ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Διαψεύδει τις εκτιμήσεις ότι το Voyager-1 βγήκε έξω από το ηλιακό μας σύστημα ο Έλληνας ερευνητής της NASA Σταμάτης Κριμιζής με δηλώσεις του στο Nature.com θεωρώντας την εκτίμηση «πρόωρη και εσφαλμένη». Ο μεγάλος Έλληνας επιστήμονας με το απίστευτο βιογραφικό και την τεράστια πορεία ζωής στο κόσμο του διαστήματος “ταράζει” τα για μια ακόμα φορά τα επιστημονικά “νερά” της NASA καταρρίπτωντας την μελέτη δύο διακεκριμένων φυσικών που υποστηρίζουν ότι το Voyager 1 έχει καταφέρει να εξέλθει της ηλιόσφαιρας!
Η αντιπαράθεση του δόκτωρ Κριμιζή που δίνει άλλη διάσταση στη πορεία των μελετών γύρω από την εξερεύνηση του διαστήματος είναι μεταξύ άλλων μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αναφερθούμε στον μοναδικό Έλληνα, το όνομα του οποίου έχει δοθεί σε αστεροειδή, για το πολυσχιδές ακαδημαϊκό έργο του καθώς είχε σημαντικό ρόλο σε πολλές αποστολές της NASA, από τα Voyager και το Galileo μέχρι τις νεότερες αποστολές Messenger στον Ερμή και Νew Horizons στον Πλούτωνα.
Σήμερα ο Δρ Κριμιζής είναι ο επίτιμος διευθυντής του Τμήματος Διαστήματος στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, επόπτης του Γραφείου Διαστημικής Έρευνας της Ακαδημίας Αθηνών,, πρόεδρος της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής και εθνικός εκπρόσωπος της Ελλάδας στην ESA.
ΤΟ ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟ ΕΡΓΟ, ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗΣ “8323Krimigis”!
Στο σχέδιο της NASA διακρίνεται με γαλάζια γράμματα ο αστεροειδής “8323 Krimigis”
Ο Σταμάτης Κριμιζής συνεργάζεται με τη NASA και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος εδώ και δεκαετίες Είναι επίτιμος καθηγητής του διαστημικού προγράμματος του Πανεπιστημίου Τζων Χοπκινς στις ΗΠΑ και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Έχει τιμηθεί με πανω από 30 βραβεία (Group Achievement Awards) για την συμμετοχή του της NASA και ESA στις αποστολές Voyager, Ampte, Galileo, Ulysses, Cassini και Ace. Το 1999 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση μετονόμασε τον αστεροειδή «1979 UH» σε «8323 krimigis» και φέρει το όνομά του. Έχει επανειλημμένως καταθέσει ενώπιον Επιτροπών του αμερικάνικου Κογκρέσου για θέματα διαστημικής επιστήμης και τεχνολογίας, με πιο πρόσφατες αναφορές του για την αποστολή Voyager, η οποία διέσχισε το εξώτατο όριο της ηλιόσφαιρας. Το 1997 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας τον τίμησε με τον Χρυσό Σταυρό του Ταξίαρχου του Τάγματος του Φοίνικος. Ένα άλλο πολύ σημαντικό προσόν που διαθέτει είναι ότι μπορεί να μιλά για επιστημονικά θέματα και ανακαλύψεις με τρόπο απλό που προσελκύει το κοινό. Εμείς και οι πολυπληθείς επισκέπτες – αναγνώστες μας είναι υπερήφανοι που ο ακαδημαϊκός Σταμάτης Μ. Κριμιζής είναι Έλληνας.
