ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Την κακοδιαχείριση στη δημόσια διοίκηση και τη διαφθορά σε όλους τους τομείς του δημοσίου τομέα αναδεικνύει η έκθεση του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, Λέανδρου Ρακιντζή, για το 2012. Πρωταθλήτρια στη διαφθορά παραμένει για μία ακόμα φορά η τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ στην έκθεση σημειώνονται τα σημαντικά προβλήματα που υπάρχουν στον τομέα της Υγείας στις παροχές και στην προμήθευση υγειονομικού υλικού.
Η παρουσίαση της έκθεσης του κ. Ρακιντζή έγινε σήμερα και, όπως προκύπτει, τα πρωτεία της διαφθοράς καταλαμβάνει, για ακόμη μία φορά, η τοπική αυτοδιοίκηση. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση που κοινοποιήθηκε σήμερα, οι Δήμοι αποτελούν το επίκεντρο του ελέγχου στο 35,9% των υποθέσεων. Με πολύ μικρότερα ποσοστά, ακολουθούν οι δημόσιες υπηρεσίες (18,1%) και οι εποπτευόμενοι ιδιωτικοί φορείς (13,7%).
Οσον αφορά τη γεωγραφική διασπορά, το μεγαλύτερο ποσοστό των υποθέσεων εντοπίζεται στην Περιφέρεια Αττικής (37,1%) που συγκεντρώνει την πλειονότητα των υπηρεσιών, αλλά και του πληθυσμού. Οι άλλες περιφέρειες ακολουθούν με πολύ μικρότερα ποσοστά, μεταξύ των οποίων τα υψηλότερα ποσοστά συγκεντρώνουν η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (9,1%) και η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου (8,8%).
Τη μεγαλύτερη θεματική κατηγορία αποτελούν οι υποθέσεις οικονομικής διαχείρισης (38%) και ακολουθούν τα πολεοδομικά θέματα (14,3% των υποθέσεων), διάφορα ζητήματα λειτουργίας των δημόσιων υπηρεσιών (13,4 %), παράβαση διοικητικών διαδικασιών (8,3%) και άλλες κατηγορίες όπως οι μεταφορές, τα δημοτικά έργα, οι άδειες καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος και το περιβάλλον με μικρότερα ποσοστά.
Επίσης, σημαντικό σύμπτωμα κακοδιοίκησης και κατάφωρης παραβίασης της νομιμότητας αποτελεί και η άρνηση εκτέλεσης ή συμμόρφωσης των ΟΤΑ και των δύο βαθμών σε δικαστικές αποφάσεις.
Οπως διαπιστώνει ο Λέανδρος Ρακιντζής, «η απότομη και χωρίς προηγούμενη οργάνωση, μεταβίβαση στους δήμους αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση, οι ανεπαρκείς έλεγχοι της κεντρικής διοίκησης, οι ανεπαρκείς μελέτες για την εκτέλεση έργων που πολλές φορές γίνονται σκοπίμως για να δικαιολογηθούν πρόσθετες εργασίες, η κατάτμηση των έργων ώστε να γίνεται απευθείας ανάθεση για ποσά που άλλως θα απαιτείτο η διενέργεια διαγωνισμών, είναι μερικοί από τους παράγοντες που, σύμφωνα με την έκθεση, ευνοούν την κακοδιοίκηση και τη διαφθορά στο χώρο της Τοπικής Aυτοδιοίκησης». Καθημερινώς δε διαπιστώνονται υπεξαιρέσεις σε βάρος των ταμείων των δήμων, αποτέλεσμα μη επαρκούς ελέγχου εκ μέρους των δημάρχων.
Το Σύστημα Υγείας
Άλλος σημαντικός προβληματικός τομέας είναι, σύμφωνα με την έκθεση, το σύστημα Υγείας ως προς την παροχή των υπηρεσιών υγείας και ως προς την προμήθεια υγειονομικού υλικού κυρίως από το τμήμα διαχείρισης των νοσοκομείων.
«Το πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο διότι οποιαδήποτε παρέμβαση μπορεί να σταματήσει τη ροή της προμήθειας του υγειονομικού υλικού», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση που συνεχίζει: «Ενας λεπτομερής διασταυρούμενος έλεγχος μεταξύ των προμηθειών, φαρμακευτικών εταιρειών και των παροχών τους προς τους γιατρούς, μπορεί να αποκαλύψει -σημειώνεται- ενδιαφέρουσες υπόγειες διαδρομές με κατευθυνόμενη συνταγογραφία και διόγκωση της δαπάνης».
