλλάζει η ώρα του κεντρικού δελτίου ειδήσεων. Γιατί, δηλαδή, δεν αποφασίζει η ΕΡΤ να μπει στον ανταγωνισμό των “8” που, είναι βέβαιο, θα της φέρει μεγαλύτερη τηλεθέαση (έτσι, ειδικά, όπως έχουν απαξιωθεί τα περισσότερα ιδιωτικά κανάλια) και πολύ μεγαλύτερα έσοδα;
Δεν περίμενα να πάρω απάντηση. Την γνώριζα.
Η ΕΡΤ λειτουργεί ως συγκοινωνούν δοχείο με τα μεγάλα ιδιωτικά κανάλια. Τους δίνει φθηνό -έως τσάμπα- πρόγραμμα, τους …καλύπτει όταν εκείνοι δεν μπορούν, αναλαμβάνει το ακριβό σκέλος του ειδησεογραφικού προγράμματος ελαφρύνοντας τα μπάτζετ του Mega, του Ant1 και των άλλων και, ταυτόχρονα, μένει εκτός ανταγωνισμού για να μην πάρει ένα μέρος του διαφημιστικού εσόδου που εισπράττουν, τώρα, οι ιδιώτες.
‘Ομως, ακόμα και σε αυτή την κομματικά υποτελή ΕΡΤ, στα μεγάλα εγχώρια και, κυρίως, διεθνή γεγονότα, οι πολίτες σ αυτή θα στρέψουν το βλέμμα τους. Τον “Εξάντα” ο Αυγερόπουλος δεν θα μπορούσε να τον παράξει στο Mega ή στον Alpha. Είναι πολύ ακριβός και πολύ…εναλλακτικός!
Πιστεύω, λοιπόν, πως μία ελεύθερη ΕΡΤ μπορεί να βγάλει λεφτά και σε μερικά χρόνια να μην χρειάζεται το ανταποδοτικό τέλος.
Για να γίνει αυτό πρέπει, ωστόσο, να βάλουν όλοι νερό στο κρασί τους.
Οι κυβερνήσεις οφείλουν να επιτρέψουν στην ΕΡΤ να λειτουργεί με όρους BBC. Με έναν κανονισμό που θα εγκρίνεται από τη Βουλή και με μάνατζμεντ που δεν θα υπόκειται στην πίεση του εκάστοτε υπουργού- γκαουλάϊτερ.
Αλλά και με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια.
Εάν οι εκάστοτε ένοικοι της Ζαλοκώστα προσέλαβαν την… Άρτα και τα Γιάννενα και υπάρχει πλεονάζον προσωπικό, πρέπει, όντως, να υπάρξουν (επώδυνες) μετακινήσεις, ακόμα και απολύσεις.
Εάν υπάρχουν ημέτεροι που λυμαίνονται εξωτερικές παραγωγές κλπ., να κληθούν να λογοδοτήσουν.
Αυτές είναι μερικές μόνο σκέψεις, εξ αφορμής αυτής της ενδιαφέρουσας συζήτησης για το μέλλον της ΕΡΤ.
Η οποία, όμως, φοβάμαι δεν θα καταλήξει κάπου, δεδομένου ότι ο Μόσιαλος και η τρόϊκα έχουν ήδη αποφασίσει…