ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Να παραδεχτεί δημόσια σημαντικά λάθη που έγιναν στο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας ετοιμάζεται το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, στο πλαίσιο μιας επικριτικής αξιολόγησης των χειρισμών του στο πεδίο αντιμετώπισης της χρηματοπιστωτικής κρίσης της Ευρωζώνης.
Όπως μεταδίδει το Dow Jones Newswires, σε έγγραφο που κυκλοφόρησε εσωτερικά με ένδειξη «άκρως εμπιστευτικό» και βρέθηκε στα χέρια της Wall Street Journal, ο διεθνής Οργανισμός παραδέχεται ότι υποτίμησε σημαντικά τη ζημιά που προκάλεσε η συνταγή λιτότητας στην ελληνική οικονομία, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως η αντίδραση στην κρίση έδωσε χρόνο στην Ευρωζώνη να περιορίσει τις επιπτώσεις για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Το ΔΝΤ παραδέχεται ότι χαλάρωσε τους κανόνες του για να κάνει το διογκούμενο χρέος της Ελλάδας να φαίνεται βιώσιμο, καθώς η χώρα δεν ικανοποιούσε τρία από τα τέσσερα κριτήρια του ΔΝΤ για παροχή βοήθειας. Στη διάρκεια των τριών προηγούμενων ετών, ένας αριθμός αξιωματούχων του ΔΝΤ, συμπεριλαμβανομένης της γενικής διευθύντριας, Christine Lagarde, διατείνονταν επανειλημμένως πως το χρέος της Ελλάδας είναι «βιώσιμο» -είναι δηλαδή πιθανό να εξοφληθεί πλήρως και έγκαιρα.
Το έγγραφο περιγράφει την αβεβαιότητα γύρω από την ελληνική διάσωση ως «τόσο σημαντική, που το ΔΝΤ αδυνατούσε να εγγυηθεί πως το δημόσιο χρέος θα ήταν βιώσιμο με αυξημένη πιθανότητα». Ο Διεθνής Οργανισμός παραδέχεται ότι ήταν περισσότερο αισιόδοξος από ό,τι έπρεπε για τις προοπτικές ανάκτησης της πρόσβασης της ελληνικής κυβέρνησης στη χρηματοδότηση της αγοράς αλλά και την πολιτική της ικανότητα να εφαρμόσει τους όρους του προγράμματος διάσωσης.
Το έγγραφο είναι πιθανό να αναρτηθεί στο διαδίκτυο την Πέμπτη, σημειώνει το Dow Jones Newswires. Πρόκειται για την πιο σημαντική από μια σειρά αναλύσεων που έχει δημοσιεύσει το ΔΝΤ τους τελευταίους μήνες σε μια προσπάθεια να αξιολογήσει την εμπλοκή του στην κρίση της Ευρωζώνης.
Το μεγαλύτερο όφελος από το «πακέτο» του 2010 δεν το καρπώθηκε τόσο πολύ η Ελλάδα όσο ευρύτερα η Ευρωζώνη, αφήνεται να εννοηθεί στο έγγραφο. Η διάσωση ήταν μία κίνηση “συγκράτησης”, η οποία «έδωσε στην Ευρωζώνη χρόνο να χτίσει ένα τείχος προστασίας που θα προστάτευε τα υπόλοιπα ευάλωτα κράτη-μέλη και απέτρεψε πιθανές σοβαρές επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία».
Το Ταμείο επικρίνει την καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση του τεράστιου φορτίου χρέους της Ελλάδας που τελικά έλαβε χώρα το Μάιο του 2012, δύο χρόνια μετά την αρχική συμφωνία στήριξης της Ελλάδας. Όπως λέει, η μείωση του φορτίου του χρέους πριν το Μάιο του 2012 ήταν «πολιτικά δύσκολη» λόγω της αντίστασης που προέβαλλαν ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, οι τράπεζες των οποίων διακρατούσαν σημαντικό μέρος του ελληνικού χρέους. Οι χώρες αυτές ανησυχούσαν παράλληλα πως το «κούρεμα» του χρέους θα έκανε την Ελλάδα να χαλαρώσει ως προς την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και πίστευαν πως το υψηλό χρέος θα λειτουργούσε ως μοχλός πίεσης προς την κυβέρνηση για να δράσει.
Υποστηρίζει ακόμα ότι η άμεση αναδιάρθρωση θα ήταν φθηνότερη για τους Ευρωπαίους φορολογουμένους, καθώς η καθυστέρηση διασφάλισε ότι οι πιστωτές του ιδιωτικού τομέα θα αποπληρώνονταν πλήρως για τα δύο χρόνια πριν το 2012, την ώρα που το ελληνικό χρέος περνούσε στα χέρια των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και του ΔΝΤ.