Σημαντική οικονομική αιμορραγία προκαλούν επίσης οι υπερτιμολογήσεις των ιατρικών μοσχευμάτων και μηχανημάτων. Το Γραφείο του γενικού επιθεωρητή εκτιμά ότι η αιμορραγία θα περιορισθεί με την καθιέρωση νομοθετικού συστήματος προμηθειών απευθείας από τους προμηθευτές και όχι μέσω τριγωνικών διεθνών συναλλαγών.
Το πρόβλημα είναι δυσεπίλυτο διότι οποιαδήποτε παρέμβαση μπορεί να σταματήσει τη ροή της προμήθειας του υγειονομικού υλικού. Ενας λεπτομερής διασταυρούμενος έλεγχος μεταξύ των προμηθειών, φαρμακευτικών εταιρειών και των παροχών τους προς τους γιατρούς, μπορεί να αποκαλύψει – σημειώνεται – ενδιαφέρουσες υπόγειες διαδρομές με κατευθυνόμενη συνταγογραφία και διόγκωση της δαπάνης.
Σημαντική οικονομική αιμορραγία προκαλούν επίσης οι υπερτιμολογήσεις των ιατρικών μοσχευμάτων, μηχανημάτων κ.λπ. Το Γραφείο του γενικού επιθεωρητή εκτιμά ότι η αιμορραγία θα περιορισθεί με την καθιέρωση νομοθετικού συστήματος προμηθειών απευθείας από τους προμηθευτές και όχι μέσω τριγωνικών διεθνών συναλλαγών.
Το ζήτημα της δωροδοκίας των γιατρών, το γνωστό «φακελάκι», αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση, αλλά μόνον με την επ’ αυτοφώρω σύλληψη μπορεί να διαπιστωθεί. Όπως σημειώνεται, αρνητικός παράγοντας στην καταπολέμηση της μικροδιαφθοράς και του γρηγορόσημου αποτελεί ο πρόσφατος νόμος που αποποινικοποιεί την απλή παροχή που δίδεται ως έκφραση ευγνωμοσύνης. Αυτό συνεπάγεται την πειθαρχική και ποινική ατιμωρησία της μικρής δωροδοκίας και δυσχεραίνει το έργο του ελέγχου. Σύμφωνα με τον κ. Ρακιντζή ο νόμος αυτός πρέπει άμεσα να ανακληθεί.
Εκεί όπου υπάρχει πλήρης σύγχυση και έλλειψη ελέγχου είναι οι πανεπιστημιακές κλινικές και τα ιδιωτικά ιατρεία των πανεπιστημιακών ιατρών. Θα πρέπει λοιπόν -σημειώνεται- οι δυσλειτουργίες αυτές να αντιμετωπιστούν.
Ελεγχος για τις μη κυβερνητικές διοργανώσεις
Ένας από τους σημαντικότερους ελέγχους που διενήργησε ο ΓΕΔΔ, είναι αυτός σε Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Συγκεκριμένα ζήτησε από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, να του γνωστοποιήσει τις ΜΚΟ που έχουν κάνει έναρξη σε όλες τις ΔΟΥ της επικράτειας και αν αυτές έχουν υποβάλλει τις προβλεπόμενες από τις κείμενες διατάξεις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, ΦΠΑ κλπ.
Σε συνέχεια της παραλαβής των σχετικών καταστάσεων ο γενικός επιθεωρητής λαμβάνοντας υπόψη ότι όπως προέκυψε από την έρευνά του, τα τελευταία τουλάχιστον δέκα χρόνια δεν είχαν διενεργηθεί παρά μόνο λίγοι τακτικοί φορολογικοί έλεγχοι στις ΜΚΟ, απέστειλε στις αρμόδιες ΔΟΥ (συγκεκριμένα 141) τις καταστάσεις και ζήτησε την κατά προτεραιότητα διενέργεια τακτικών φορολογικών ελέγχων για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου.
Παράλληλα ενημέρωσε και την αρμόδια Διεύθυνση Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία με τη σειρά της διαβίβασε προς τις ΔΟΥ στοιχεία σε ηλεκτρονική μορφή όλων των ελληνικών ΜΚΟ για τις οποίες έχουν εγκριθεί χρηματοδοτήσεις δράσεων ή προγραμμάτων που έλαβαν από το Υπουργείο Εξωτερικών, Γενικές και Ειδικές Γραμματείες Υπουργείων και Αυτοτελείς Γενικές Γραμματείες καθώς και από το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης.