ΣΤΗ “ΜΑΓΝΗΤΙΚΗ ΛΕΩΦΟΡΟ” ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΕΛΛΗΝΑ
To Δεκέμβριο του 2012 οι επιστήμονες ανακοίνωσαν πως το Voyager-1 εισήλθε σε μια νέα, μυστηριώδη περιοχή της ηλιόσφαιρας γνωστή και ως “μαγνητική λεωφόρος”. Ηλιόσφαιρα ονομάζεται η “σφαίρα επιρροής” του ήλιου μας και ουσιαστικά πρόκειται για μια φούσκα στο διαστρικό διάστημα την οποία φουσκώνει ο ήλιος και στην οποία κινούνται πλανήτες διαστημικά σώματα και διαστημόπλοια. Το Voyager 1 όπως και το δίδυμό του Voyager 2 κινούνται στα όρια της ηλιόσφαιρας και πλησιάζουν το όριο του ηλιακού μας συστήματος, γνωστό και ως ηλιόπαυση. Η περιοχή στην οποία κινείται το Voyager 1 είναι ένα σημείο υποδοχής σωματιδίων που προέρχονται από εκρήξεις υπερκαινοφανών αστέρων (σουπερνόβα) και απ’ όπου εξέρχονται σωματίδια του ηλιακού μας συστήματος. Παράλληλα, σωματίδια υψηλής ενέργειας που βρίσκονται εκτός ηλιόπαυσης εισέρχονται στο ηλιακό σύστημα μέσω της “μαγνητικής λεωφόρου”.
ΕΙΧΕ ΔΙΚΙΟ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ VOYAGER 1
Κάπου εδώ εισέρχεται και η αντιπαράθεση του Έλληνα επιστήμονα. Καθώς δυο σπουδαίοι φυσικοί Μπιλ Ουέμπερ και Φράνσις ΜακΝτόναλντ υποστηρίζουν σε μελέτη τους που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geophysical Research Letters ότι το Voyager 1 έχει εξέλθει της ηλιόσφαιρας, βασισμένοι σε μετρήσεις ενός οργάνου που έδειξε κατακόρυφη μείωση των σωματιδίων της κοσμικής ακτινοβολίας που βρίσκονται παγιδευμένα στο μαγνητικό πεδίο. Παράλληλα, κατέγραψαν μια αντίστοιχη αύξηση στην κοσμική ακτινοβολία που φτάνει στο Ηλιακό Σύστημα από το διαστρικό κενό.
Η NASA βέβαια που συντάχθηκε με τον Έλληνα ερευνητή, επιμένει ότι οι μετρήσεις δείχνουν απλώς ότι το σκάφος βρίσκεται σε μια μεταβατική ζώνη, την οποία βάφτισαν «μαγνητική λεωφόρο». Για να πει όμως κανείς ότι το Voyager 1 βρίσκεται εκτός της επήρειας του Ήλιου, το σκάφος θα έπρεπε να είχε καταγράψει μια απότομη μεταβολή στην κατεύθυνση και την ένταση του μαγνητικού πεδίου, πράγμα που δεν καταγράφηκε με αποτέλεσμα να επιβεβαιώνει την θέση του Κριμιζή.
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ “ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ – ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ”
Ο καθηγητής Σταμάτης Κριμιζής γεννήθηκε στη Χίο το 1938. Διετέλεσε καθηγητής της Σχολής Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου τηςIowa, και το 1968 ανέλαβε την ηγεσία της Ομάδας στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins. Το 1980 διορίστηκε επικεφαλής στο Τμήμα Διαστημικής, του οποίου έγινε διευθυντής το 1991. Από τη θέση αυτή διηύθυνε τις δραστηριότητες περίπου 600 επιστημόνων, μηχανικών και άλλου προσωπικού. Από τον Απρίλιο του 2004 είναι επίτιμος διευθυντής του Τμήματος.
Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 386 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά και βιβλία. Έχει τιμηθεί με το Medal for Exceptional Scientific Achievement της NASA και με περίπου 30 ομαδικά βραβεία (Group Achievement Awards) της NASA και ESA για τις αποστολές VOYAGER, AMPTE, GALILEO, ULYSSES, CASSINI και ACE και είναι πρόεδρος της Τάξεως θετικών Επιστημών της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής (IAA). Το 2002, κατά τη διάρκεια της σύγκλησης του Παγκοσμίου Συμβουλίου για το Διάστημα, τιμήθηκε με το βραβείο COSPAR Space science Award.