Το ΔΝΤ παραδέχεται επίσης πως η δική του ανάλυση για την μελλοντική εξέλιξη του ελληνικού χρέους ήταν λανθασμένη «κατά ένα μεγάλο βαθμό», καθώς η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους συμπεριλάμβανε εκτιμήσεις για τα stress tests, οι οποίες αποδείχτηκαν στη συνέχεια επιεικείς σε σχέση με τα πραγματικά αποτελέσματα.
“Βολές” κατά της Κομισιόν
Το ΔΝΤ επίσης ασκεί κριτική στην Κομισιόν, άλλον έναν παίκτη-κλειδί για την κατάρτιση του ελληνικού προγράμματος με τον οποίο συνεργάστηκε για να φέρει εις πέρας το ελληνικό πρόγραμμα-μαμούθ.
Συγκεκριμένα αναφέρει πως ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης «έτεινε να χαράζει πολιτική βάσει της επικρατούσας άποψης, δεν είχε σημειώσει σημαντική επιτυχία στην επιβολή όρων χορήγησης δανείου… και δεν είχε εμπειρία στη διαχείριση κρίσης.
Προσθέτει ότι η Κομισιόν εστίασε περισσότερο στη «συμμόρφωση με τις νόρμες της Ε.Ε. παρά στις επιπτώσεις στην ανάπτυξη» και «δεν ήταν σε θέση να συνεισφέρει ουσιαστικά στον καθορισμό των μεταρρυθμίσεων εκείνων που θα προωθούσαν την ανάπτυξη».
«Κανένα από τα μέλη της τρόικας δεν φαινόταν να θεωρεί τη συμφωνία ιδανική», συνεχίζει το έγγραφο, σχολιάζοντας τον «ασυνήθιστο» διακανονισμό της τρόικας και σημειώνοντας ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές απόψεων εντός της τρόικας, ιδιαίτερα ως προς τις προβλέψεις για την ανάπτυξη».
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη εκτροχιάστηκαν σημαντικά, ωστόσο η Ελλάδα καλούνταν να πετύχει τους ίδιους στόχους για τη μείωση του ελλείμματος. «Οι δημοσιονομικοί στόχοι έγιναν ακόμη πιο φιλόδοξοι από τη στιγμή που η ύφεση ξεπέρασε τις εκτιμήσεις. Επιπρόσθετα, άλλαξε το σημείο εκκίνησης», λέει το ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι οι στόχοι και οι μακροοικονομικές προβλέψεις δεν αναθεωρήθηκαν για να αντικατοπτρίζουν αυτό που πραγματικά συνέβαινε στην Ελλάδα για 18 μήνες, έως το Δεκέμβριο του 2011.
Το ΔΝΤ είχε προβλέψει αρχικά πως η Ελλάδα θα χάσει το 5,5% της οικονομικής παραγωγής της την περίοδο 2009 –2012. Ωστόσο το πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 15%. Το σχέδιο διάσωσης έκανε λόγο για ανεργία 15% το 2012 ενώ αυτή εκτοξεύτηκε στο 25%.
Η επιβράδυνση του ρυθμού της λιτότητας θα είχε βοηθήσει την ελληνική οικονομία αλλά δεν ήταν πολιτικά δυνατή, επισημαίνει το ΔΝΤ. «Αν και η πιο έγκαιρη προσαρμογή των στόχων θα είχε μετριάσει την ύφεση το πρόγραμμα θα απαιτούσε επιπρόσθετη χρηματοδότηση,» σημειώνεται στο έγγραφο με την επισήμανση πως ούτε το ΔΝΤ ούτε οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ήταν έτοιμοι να δανείσουν περισσότερα χρήματα από τα 110 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα εκείνη τη στιγμή.
Στο έγγραφο ασκείται κριτική στις ελληνικές κυβερνήσεις για αποτυχία εφαρμογής των δομικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν δώσει ώθηση στον ιδιωτικό τομέα ενώ παράλληλα τονίζεται πως το κόστος της προσαρμογής μοιράστηκε με άνισο τρόπο στην κοινωνία. Ωστόσο, το ΔΝΤ παραδέχεται πως υπάρχουν ορισμένα ιστορικά προηγούμενα για το μέγεθος της μείωσης των δαπανών και της αύξησης της φορολόγησης που έπρεπε η Ελλάδα να εφαρμόσει για να πετύχει τους στόχους του προγράμματος.
Το ΔΝΤ δεν εξηγεί λεπτομερώς γιατί έκανε αυτές επιλογές ούτε γιατί συμφώνησε με τις αναλύσεις της τρόικας για τις οποίες τώρα ισχυρίζεται ότι ήταν λανθασμένες. Αντίθετα, επισημαίνει πως το προσωπικό του τόνισε με σαφήνεια τους κινδύνους στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος.
Πηγή:www.capital.gr