ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ EΚΘΕΣΗ-ΚΟΛΑΦΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΦΟΡΟΕΙΣΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ
Γυμνό στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής είναι το υπουργείο Οικονομικών όπως αποκαλύπτεται από την έκθεση που συνέταξαν ΔΝΤ και Κομισιόν μετά την τέταρτη αξιολόγηση των επιδόσεων της φορολογικής διοίκησης…
Οι περισσότεροι ελεγκτές στη Δ.Ο.Υ Μεγάλων Φορολογουμένων δεν έχουν χώρο εργασίας και φορητούς υπολογιστές, οι αμοιβές των νεοεισερχομένων ελεγκτών είναι κάτω από 700 ευρώ, υπηρεσίες με αρμοδιότητες αιχμής κατά της φοροδιαφυγής είναι υποστελεχωμένες και κενές από ελεγκτές, ένα στους δύο ελεγκτές του υπουργείου Οικονομικών είναι πάνω από 50 ετών και σε ποσοστό 26% έχουν πατήσει τα 55 χρόνια…
Η περιβόητη αυτονομία που θα δινόταν στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ) είναι ακόμα στα χαρτιά με κίνδυνο να μη δοθεί τέλος «ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις, ούτε στη διαφθορά» και το υπουργείο Οικονομικών φέρεται να παλεύει με φαντάσματα μη εισπράξιμων ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Ενδεικτικό το παράδειγμα της Επιχειρησιακής Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) όπου απασχολούνται μόλις 37 άτομα αντί για 50 που προβλέπονται, δεν υπάρχουν βασικά συστήματα μηχανογραφικής υποστήριξης και η συνολική εισπραξιμότητα της μονάδας ανήλθε σε μόλις 0,5% του 2012.
Η ΕΜΕΙΣ ολοκλήρωσε το 2012, συνολικά 765 υποθέσεις μεγάλων οφειλετών στις οποίες αντιστοιχεί συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος 16,4 δισ. ευρώ από τις οποίες όμως εισπράχθηκαν τελικά μόνο 80,53 εκατ. ευρώ (0,5%). Άλλα 10,3 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν από παράλληλες ενέργειες διασταύρωσης στοιχείων στις οποίες προέβη η ΕΜΕΙΣ για υποθέσεις που δεν περιλαμβάνονται στις επιλεγείσες υποθέσεις των 1.500 μεγάλων οφειλετών.
Η χαμηλή εισπραξιμότητα οφείλεται στο ότι οι περισσότερες οφειλές είναι ανεπίδεκτες είσπραξης (πτωχεύσεις, εκκαθαρίσεις, ΔΕΚΟ και πολύ μεγάλες οφειλές που αντιστοιχούν στην επιβολή μη ρεαλιστικών προστίμων και ποινών για παραβάσεις του ΚΒΣ).Κοινώς, οι υπηρεσίες κυνηγάνε φαντάσματα.
Στην έκθεση που έφερε στη δημοσιότητα η Ανανεωτική Κίνηση Εφοριακών (www.eforiakoi.org) διατυπώνονται συστάσεις για αυστηροποίηση των ποινικών διώξεων, με χαρακτηριστική την πρόταση να ασκείται ποινική δίωξη για φοροδιαφυγή ανεξαρτήτως αν ο φορολογούμενος καταβάλλει το φόρο που βεβαιώνεται, διατυπώνεται η εισήγηση για διαγραφή των ληξιπρόθεσμων οφειλών που θεωρούνται ανείσπρακτες, συστήνεται η υπαγωγή του ΣΔΟΕ και της ΓΓΠΣ στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και ευθέως προτείνεται η πρόσληψη ελεγκτών από τον ιδιωτικό τομέα.
Οι ρυθμίσεις
Στην έκθεση υπενθυμίζεται η δέσμευση που έχει αναλάβει η κυβέρνηση να μην κάνει άλλη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών και να μην υιοθετηθούν νέες φορολογικές αμνηστείες.
Τα βασικότερα σημεία της έκθεσης
1. Δώστε αρμοδιότητες και αυτονομία στον γενικό γραμματέα δημοσίων εσόδων-Απολύστε επίορκους. Οι προτάσεις για την απόδοση στον νέο ΓΓΔΕ περισσότερης αυτονομίας δεν βρίσκονται στην σωστή τροχιά. Ο διαφαινόμενος κίνδυνος είναι ότι η φορολογική διοίκηση θα συνεχίσει να ακολουθεί μια πορεία βραδύτατων μεταρρυθμίσεων χωρίς να δίνεται τέλος ούτε στις πολιτικές επεμβάσεις ούτε στη διαφθορά.
