ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ O οικονομικός απολογισμός του 2012 (εκτέλεση προϋπολογισμού, Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, επιδόσεις της οικονομίας) πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο ευρύτατου προβληματισμού. Και αυτό διότι απ ότι φαίνεται το 2013 θα είναι κομβικό έτος για την μελλοντική πορεία αλλά και τον προγραμματισμό των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής.
Ας δούμε τα γεγονότα. Η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2012 αποδεικνύεται καλύτερη του αναμενόμενου. Στο ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης το έλλειμμα κλείνει με έλλειμμα στο -1,2% έναντι προβλέψεων για -1,5%. Επίσης το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας βελτιώθηκε κατά 20% το δεκάμηνο του ’12 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011.
Όλα αυτά είναι καλά.
Αναμφισβήτητα όμως οι επιδόσεις αυτές πραγματοποιήθηκαν σε ειδικές συνθήκες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν μπορούν αυτά τα αποτελέσματα να είναι διατηρήσιμα έτσι ώστε να συνεχιστεί η δημοσιονομική σταθεροποίησης και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας.
Δηλαδή αν υποθέσουμε ότι η κατάσταση στην ελληνική οικονομία σταθεροποιείται σχετικά με τους ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ και το 2014 μπαίνουμε σε ανάπτυξη θα συνεχίσει η βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου; Ή αν οι επιδόσεις των φορολογικών εσόδων και των δημοσιονομικών δαπανών μπορούν να συνεχιστούν.
Εχει ενδιαφέρον λοιπόν να δει κάποιος ότι στα έσοδα του προϋπολογισμού καταγράφεται μια μείωση των εσόδων της κεντρικής κυβέρνησης κατά 2,5% περίπου παρόλο που είχαν επιβληθεί το 2012 νέα φορολογικά μέτρα ύψους 12 δις ευρώ. Επίσης η αύξηση των εσόδων προήλθε κατά ένα μεγάλο ποσοστό από την φορολογία στην περιουσία. Δεν νομίζω ότι μπορεί να συνεχιστεί αυτή η επιβάρυνση στην ακίνητη περιουσία. Σύμφωνα με τα στοιχεία ένα μεγάλος αριθμός των φορολογούμενων δεν πλήρωσε τις φορολογικές του υποχρεώσεις. Επίσης πρέπει να επισημανθεί η μεγάλη μείωση των εσόδων από τον φόρο νομικών προσώπων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το διάστημα Ιαν –Οκτ. 2012 όλοι οι παραγωγικοί δείκτες (μεταποίηση, οικοδομικοί δραστηριότητα, λιανικές πωλήσεις) γνωρίζουν μείωση. Oπως επίσης μείωση γνωρίζουν και οι επενδύσεις κατά το συντριπτικό ποσοστό -20%. Για να βελτιωθούν τα έσοδα το 2013 ή το 2014 πρέπει να συμβεί μια βελτίωση της παραγωγικής δραστηριότητας σε τέτοιο βαθμό που να αρχίσει να καταγράφεται Ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων θα συνεχίσει να μειώνεται μια και η παραγωγική δραστηριότητα θα συνεχίσει να μειώνεται. Επιπλέον για τα έσοδα από τα ακίνητα δεν νομίζω ότι σκέφτεται κανείς ότι μπορεί να συνεχίσει την ίδια επιβάρυνση και τα επόμενα χρόνια. Το επίπεδο των δημοσιονομικών δαπανών είναι οριακό ακόμα και για την επιβίωση των δημοσίων υπαλλήλων. Λίγο ακόμα και θα φτάσουμε στο σημείο όπου ο μισθός του εργαζομένου στο δημόσιο δεν θα του εξασφαλίζει το αναγκαίο επίπεδο για το όριο της φτώχιας.
Η προσεκτική ανάλυση των στοιχείων της εκτέλεσης του προϋπολογισμού δείχνει ότι η αύξηση των βεβαιωθέντων ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων του δημοσίου από ιδιώτες (αυτό που λέμε φοροδιαφυγή) αυξήθηκε και το 2012 ανήλθε στα 56 δις ευρώ .
Οσον αφορά του ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το θετικό είναι ότι οι εξαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν κατά 6% το δεκάμηνο του 2012. Το σημείο προβληματισμού προέρχεται από το γεγονός ότι η αύξηση αυτή προήλθε από τρίτες χώρες και όχι προς τις ευρωπαϊκές χώρες γεγονός ότι μπορεί να μπορεί να κάνει αυτή την εξέλιξη επίκαιρη και εφήμερη.
Αυτό όμως που προβληματίζει περισσότερο και νομίζω ότι είναι ένα καμπανάκι κινδύνου (αν όχι καμπάνα) είναι η αύξηση των εισαγωγών. Στην Ελλάδα της ύφεσης οι εισαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή αυξήθηκαν κατά 9%. Απίστευτο. Δείχνει το πόσο ανελαστικές είναι οι εισαγωγές. Αρα οποιαδήποτε έστω και μικρή ανάκαμψη της οικονομίας θα σημάνει μεγάλη αύξηση των εισαγωγών και διεύρυνση του εξωτερικού ελλείμματος.
Το συμπέρασμα: Η αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και η δημοσιονομική σταθεροποίηση πρέπει να καταλήξει σε βιώσιμες και διατηρήσιμες συνθήκες διαφορετικά μετά από πολύ μικρό χρονικό διάστημα θα συζητάμε τα ίδια.