Από τους ελέγχους που μέχρι σήμερα έχουν διενεργηθεί από τις ΔΟΥ προκύπτει ότι οι περισσότερες ΜΚΟ δεν έχουν υποβάλλει από την ημερομηνία έναρξης εργασιών τους τις προβλεπόμενες από τις κείμενες διατάξεις δηλώσεις (όπως φορολογίας εισοδήματος, συγκεντρωτικές τιμολογίων, ΦΠΑ) κλπ.
Ενδεικτικά αναφέρονται αποτελέσματα περιπτώσεων τακτικού φορολογικού ελέγχου ΜΚΟ, που διενεργήθηκαν ύστερα από εντολή του ΓΕΔΔ: στη ΔΟΥ Αγ. Δημητρίου για τις χρήσεις 2000-2011, διαπιστώθηκαν διαφορές στους οφειλόμενους φόρους και παραβάσεις ΚΒΣ, ενώ το σύνολο των κυρίων φόρων, προσαυξήσεων και προστίμων που καταλογίστηκαν συνολικά ανέρχεται σε 75.227,57 ευρώ, στη ΔΟΥ Ζ’ Θεσσαλονίκης σε μία περίπτωση ελέγχου προέκυψε ποσό προς βεβαίωση ύψους ελέγχου 217.942,62 ευρώ, στη ΔΟΥ Σύρου διενεργήθηκε τακτικός φορολογικός έλεγχος σε ΜΚΟ για τα οικονομικά έτη 2002-2010 και εκδόθηκαν καταλογιστικές πράξεις συνολικού ποσού 35.060,74 ευρώ, στη ΔΟΥ Σάμου σε συνέχεια τακτικού φορολογικού ελέγχου οικονομικών ετών 2001 έως και 2012 σε μία ΜΚΟ καταλογίστηκε φόρος εισοδήματος συνολικού ποσού 102.425,59 ευρώ και παραβάσεις ΚΒΣ για όλες τις ελεγχόμενες διαχειριστικές περιόδους συνολικού ύψους 124.756,03 ευρώ.
Στο μικροσκόπιο οι offshore εταιρείες
Με αφορμή την τακτική επιθεώρηση της ΔΟΥ Κρανιδίου από τον αρμόδιο εποπτεύοντα οικονομικό επιθεωρητή και στην οποία η ΔΟΥ χαρακτηρίζεται ως φορολογικό καταφύγιο λόγω της ύπαρξης πολλών εξωχώριων (offshore) εταιρειών, ο κ. Ρακιντζής ζήτησε την κατάσταση με τις υπάρχουσες offshore εταιρείες, οι οποίες ανέρχονταν σε 186 εκ των οποίων οι 107 ενεργές και οι οποίες σύμφωνα με την άποψη του εποπτεύοντα οικονομικού επιθεωρητή δεν ανήκαν ουσιαστικά στη χωρική αρμοδιότητα της ΔΟΥ, συστάθηκαν όμως εκεί κατά την άποψή του επειδή η ΔΟΥ δεν είχε γραφείο ελέγχου.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε ο ΓΕΔΔ στη ΔΟΥ Ιθάκης ανήκουν 16 offshore εταιρείες, στη ΔΟΥ Θηβών 20, στη ΔΟΥ Καλαμάτας 31, στη ΔΟΥ Θήρας 24, στη ΔΟΥ Αίγινας 33, στη ΔΟΥ Ψυχικού 16, στη ΔΟΥ Άνδρου 51, στη ΔΟΥ Γλυφάδας 15, στη ΔΟΥ Δ’ Αθηνών 30, στη ΔΟΥ Αργοστολίου 26, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Πειραιά 1195, στη ΔΟΥ Μυκόνου 244, στη ΔΟΥ Χίου 16 στη ΔΟΥ Χανίων 43, στη ΔΟΥ Βόλου 36, στη ΔΟΥ Β’ Κέρκυρας 27 , στη ΔΟΥ Ρόδου 58, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών 2908, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Θεσσαλονίκης 68, στη ΔΟΥ Λιβαδειάς 37, στη ΔΟΥ Πάρου 93, στη ΔΟΥ Χαλκίδας 53, στη ΔΟΥ Α’ Κέρκυρας 69, στη ΔΟΥ Αγίου Νικολάου 46, στη ΔΟΥ Λευκάδας 21, στη ΔΟΥ Α’ Πατρών, ΔΟΥ Α’ Αθηνών και Αγ. Στεφάνου αντίστοιχα από 10.