Η διεύθυνση εσωτερικών υποθέσεων παρέλαβε πρόσφατα στοιχεία 130 υπαλλήλων οι οποίοι περιλαμβάνονται σε κατάλογο προσώπων τα οποία φαίνεται να έχουν εμβάσει ποσά σε ξένη τράπεζα. Οι έλεγχοι των δηλώσεων πόθεν έσχες των εν λόγω υπαλλήλων έχουν προγραμματιστεί να ξεκινήσουν πολύ σύντομα. «Για να είναι οι ανωτέρω έλεγχοι αποτελεσματικοί, απαιτείται η συνακόλουθη επιβολή πειθαρχικών κυρώσεων οι οποίες θα φτάνουν έως και την ποινή της απόλυσης».
2. Γερασμένο προσωπικό. Το ηλικιακό προφίλ του ανθρώπινου δυναμικού: πάνω από τους μισούς υπαλλήλους έχουν συμπληρώσει τα 50 ενώ 26% έχουν ήδη πατήσει τα 55.
3. Χαμηλές αμοιβές: Ο μέσος μηνιαίος μισθός για νεοεισερχόμενο ελεγκτή είναι κάτω από 700 ευρώ, ποσό αντίστοιχο με τον μισθό κάθε άλλου νεοεισερχόμενου πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στο ΥΠΟΙΚ και μόνο 20% πάνω από τον κατώτατο μισθό στην Ελλάδα. Συγκριτικά, στις άλλες φορολογικές διοικήσεις στις χώρες του ΟΟΣΑ ο κατώτατος μισθός ενός ελεγκτή ανέρχεται περίπου σε 134% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ ενώ στην Ελλάδα κινείται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα, ήτοι σε λιγότερο από 50% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ.
Το Ενιαίο Μισθολόγιο και η κατάργηση των επιδομάτων απόδοσης για τους δημοσίους υπαλλήλους δεν επιτρέπουν τη διαφοροποίηση της αμοιβής συναρτήσει προσόντων και πείρας. Σε άλλες φορολογικές διοικήσεις η αμοιβή των ελεγκτών διαμορφώνεται σε διαφορετικά επίπεδα και φθάνει σε ποσοστό 340% του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για τους ελεγκτές στο ανώτατο επίπεδο.
4. ΦΠΑ – Ποινές στο κράτος. Οι σωρευμένες υποθέσεις επιστροφής του ΦΠΑ στις 31 Δεκεμβρίου 2012 αφορούσαν ποσό ύψους €1,74 δισεκατομμυρίων. Η κατάσταση αυτή οφείλεται κατά κύριο λόγο στην διοικητική πρακτική να ελέγχονται όλες οι αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ καθώς και στο γεγονός ότι ο σχετικός προϋπολογισμός που έχει στη διάθεσή της η κάθε Δ.Ο.Υ. δεν επαρκεί για την έγκαιρη καταβολή όλων των επιστροφών.
Για τις περισσότερες εκκρεμείς αιτήσεις επιστροφής (7.523) η έγκριση επιστροφής (ΑΦΕΚ) δεν έχει εκδοθεί. Για τις αιτήσεις αυτές εκκρεμεί έλεγχος. Οι αιτήσεις επιστροφής ΦΠΑ παραγράφονται μετά από 3,5 χρόνια. Μετά την παρέλευση του χρονικού αυτού διαστήματος, είτε απαιτείται πλήρης φορολογικός έλεγχος του φορολογούμενου είτε ο φορολογούμενος πρέπει να προσφύγει στα δικαστήρια για να πληρωθεί. Αντί όμως να «τιμωρείται» ο φορολογούμενος θα έπρεπε να τιμωρείται το Δημόσιο, το οποίο είναι αυτό το οποίο δεν επέστρεψε εγκαίρως τον οφειλόμενο ΦΠΑ.
5. Η κυβέρνηση πρέπει να άρει τα γραφειοκρατικά εμπόδια που αναστέλλουν τη θεσμική μεταρρύθμιση. Η εναλλακτική θα είναι η κυβέρνηση να αλλάξει τροχιά, να εγκαταλείψει το μοντέλο που θέλει τη φορολογική διοίκηση ενταγμένη στις δημόσιες υπηρεσίες και να ανακοινώσει ότι θα θεσπίσει μια ημι-αυτόνομη υπηρεσία δημοσίων εσόδων με συγκεκριμένη εξουσιοδοτική νομοθεσία και απολογιστική ευθύνη έναντι του υπουργού Οικονομικών.
6. ΣΔΟΕ και ΓΓΠΣ να ενταχθούν στη δομή της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.
7. Δ.Ο.Υ. Μεγάλων Επιχειρήσεων: Καταργήστε την υποχρέωση ελέγχου όλων των υποθέσεων των τελευταίων δέκα ετών. Επιλέξτε υποθέσεις προς έλεγχο με βάση συγκεκριμένα κριτήρια.
