ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Αναλογίες μεταξύ του λεπενισμού και του ναζιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής; Μήπως κάτι τέτοιο είναι η “σοβαρότερη Χρυσή Αυγή”;
Στις ελληνικές δημοσκοπήσεις ένας στους τέσσερις (ή πέντε ανάλογα με την εταιρεία ερευνών) δεν θεωρεί ότι η Χρυσή Αυγή είναι φασιστικό κόμμα και, ως εκ τούτου, επικίνδυνο για τη Δημοκρατία. ‘Οταν η τρέχουσα επικοινωνιακή διαχείριση τηλεοπτικών σχολιαστών και κομματικών επιτελείων ασχολείται με το εάν μειώθηκαν και πόσο τα ποσοστά εκλογικής επιρροής του κόμματος του προφυλακισμένου Μιχαλολιάκου κάποιοι άλλοι -και ευτυχώς- κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι τα ποιοτικά στοιχεία των ερευνών δείχνουν ότι το θηρίο λαβώθηκε αλλά δεν πέθανε. Και μπορεί σχετικά εύκολα να ανανήψει εάν η κυβέρνηση συνεχίσει να αντιμετωπίζει το ναζιστικό μόρφωμα μόνο στο πεδίο της Δικαιοσύνης και όχι και στο πεδίο των αιτιών (κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών) που το κατέστησαν ρυθμιστή των εξελίξεων.
Όσα συμβαίνουν αυτό τον καιρό στη Γαλλία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να κατανοήσουμε όλοι ότι η Χρυσή Αυγή είναι, ίσως, μία ελληνική εκδοχή ενός γενικότερου προβλήματος. Μπορεί ο Κασιδιάρης, η Ζαρούλια, ο Λαγός ή όλο το star system των μελανοχιτώνων ναζί της ημεδαπής να είναι άξεστοι, η Μαρί Λεπέν στη Γαλλία, όμως, είναι ένα πρόσωπο δημοφιλές και με βαθύτατη γνώση του τηλεοπτικού και πολιτικού savoir faire. Δεν τρομάζει και θα βρεθούν αρκετοί που δεν θα την χαρακτηρίσουν φασίστρια.
Οι γαλλικές δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ένας στους τρεις γάλλους θεωρεί ότι το FN είναι ένα κόμμα όπως όλα τα άλλα. Και σε αρκετές από αυτές είναι πρώτο στις προτιμήσεις των πολιτών με δεύτερο το δεξιό κόμμα και τρίτο -και…καταϊδρωμένο- τον ολίγιστο, όπως αποδείχθηκε, Φρανσουά Ολάντ.
Και στη Γαλλία τίθεται καθημερινά το ερώτημα που ζούμε εδώ με τη Χρυσή Αυγή. Είναι ή δεν είναι ακροδεξιό το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο (Front National- FN) σήμερα; Έχει σχέση ο Ζαν Μαρί Λεπέν του ’90 με την κόρη του; Μέχρι πού φτάνουν οι προσωπικές φιλοδοξίες της κληρονομικής αρχηγού του, της 45χρονης Μαρί Λεπέν ;
Θριαμβεύτρια στις δημοσκοπήσεις, απειλεί να σύρει στα δικαστήρια όποιον χρησιμοποιήσει «συκοφαντικούς και προσβλητικούς» χαρακτηρισμούς, όπως «ακραία Δεξιά» που συνδέουν το κόμμα της με «ναζιστές, φασίστες, ρατσιστές και εγκληματίες».
Σκοπός της είναι να βγάλει το FN από το περιθώριο και να το εντάξει στο πολιτικό σύστημα. Δημοσκόπηση έδειξε ότι αν γίνονταν τώρα ευρω-εκλογές στη Γαλλία πρώτο κόμμα θα έβγαινε, με 24% το Εθνικό Μέτωπο, έναντι 22% για την Δεξιά αντιπολίτευση (UMP), και 19% για τους Σοσιαλιστές του προέδρου Ολάντ.
Στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όλοι προβλέπουν πως η Ευρώπη της ύφεσης, της φτώχειας και της ανεργίας του νότου αλλά και η Ευρώπη των εφησυχασμένων εύπορων του Βορρά θα γενήσουν εκτρώματα στις ευρωεκλογές του Μαϊου του 2014. Ο ευρωσκεπτικισμός θα βρεθεί στα ύψη και δεκάδες μικρά φοβικά και ακραία κόμματα ίσως αποκτήσουν έκφραση στο Ευρωκοινοβούλιο. Η Μαρί Λεπέν είναι η πιο αστραφτερή και ίσως πιο ήπια εκδοχή της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς.
‘Ομως, εάν η ακροδεξιά μπαίνει στα σαλόνια των Γάλλων, ουδείς μπορεί να προβλέψει εάν μία “σοβαρή Χρυσή Αυγή” -όπως είχε χαρακτηριστικά πει ο δημοσιογράφος του Σκάϊ Μπάμπης Παπαδημητρίου- κατορθώσει να μπει στα σαλόνια των Ελλήνων. Γιατί, όπως προβλέπουν κάποιοι, μπορεί ο Μιχαλολιάκος και μερικοί ακόμα να είναι στον Κορυδαλλό, το κόμμα, ωστόσο, θα βρεθεί στις εκλογές και θα διεκδικήσει την ψήφο των Ελλήνων.
Τρεις ειδικοί μίλησαν στο ΒΗΜΑ για το «φαινόμενο» (προς το παρόν δημοσκοπικό και ασφαλώς επικοινωνιακό ) Μαρίν Λεπέν και παραθέτουμε τις απόψεις τους:
«Παρά την έξυπνη πολιτική της απο-δαιμονοποίησης, η Λεπέν και το κόμμα της ανήκουν ακόμη στην ακροδεξιά. Η ίδια και ο πατέρας της υπερασπίζονται ακόμη τις ίδιες ιδέες, που συνοψίζονται στην «εθνική προτίμηση»: δουλειές, κοινωνικά επιδόματα και κοινωνική στέγαση μόνο για τους Γάλλους», μας λέει η Νονά Μαγιέρ, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στη Sciences Po, στο Παρίσι, και συγγραφέας του βιβλίου «Από τον Ζαν Μαρί στην Μαρίν Λεπέν: Εκλογική αλλαγή στην Ακρα Δεξιά».
«Το FN και η Λεπέν τοποθετούνται ακόμη, σε όλες τις δημοσκοπήσεις μας, πολύ πιο Δεξιά από οποιοδήποτε άλλο κόμμα στην κλίμακα Αριστεράς/Δεξιάς. Στα ζητήματα της μετανάστευσης, και του νόμου και της τάξης, οι ψηφοφόροι της, όπως χθες του πατέρα της, είναι ακόμη πολύ πιο δεξιά από εκείνους της δεξιάς αντιπολίτευσης. Το 90% λένε ότι υπάρχουν πάρα πολλοί μετανάστες στη Γαλλία, το 80% είναι υπέρ της επαναφοράς της θανατικής ποινής, ποσοστό κατά 40% άνω του εθνικού μέσου όρου», τονίζει η Μαγιέρ.
«Αλλά προσοχή. Η Μαρίν δεν απορρίπτει την ετικέτα της «άκρας Δεξιάς», αλλά της «εξτρεμιστικής, ακραίας Δεξιάς», όρου που συνδέεται με τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την συνεργασία με τους Ναζιστές και το Ολοκαύτωμα.
Πριν από εκείνην, ο πατέρας της είχε καταθέσει αγωγές κατά της εφημερίδας Le Monde επειδή είχε χαρακτηρίσει το FN κόμμα της «ακραίας Δεξιάς», το 1995», μας λέει.
Ποιός είναι ο πιο ακριβής χαρακτηρισμός για το Εθνικό Μέτωπο σήμερα;
«Για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, το γαλλικό FN γεννήθηκε το 1972 από την επανένωση όλων των συνιστωσών της γαλλικής ακραίας Δεξιάς, από τους νοσταλγούς του Βισύ, μέχρι τους «πουζαντιστές». Αυτό ήταν το εθνικιστικό και αντι-σημιτικό κίνημα των μικρών καταστηματαρχών της δεκαετίας του 1950 υπό τον Πιέρ Πουζάντ, του οποίου βουλευτής εξελέγη ο τότε νεαρός Ζαν Μαρί Λεπέν. Και φυσικά μέλη ήταν οι υπέρμαχοι της «γαλλικής Αλγερίας», που απέρριπταν το τέλος της αποικιοκρατίας.