Το 1999 η Διεθνής Αστρονομική Ένωση μετονόμασε τον αστεροειδή «1979 UH» σε «8323 krimigis». Έχει επανειλημμένως καταθέσει ενώπιον Επιτροπών του αμερικάνικου Κογκρέσου για θέματα διαστημικής επιστήμης και τεχνολογίας, με πιο πρόσφατες αναφορές του για την αποστολή Voyager, η οποία διέσχισε το εξώτατο όριο της ηλιόσφαιρας. Το 1997 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας τον τίμησε με τον Χρυσό Σταυρό του Ταξίαρχου του Τάγματος του Φοίνικος.
Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΚΟΣΜΟ
Είναι ο μόνος επιστήμονας στον κόσμο, ο οποίος με τα όργανα που έχει σχεδιάσει, έχει εξοπλίσει διαστήματα σκάφη σε αποστολές στους 7 από τους 9 πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος. Αλλά αυτή δεν είναι η μόνη πρωτιά για τον Ελληνα επικεφαλής της NASA, καθηγητή Σταμάτη Κριμιζή, το πρόσωπο του οποίου ταυτίζεται με την ιστορία της εξερεύνησης του Διαστήματος.
Ο ίδιος πρωτοστάτησε στην υλοποίηση του Προγράμματος Discovery της NASA, που αφορά στην πραγματοποίηση πλανητικών αποστολών χαμηλού κόστους. Είναι από τους επικεφαλής ερευνητές της αποστολής Cassini/Hugens στον Κρόνο και τον Τιτάνα και Συνεργάτης Ερευνητής στις αποστολές Galileo, Ulysses, ACE, και MESSENGER.
Κι ακόμη, έχει επινοήσει τα όργανα που έχουν εξοπλίσει την αποστολή του διαστημικού σκάφους MESSENGER, προς τον Ερμή, αλλά και του σκάφους New Horizons, που θα εκτοξευθεί προς τον Πλούτωνα σας 11 Ιανουαρίου 2006. Έτσι, θα συμπληρώσει ένα επιστημονικό κύκλο που ξεκίνησε πριν από περίπου 40 χρόνια.
ΕΝΑ ΑΠΟ ΤΑ ΕΠΙΤΕΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΚΡΙΜΙΖΗ ΠΟΥ ΕΦΤΑΣΕ ΣΤΗΝ ΑΚΡΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ
Στις πρωτιές του Έλληνα επιστήμονα συμπεριλαμβάνεται και η συμμετοχή του στην αποστολή δύο διαστημικών σκαφών, του Voyager 1 και Voyager 2, το πρώτο εκ των οποίων έφτασε στην «άκρη» του ηλιακού μας συστήματος.
Πρόσφατα ο καθηγητής Σταμάτης Κριμιζής ήταν ομιλητής στην Ακαδημία Αθηνών στο πλαίσιο της υποδοχής του ως νέο τακτικό της μέλος. Το θέμα της ομιλίας του αφορούσε αυτήν ακριβώς την αποστολή που, ουσιαστικά, δίνει τη δυνατότητα της πρώτης απευθείας ανίχνευσης σε αυτή την περιοχή που βρίσκεται μπροστά στο διαστρικό χώρο. «Ύστερα από 27 χρόνια από την εκτόξευση του, το διαστημόπλοιο της NASA, Voyager 1 πέρασε από ένα σημείο κλειδί, “το Κρουστικό Κύμα Παύσης” στο πλαίσιο της ιστορικής διαπλανητικής αποστολής του. Ας σημειωθεί ότι το Voyager 1 βρίσκεται σήμερα σε απόσταση 14,56 δισ. χιλιομέτρων από τη Γη. Ένα αυτοκίνητο με ταχύτητα 200 χιλιόμετρα την ώρα θα χρειαζόταν 8.310 χρόνια για να διανύσει την ίδια απόσταση, ενώ ένα αεροπλάνο μόνο 1.162 χρόνια. Το ραδιοκύμα επικοινωνίας από το διαστημόπλοιο ταξιδεύει με 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο (ταχύτητα φωτός) και χρειάζεται 13,5 ώρες για να φτάσει στη Γη. Για σύγκριση, το φως από τον ήλιο φτάνει στη Γη σε 8,3 λεπτά», ανέφερε ο κ. Σταμάτης Κριμιζής.
