ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ο συντηρητικός εγκλωβισμός του ΣΥΡΙΖΑ
Η “τακτική του ώριμου φρούτου” που επέλεξε να ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές του Ιουνίου δε βοήθησε τις βλέψεις και τη δυναμική του για εξουσία.
Η μορφή της κρίσης, τα δομικά χαρακτηριστικά της και ο τρόπος διαχείρησής της από τις ελληνικές κυβερνήσεις, έδωσαν τον πρώτο λόγο στα οικονομικά επιτελεία των κομμάτων.Το οικονομικό επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε αρχικά απροετοίμαστο και στη συνέχεια ανεπαρκές. Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ για την οικονομία συντάχτηκε και παραμένει, γενικόλογο και όχι διακριτά διαφορετικό από την κυβερνητική ρητορική που κάνει λόγο για ανακούφιση των στρωμάτων που έχουν πληγεί, για μεταρρυθμίσεις και ανάπτυξη.Τα λίγα επικοινωνιακά αντανακλαστικά που επέδειξε αρχικά ο ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας με διαφορετικές λέξεις για το οικονομικό του πρόγραμμα, έφεραν γρήγορα σύγχυση, δυσπιστία και αργότερα απογοήτευση, καθώς γινόταν φανερό ότι ριζοσπαστικό πρόγραμμα δεν υπήρχε ούτε πρακτικό εφαρμόσιμο πρόγραμμα, ούτε ως θεωρητική τοποθέτηση.
Οι περιχαρακωμένες θέσεις του οικονομικού επιτελείου για το ευρώ, η έμμονη πρόσδεση σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που χρόνια τώρα οι ευρωπαϊκοί λαοί γνωρίζουν ότι δεν είναι αυτή στην οποία προσέβλεψαν, τροφοδότησε την κεντρική πολιτική γραμμή του ΣΥΡΙΖΑ, αφαιρώντας του τη ριζοσπαστική εξέλιξη που όλοι περίμεναν. Με λόγους για “νοικοκυραίους”, με συντηρητική πλεύση, με αδικαιολόγητη μετατόπιση προς το κέντρο και με αναζήτηση συμμαχιών που μάλλον του στοιχίζουν παρά του προσφέρουν, ο ΣΥΡΙΖΑ του 27% ακολούθησε την “τακτική του ώριμου φρούτου”, με την πολιτική εκτίμηση ότι οι “κανόνες” της ομαλότητας θα ισχύσουν και στις κρίσεις και το “κέντρο” θα δώσει την εκλογική νίκη όταν θα έρθει η ώρα.
Εντωμεταξύ, οι “κοινωνικοί δείκτες” συνεχίζουν να καταγράφουν και τον χρόνο αυτόν πρωτοφανή προηγούμενα για για ευρωπαϊκό σύγχρονο κράτος. Η επίσημη ανεργία (ΕΛ.ΣΤΑΤ) τον Μάιο καταγράφηκε στο 27,6% ενώ ένα χρόνο πριν στο 23,8%. Στους νέους φτάνει το 64,9% σε σχέση με το περσινό 55,1%. Η ΕΛ.ΣΤΑΤ. με έγγραφό της στο Ελληνικό Κοινοβούλιο κάνει λόγο για 1245 αυτοκτονίες για οικονομικούς λόγους την τριετία 2009 – 2011, ενώ νοσοκομειακά αρχεία καταγράφουν αύξηση 30% των αυτοκτονιών στη δυτική Ελλάδα, μία από τις πρώτες σε ανεργία περιφέρειες, τα τελευταία δύο χρόνια. Οι άστεγοι μόνο στην Αθήνα είναι σήμερα πάνω από 20.000, σύμφωνα με έρευνες μη κυβερνητικών οργανώσεων που ασχολούνται συστηματικά με το θέμα, ενώ το αντίστοιχο μέγεθος το 2009 έφτανε τις 9.000. Τα ποσοστά της απόλυτης φτώχειας, σύμφωνα με εκτιμήσεις και της Eurostat, θα βρίσκονται για το 2013 στο 41,1%.