Μεταξύ των ιδρυτών του FN είναι σαφώς άνθρωποι της ακραίας Δεξιάς, μέλη κομμάτων που συνεργάστηκαν με την ναζιστική δύναμη κατοχής: ο Βικτώρ Μπαρτελεμί, του κόμματος RNP του Μαρσέλ Ντεά, ο Ρολάν Γκοσέ του φιλοναζιστικού PPF του Ζακ Ντοριό, και ο ιστορικός Φρανσουά Ντυπρά, ορκισμένος αρνητής του Ολοκαυτώματος», συνεχίζει η Μαγιέρ.
«Και ο Ζαν Μαρί Λεπέν ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν ακραίος Δεξιός, αλλά θεωρούσε τους θαλάμους αερίων σαν «μικρή λεπτομέρεια» στην ιστορία του B’ Παγκοσμίου Πολέμου, και έχει πει ότι η ναζιστική κατοχή δεν ήταν «και τόσο απάνθρωπη όσο λέγεται».
Η κόρη του είναι πολύ διαφορετική. Ανήκει σε μια άλλη γενιά. Αποκαλεί τους θαλάμους αερίων και την εξολόθρευση των Εβραίων «επιτομή της βαρβαρότητας». Δεν έχει νοσταλγία για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ούτε για τον αγώνα για μια Γαλλική Αλγερία. Θέλει να κάνει το Εθνικό Μέτωπο κόμμα εξουσίας. Υπό την έννοια αυτή δεν ανήκει στην εξτρεμιστική Δεξιά όπως ο πατέρας της», καταλήγει η Μαγιέρ.
Οι περισσότεροι αναλυτές χαρακτηρίζουν το FN της Λεπέν ακρο-δεξιό κόμμα, επειδή η ιδεολογία του έχει διατηρήσει τα βασικά διακριτικά γνωρίσματα της ευρωπαϊκής ριζοσπαστικής Δεξιάς: εθνικισμό, σοβινισμό στο κράτος πρόνοιας, αυταρχισμό και λαϊκισμό.
«Το FN είναι ακόμα ένα πάρα πολύ εθνικό- λαϊκιστικό κόμμα, αν και η ηγεσία του θέλει να υποβαθμίσει αυτή την ταυτότητα. Η προσποίηση ότι δεν πρέπει να χαρακτηρίζεται ακραία Δεξιό, διότι είναι επιτιμητικός χαρακτηρισμός, είναι μια κλασική κίνηση της δυναστείας Λεπέν. Παίζει με δύο τεχνάσματα στη ρητορική τους: θολώνει τις διαχωριστικές πολιτικές γραμμές, και παρουσιάζει το κόμμα σαν θύμα μιας συνωμοσίας», λέει στο ΒΗΜΑ η δρ. Μπριζίτ Μποζαμί, κοινωνιολόγος ειδική στα κινήματα της άκρας Δεξιάς.
«Με την Μαρίν Λεπέν, το Εθνικό Μέτωπο έχει εργαστεί σκληρά για να «αποτοξινώσει» την εικόνα του στο μυαλό των απλών ψηφοφόρων, αλλά και των άλλων κομμάτων με τα οποία θα χρειαστεί να συνεργαστεί το FN στο μέλλον. Βλέπουμε ότι η στρατηγική αυτή έχει αποτέλεσμα: ο αριθμός των Γάλλων ψηφοφόρων που είναι τώρα πρόθυμοι να πουν ότι το FN είναι ένα «κανονικό» μέρος του πολιτικού συστήματος έχει αυξηθεί τα τελευταία δύο χρόνια», μας λέει ο Μάθιου Γκούντγουιν, καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ, ειδικός στον ευρωπαϊκό εξτρεμισμό.
Πράγματι, στις δημοσκοπήσεις ένας στους τρεις Γάλλους δεν θεωρεί το FN «ακραίο» κόμμα.