Αναλύοντας δεδομένα του Πειράματος Ανίχνευσης Φορτισμένων Σωματιδίων Χαμηλών Ενεργειών του σκάφους, η ομάδα του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς των ΗΠΑ με επικεφαλής τον Δρ Κριμιζή, παρατήρησε ότι το διαστημόπλοιο, όντας σε απόσταση 14,1 χιλιομέτρων από τη Γη, πέρασε μέσα από μια θυελλώδη ζώνη γνωστή ως Κρουστικό Κύμα Παύσης (Termination Shok).
Στη διάβαση της Παύσης, φορτισμένα ηλεκτρόνια και πρωτόνια, προερχόμενα από τον «Ηλιακό Άνεμο», επιβραδύνονται ταχέως μετά από τη σύγκρουση μαγνητικής πίεσης προερχόμενης από πεδία και σωματίδια μεταξύ των αστέρων.
Αυτό το κρουστικό κύμα παύσης θεωρήθηκε η τελευταία στάση πριν από το αόρατο όριο της ηλιόσφαιρας. Ο Δρ Κριμιζής σχεδίασε το όργανο του Voyager 1 το οποίο ανίχνευσε το 2004 το απώτατο όριο του ηλιακού συστήματος σε απόσταση περίπου 94 αστρονομικών μονάδων από τον ήλιο.
Σημειωτέον ότι μια αστρονομική μονάδα είναι η απόσταση μεταξύ ηλίου και γης, ήτοι 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Το διαστημικό σκάφος είναι το πρώτο που έφερε σε πέρας το προαναφερόμενο εγχείρημα και από τον Αύγουστο 2003 μέχρι τον Ιούλιο του 2005 οι επιστήμονες παρατήρησαν ασυνήθιστες καταγραφές σε πολλά όργανα του σκάφους, υποδεικνύοντας ότι είχε διαπεράσει ένα διαφορετικό μέρος του ηλιακού συστήματος. Οι απόψεις των επιστημονικών ομάδων διαφέρουν στην επεξήγηση των δεδομένων το 2003.
Ο Δρ Κριμιζής και οι άλλοι ερευνητές που συμμετέχουν στην αποστολή συμφωνούν ότι το 2004 έχουν αξιόπιστες αποδείξεις μέσω των δεδομένων του Πειράματος Ανίχνευσης Φορτισμένων Σωματιδίων Χαμηλών Ενεργειών για την διάσχιση του Κρουστικού Κύματος Παύσης.
Η ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ
Το όργανο τοποθετήθηκε πάνω σε περιστρεφόμενη πλατφόρμα που επιτρέπει την ανίχνευση του διαστήματος προς όλες τις κατευθύνσεις, καθορίζει τη σύσταση, φόρτιση και κατεύθυνση ορισμένων ενεργειακών σωματιδίων, ενώ αυτά ταξιδεύουν στο Διάστημα. Η κύρια αποστολή των δύο Voyager ήταν ο Δίας και ο Κρόνος, και ακολούθως έφτασαν μέχρι τα όρια του ηλιακού συστήματος. Επειδή, εκεί δεν υπάρχει αρκετή ηλιακή ενέργεια και οι ηλιακές συλλέκτες θα ήταν άχρηστοι, γι’ αυτό και το κάθε σκάφος εξοπλίστηκε με τρεις θερμοηλεκτρικές γεννήτριες με ραδιοϊσότοπα, για να παραγάγουν την αναγκαία ηλεκτρική ισχύ για τα συστήματα και τα όργανα των δύο διαστημικών σκαφών. Έτσι 27 χρόνια αργότερα τα Voyager λειτουργούν ακόμα χάρις στη θερμότητα που παράγεται από το διοξείδιο του πλουτωνίου.
Αρχικά θεωρούνταν ότι το Voyager 1 θα είχε διάρκεια ζωής πέντε χρόνια, αλλά η πραγματικότητα διέψευσε της προβλέψεις και το Voyager 1 ταξιδεύει εδώ και 28 χρόνια.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΑΝΟΣ ΤΖΙΦΑΣ