Ταυτόχρονα, μέχρι τις τωρινές κινητοποιήσεις του Σεπτεμβρίου, υπήρξε εμφανής η αδυναμία του δημοφιλούς Αλέξη Τσίπρα να κεφαλαιοποιήσει εξαρχής με ένα διακριτά υψηλό ποσοστό ως αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ την κυβερνητική φθορά. Το οικονομικό του επιτελείο αδύναμο να παράξει ριζοσπαστικές ιδέες τον μετατόπισε σταθερά και συνεχώς προς το κέντρο, ως βαρίδι που τον τραβούσε μαζί του. Και ενώ σε όλες τις επιτροπές του ΣΥΡΙΖΑ είναι έντονη και διακριτή η παρουσία και η φωνή της ριζοσπαστικής πλευράς, στο “στεγανοποιημένο” οικονομικό επιτελείο απουσιάζει εμφατικά.
Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ δεν κατάφερε να κεφαλαιοποιήσει εντός και εκτός ούτε τις περιοδείες του στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου. Με οικονομικό επιτελείο χωρίς εμπειρία στο διεθνή διάλογο, οχυρωμένο σε συντηρητικές θέσεις, που δεν κατάφερε να εκτιμήσει σωστά τη στροφή που γίνεται στην Ευρώπη, την αλλαγή της συζήτησης προς ριζοσπαστική κατεύθυνση, τα νέα ζητήματα που ανοίγουν, οι διεθνείς επαφές του Πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ χωρίς το κατάλληλο πολιτικό και οικονομικό “υλικό”, είχαν συχνά απλά τον αέρα ευγενείας. Οι ευρωπαίοι συνομιλητές που περίμεναν τον νέο, ριζοσπάστη, αυριανό ηγέτη με ευρύτερο ρόλο στην Ευρώπη, άκουσαν έναν λόγο καθόλου ριζοσπαστικό και καθόλου νέο.
Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να τροφοδοτήσει την κεντρική πολιτική του γραμμή από τη συντηρητική γραμμή του οικονομικού του επιτελείου του στοίχισε προσωπικά καθώς δεν κεφαλαιοποίησε πολλά τον τελευταίο χρόνο, του στοίχισε διεθνώς καθώς δεν τον έβαλε στα μεγάλα τραπέζια συζήτησης, του στοίχισε και κομματικά καθώς μεγάλα κομμάτια της κρίσιμης εκλογικής μάζας διαρρέουν από τον ΣΥΡΙΖΑ. Οι θέσεις του οικονομικού του επιτελείου δεν μπορούν να απαντήσουν σε κανέναν ζητούμενο του κόσμου και έχουν αποκοπεί από αυτόν. Δεν αντανακλούν επίσης τις θέσεις μεγάλης μερίδας βουλευτών εντός ΣΥΡΙΖΑ, που ζητάει ριζοσπαστικό πρόγραμμα.
Πριν τις επόμενες εκλογές ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να δείξει αν θέλει να κινηθεί ριζοσπαστικά. Οι δυναμικές κινητοποιήσεις του Σεπτεμβρίου είναι ίσως η καλύτερή του ευκαιρία και οι δημοσκοπήσεις θα τον ξαναβάλουν μπροστά στο κομάτι των αναποφάσιστων του εκλογικού σώματος. Η αλλαγή της αντζέντας των συναντήσεών του στο εξωτερικό δείχνει την πρόθεσή του να κινηθεί ριζοσπαστικά? Αν έτσι είναι, τότε θα πρέπει άμεσα να αναζητήσει τις συμμαχίες εκείνες που θα του προσφέρουν ριζοσπαστικό λόγο με περιεχόμενο, διακριτά διαφορετικό και με εφαρμόσιμη προοπτική.