ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Λονδίνο, της Dr. Georgia Toutziari- Stewart
Προοδευτικός θεσμός ή ‘κλειστό σαλόνι’ η ετήσια έκθεση της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου;
H έναρξη της καλοκαιρινής έκθεσης της Βασιλικής Ακαδημίας του Λονδίνου, Summer Exhibition, σηματοδοτεί κάθε χρόνο την αρχή της Βρετανικής καλοκαιρινής εποχής, στις αρχές του Ιουνίου. Η μεγαλύτερη ανοικτή έκθεση στον κόσμο, εξακολουθεί να παρέχει μια μοναδική πλατφόρμα σε γνωστούς δημιουργούς αλλά και ανερχόμενους καλλιτέχνες να αναδείξουν τα έργα τους σε διεθνές κοινό, σε όλες τις εικαστικές ύλες και στυλ όπως ζωγραφική, φωτογραφία, γλυπτική, φιλμ, αρχιτεκτονικά μοντέλα και τυπωμένες ύλες. Αυτή τη χρονιά, η Ακαδημία δέχθηκε 12,000 εικαστικές δουλειές, 1200 εκ των οποίων κατάφεραν να επιλεχθούν από μια σχολαστική επιτροπή γνωστών καλλιτεχνών και αρχιτεκτόνων. Η έκθεση, απίθανη και μοναδική για τον ‘δημοκρατικό’ της χαρακτήρα (οποιοσδήποτε μπορεί να υποβάλλει την δουλειά του για συμμετοχή στο καλοκαιρινό show ανεξαρτήτως εκπαίδευσης, γένους, ηλικίας, επαγγελματισμού ή μη) έχει δυο πολύ έντονα στοιχεία αυτή τη χρονιά: • Για πρώτη φορά, οι καλλιτέχνες υπέβαλαν ηλεκτρονικά την εργασία τους στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας επιλογής (η διαφορά όχι μόνο στη κατανόηση αλλά και την αξία κάθε εικαστικής δουλειάς ανάμεσα στο αυθεντικό έργο και στην αναπαραγωγή / αντίγραφο είναι τεράστια). • Σε μεγαλύτερη ένταση φέτος – όπως συνηθίζεται και παρά τις αντίθετες ρήσεις του Βασιλικού Ακαδημαικού Θεσμού για την υποστήριξη ανερχόμενων δημιουργών- αυτοί που φιγουράρουν και κυριαρχούν είναι κυρίως γνωστά ονόματα στην σύγχρονη καλλιτεχνική αγορά και Ακαδημαϊκοί εταίροι (οι Βασιλικοί Ακαδημαϊκοί είναι ασκούμενοι γνωστοί καλλιτέχνες. Την περασμένη χρονιά, η Ακαδημία εξέλεξε τον μεγαλύτερο από κάθε άλλη χρονιά αριθμό καινούριων ακαδημαϊκών.) Ένα ολόκληρο δωμάτιο της έκθεσης είναι αφιερωμένο στη δουλειά των 11 νέων μελών σε αυτό το αποκλειστικό ‘art club’ που ονομάζεται Βασιλική Ακαδημία, Chantal Joffe, Mike Nelson,Tim Shaw, Neil Jeffries, Wolfang Tillmans, Bob και Roberta Smith, YinkaShonibare, Thomas Healthewick, Rebecca Warren, Conrad Shawcross,Louisa Hutton. Οι δουλειές των καινούριων εταίρων κυριαρχούν όχι μόνο στο δωμάτιο που τους είναι αφιερωμένο αλλά και στους άλλους κυρίους χώρους της έκθεσης. Η Βασιλική Ακαδημία έχει επικριθεί στο παρελθόν για το αναχρονιστικό της πνεύμα και την έλλειψη επαφής με τις πρόσφατες εξελίξεις στην τέχνη. Με τις νέες εκλογές εταίρων/καλλιτεχνών και τις συνακόλουθες επιλογές της η Ακαδημία εμφανίζεται να αντιπροσωπεύει πραγματικά όλο το φάσμα του εικαστικού πολιτισμού στη Βρετανία σήμερα. Ίσως για αυτό η έκθεση τιτλοφορείται ‘Ανακάλυψε το νέο. Ανακάλυψε το τώρα’. Δεν είναι λίγοι ωστόσο αυτοί που υποστηρίζουν ότι η ίδια η δομή της Ακαδημίας θα πρέπει να αλλάξει. Η ταξινόμηση των εταίρων κατά την εκλογή τους σε τέσσερις κατηγορίες, ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική και μια γενικότερη (που περιλαμβάνει σχέδιο, χαρακτική και τυπογραφία) φαίνεται ξεπερασμένη με τους όρους μιας συνεχώς εξελισσόμενης και κινούμενης τέχνης. O Tillmans, για παράδειγμα, που κάνει τις φωτογραφίες, έχει εκλεγεί στην κατηγορία της ζωγραφικής, αλλά ο καλλιτέχνης με το φάσμα της δουλειάς του είναι δύσκολο να ταξινομηθεί. Στα λόγια του Tillmans: “Βλέπω τον εαυτό μου ως δημιουργό εικόνας, ακριβώς