8. Ελεγκτές. Προχωρήστε σε εξωτερικές προσλήψεις 200 νέων ελεγκτών έως το τέλος Μαρτίου. Συνολικά την περίοδο 2013-2014 θα χρειαστούν επιπλέον 500 εξωτερικά προσλαμβανόμενοι ελεγκτές ετησίως.
9. Σύγχρονα συστήματα. Οι περισσότεροι από τους ελεγκτές που μετατέθηκαν πρόσφατα στη Δ.Ο.Υ Μεγάλων Φορολογουμένων δεν έχουν καν φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές ούτε χώρο εργασίας.
10. Χάσατε τους στόχους για είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών. Αντί για 2 δισ. ευρώ από ληξιπρόθεσμα πέρυσι εισπράχθηκαν μόλις 1,099 δισ. ευρώ (ποσοστό 54%). Το προσωπικό που ασχολείται με τις εισπράξεις δεν έχει αυξηθεί, η κεντρική υπηρεσία που ασχολείται με τα ληξιπρόθεσμα είναι υποστελεχωμένη. Το συνολικό της προσωπικό είναι μόλις οκτώ άτομα, συμπεριλαμβανομένης της προϊσταμένης της Διεύθυνσης.
Στην Επιχειρησιακή Μονάδα Είσπραξης (ΕΜΕΙΣ) μόλις 37 άτομα αντί για 50, δεν υπάρχουν βασικά συστήματα μηχανογραφικής υποστήριξης, η συνολική εισπραξιμότητα της μονάδας ανήλθε σε μόλις 0,5% του 2012. Αν δεν υπάρξουν άμεσες παρεμβάσεις θα χάσετε τους στόχους είσπραξης ληξιπρόθεσμων 1,9 δισ. ευρώ.
Η ΕΜΕΙΣ ολοκλήρωσε το 2012, συνολικά 765 υποθέσεις μεγάλων οφειλετών στις οποίες αντιστοιχεί συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος 16,4 δισ. ευρώ από τις οποίες όμως εισπράχθηκαν τελικά μόνο 80,53 εκατ. ευρώ (0,5%). Άλλα 10,3 εκατ. ευρώ εισπράχθηκαν από παράλληλες ενέργειες διασταύρωσης στοιχείων στις οποίες προέβη η ΕΜΕΙΣ για υποθέσεις που δεν περιλαμβάνονται στις επιλεγείσες υποθέσεις των 1.500 μεγάλων οφειλετών.
Η χαμηλή εισπραξιμότητα οφείλεται στο ότι οι περισσότερες οφειλές είναι ανεπίδεκτες είσπραξης (πτωχεύσεις, εκκαθαρίσεις, ΔΕΚΟ και πολύ μεγάλες οφειλές που αντιστοιχούν στην επιβολή μη ρεαλιστικών προστίμων και ποινών για παραβάσεις του ΚΒΣ).
Τι πρέπει να γίνει: Επικεντρωθείτε στις μεγαλύτερες σε ύψος εισπράξιμες οφειλές. Οι 1.500 μεγαλύτερες εισπράξιμες οφειλές αντιστοιχούν σε ένα επιμέρους σύνολο οφειλετών ,έκαστος των οποίων οφείλει τουλάχιστον 600.000 ευρώ με συνολικό ύψος ανεξόφλητου χρέους περίπου 5,5 δις ευρώ. Οι υποθέσεις αυτές να μεταφερθούν άμεσα στην ΕΜΕΙΣ. Παράλληλα διαγράψτε τα μη εισπράξιμα χρέη.
11. Η Μονάδα Μεγάλων Οφειλετών να επικεντρωθεί στις εισπράξιμες μεγάλες οφειλές.
12. Έλεγχοι. Χάσατε τους στόχους το 2012 καθώς ολοκληρώθηκε μόνο το 25% των ετήσιων τακτικών ελέγχων που θα έπρεπε να έχουν γίνει. Η Δ.Ο.Υ Μεγάλων Φορολογουμένων έχει 142 ελεγκτές από τους οποίους οι 100 ήρθαν το Δεκέμβριο αλλά μόνο το 50% έχει εμπειρία ελέγχου σε μεγάλες επιχειρήσεις. Τοποθετήστε επόπτες στη Δ.Ο.Υ. ΜΕΦΟ.
13. Αναθεωρήστε τους κανόνες παραπομπής στον Εισαγγελέα. Να ασκείται ποινική δίωξη για φοροδιαφυγή αναξαρτήτως αν ο φορολογούμενος καταβάλλει το φόρο που βεβαιώνεται. Χρειάζεται ευρύτερη βάση ποινικών διώξεων, σημειώνεται. Σήμερα σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν σαφείς ενδείξεις φοροδιαφυγής, εάν ο φορολογούμενος καταβάλλει το βεβαιωθέν ποσό δεν διώκεται. Στον Εισαγγελέα παραπέμπονται υποθέσεις μη καταβολής ΦΜΥ και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, fimotro