Οι ενστάσεις
Το 2012, ο γενικός επιθεωρητής άσκησε συνολικά 26 ενστάσεις κατά αποφάσεων συλλογικών ή μονομελών πειθαρχικών οργάνων (θυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2012 του αφαιρέθηκε το δικαίωμα ένστασης). Μεταξύ των υποθέσεων που ο κ. Ρακιντζής έκρινε ότι θα έπρεπε να επιβληθεί αυστηρότερη ποινή περιλαμβάνεται και η υπόθεση υπαλλήλου της ΕΡΤ στο εξωτερικό, αδελφής γνωστής δημοσιογράφου, η οποία εργαζόταν ως ανταποκρίτρια της κρατικής ραδιοτηλεόρασης έχοντας και παράλληλα απασχόληση στον ΕΟΤ, την οποία δεν είχε δηλώσει.
Ενστάσεις υποβλήθηκαν και για την περίπτωση εκπαιδευτικού που παρενοχλούσε σεξουαλικά μαθήτριές του, στον οποίο επιβλήθηκε από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό η ποινή της στέρησης αποδοχών για 40 ημέρες.
Την ώρα που ο εν λόγω καθηγητής ήταν στην αίθουσα – υποτίθεται για να διδάξει – οι μαθητές έμπαιναν σε όποια σελίδα του Internet ήθελαν, έβγαιναν από την τάξη και επέστρεφαν με… φαγητά. Μάλιστα, κατά το σχολικό έτος 2009-2010, επισκεπτόταν το facebook και group του facebook τύπου «Sex in Athens», ενώ συνομιλούσε με δύο μαθήτριες και τις προσκαλούσε για καφέ και για συζήτηση με θέμα τις σχέσεις ανδρών και γυναικών. Τέλος, προέβαλλε τον εαυτό του ως γυμνασμένο άνδρα με… μεγάλες αντοχές.
Επαινος στα ΚΕΠ
Η φετινή έκθεση της ανεξάρτητης αρχής έχει κάτι διαφορετικό από κάθε προηγούμενη: έναν έπαινο, προς τους υπαλλήλους των ΚΕΠ.
Όπως τονίζεται, «δεν πρέπει να παραλείψουμε να επαινέσουμε το αξιόλογο έργο που επιτελούν τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, πολλές φορές μάλιστα με την επίδειξη αξιοπρόσεκτου ζήλου από τους υπαλλήλους που υπηρετούν σε αυτά».
Ποσοστό υποθέσεων που διαχειρίσθηκε ο γενικός επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης
Τον περασμένο χρόνο, ο Γενικός Επιθεωρητής εξέτασε 1.499 υποθέσεις, δέχτηκε 989 καταγγελίες, επεξεργάστηκε 1.988 πορίσματα και διενήργησε 4.772 ελέγχους. Η συντριπτική πλειονότητα των πειθαρχικών διώξεων έχει ξεκινήσει με παρέμβαση του γενικού επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, ενώ μέχρι τον Μάρτιο του 2012, οπότε και αφαιρέθηκε από τον κ. Ρακιντζή το δικαίωμα της ένστασης, ο γενικός επιθεωρητής άσκησε 26 ενστάσεις σε αποφάσεις πειθαρχικών συμβουλίων.
Συνολικά το 2012 το Γραφείο του ΓΕΔΔ ασχολήθηκε αποκλειστικά με το 45,6% των υποθέσεων που χειρίστηκε και μειώθηκε δραστικά ο αριθμός των υποθέσεων για τις οποίες δόθηκε εντολή ελέγχου σε κάποιο άλλο σώμα ή υπηρεσία επιθεώρησης και ελέγχου (21% των υποθέσεων το 2012 έναντι 41,7% το 2011).
Η αύξηση του αριθμού των ελέγχων που ξεκινούν κατόπιν καταγγελίας πολιτών είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του αριθμού των υποθέσεων όπου δεν διαπιστώθηκε κανένα πρόβλημα (43,8%). Αυτό συμβαίνει διότι πολλοί πολίτες προσφεύγουν στον ΓΕΔΔ για επίλυση των προβλημάτων τους, που όμως δεν υποκρύπτουν παράνομη ή παραβατική συμπεριφορά εμπλεκομένων υπαλλήλων. Οι έλεγχοι καταλήγουν συνήθως στη διαπίστωση οργανωτικών ή παρόμοιας φύσης προβλημάτων, ενώ ένα μικρό ποσοστό (2,1%) αφορά σε αποδεδειγμένες υποθέσεις διαφθοράς.
ΠΗΓΗ: iefimerida.gr