όπως βλέπω τους ζωγράφους και τους φωτογράφους …. Το πλαίσιο αναφοράς που δουλεύω δεν είναι 175 ετών – όπως είναι η ηλικία της φωτογραφίας – είναι 40.000 ετών, όπως απεικονίζεται στο παλαιότερο σπήλαιο ζωγραφικής.” Ο Tillmans υποστηρίζει ότι αυτές οι κατηγοριοποιήσεις έχουν απομείνει εδώ και 200 χρόνια. Όλα θα πρέπει όλα να βαίνουν προς τη δημιουργία μιας συνολικής εικόνας και δεν θα πρέπει να είναι τμήματα της φωτογραφίας, της ζωγραφικής και της χαρακτικής. Σήμερα, όλα αυτά είναι αδιαίρετα……” Ωστόσο, o Christopher Le Brun, ο Πρόεδρος της Ακαδημίας, είναι πεπεισμένος ότι παρά την ‘κίνηση και επέκταση’ της τέχνης πέρα από αυτές τις παραδόσεις, το σύστημα με τις τέσσερις αυτές κατηγορίες εξακολουθεί να διαδραματίζει ένα ρόλο. Ίσως να λαμβάνει λιγότερο υπόψη του και ένα άλλο αρνητικό αποτέλεσμα αυτής της ταξινόμησης, τον τρόπο αλληλεπίδρασης των έργων με τις περίφημες γκαλερί της Ακαδημίας. Φυσικά οι τελευταίες δημιουργήθηκαν για καβαλέτα ζωγραφικής και πλίνθους με αγάλματα και όχι για εγκαταστάσεις και τολμηρά αρχιτεκτονικά μοντέλα. Στα αξιοσημείωτα της έκθεσης είναι οι δυο εκκεντρικές δουλειές, με τις οποίες και αρχίζει, από δυο νέους Ακαδημαϊκούς, που είναι σίγουρο ότι πριν από δέκα χρόνια δεν θα μπορούσαν καν να προσεγγίσουν τα σύνορα της έκθεσης, πόσο μάλλον να καλωσορίζουν τον επισκέπτη! Εντυπωσιακός στέκει ο ‘Κέικ Άνθρωπος’ (The Cake Man) του Βρετανού Yinka Shonibare, μια φιγούρα σε ανθρωπινές διαστάσεις ντυμένη με τυπικό Αφρικάνικο κοστούμι και μια γήινη σφαίρα καλυμμένη από χρηματιστηριακά γραφιστικά! για κεφάλι και πολλά κέικ στην πλάτη του μοντέλου (Η λαιμαργία τραπεζιτών, το μήνυμα της ενδιαφέρουσας καλλιτεχνικής τοποθέτησης). Συγκλονιστική η παρουσίαση μιας οδυνηρής συνέντευξης του Bob & Roberta Smith με μια βρετανική χειρουργό που εργάζεται στη Συρία, η οποία αναγράφεται σε μια τεράστια πινακίδα. Αυτό που εξακολουθεί να κάνει όμως την έκθεση ιδιαίτερη είναι το ακαθόριστο πλαίσιο ‘δράσης’ τόσο από την πλευρά του καλλιτέχνη όσο και από την πλευρά του επισκέπτη. Πρώτον, ο καλλιτέχνης δεν διαλέγει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οι δουλειές του εκτίθενται, δηλ. δεν συμμετέχει στον τρόπο παρουσίασης της δουλειάς του. Δεύτερον, ο επισκέπτης μπαίνει στον τεράστιο χώρο της έκθεσης, χωρίς να ξέρει ποιος κρύβεται πίσω από το κάθε έκθεμα. Οι 1200 δουλειές δεν έχουν ούτε ονόματα καλλιτεχνών, ούτε τίτλους, επεξηγηματικά κείμενα, τιμές κλπ. Αν θέλει να επενδύσει κάποιος στην αγορά των δημιουργιών, θα πρέπει να αγοράσει ξεχωριστά έναν κατάλογο όπου και θα μπορεί να εκτιμήσει διαφορετικά τους πίνακες. Αυτό το έξυπνο τρικ, ως άλλη ομηρική μηχανορραφία συνεισφέρει οπωσδήποτε σε μια αντικειμενική αξιολόγηση των εκθεμάτων και ενθαρρύνει την σκέψη και τον διάλογο ανάμεσα στους επισκέπτες. Αναχρονιστική ή όχι, η έκθεση εξακολουθεί να φιγουράρει ως το κεντρικό γεγονός στο καλλιτεχνικό καλοκαιρινό ημερολόγιο της Βρετανικής πρωτεύουσας. Καλοκαιρινή έκθεση Βασιλική Ακαδημία Τεχνών 9 Ιουνίου – 17 Αυγούστου 2014 Χορηγός Insight Investment
Installation of Royal Academy Summer 2014 Exhibition- Benedict Johnsson
Chantal Joffe, Red Cape
Chantal Joffe RA, Red Cape, 2014 Oil on board, 244.5 x 183.4 x 6 cm c. Chantal Joffe. Courtesy the Artist and Victoria Miro, London. Photography: Stephen White
Paula Rego, Prince Pig’s Courtship Lithograph, 95 x 70 x 4 cm c. Paula Rego. Courtesy Marlborough Fine Art, London
Άλλες φωτό: 
