ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η Ιρλανδία μπήκε σε πρόγραμμα τον Νοέμβριο 2010, πήρε 85 δισ. ευρώ και βγήκε μετά μια 3ετία. Η Πορτογαλία μπήκε Απρίλιο του 2011, πήρε 78 δισ. ευρώ, βγήκε μετά μια 3ετία. Εμείς μπήκαμε τον Μάιο 2010, κι ενώ έχουμε πάρει πάνω από 200 δισ. ευρώ, μένουμε για πέμπτο χρόνο – και βλέπουμε. Η Ελλάδα μπήκε στην κρίση με 12,6% ανεργία κι έχει 26,6%, η Ιρλανδία με 13,9% και τη μείωσε στο 13,1%, η Πορτογαλία με 12% και την έφτασε στο 16,5%. Στην Ελλάδα μειώθηκαν οι επενδύσεις 40%, στην Ιρλανδία 6%, στην Πορτογαλία 30%. Η Ελλάδα έχασε 25% του ΑΕΠ της, η Ιρλανδία κέρδισε 4,6%, η Πορτογαλία έχασε 4,4%. Οι εξαγωγές τους αυξάνονται, οι ελληνικές μειώνονται. Και οι δύο βγήκαν στις αγορές και δανείστηκαν σχεδόν όλα όσα χρειάζονταν τον πρώτο χρόνο μετά το πρόγραμμα, πριν βγουν από το πρόγραμμά τους.
Μνημόνια είχαν η Ιρλανδία κι η Πορτογαλία. Στην ίδια κατεύθυνση, όχι λιγότερο αυστηρά. Ομως, μόνο η Ελλάδα σύρεται σταθερά σε κακοτράχαλα βράχια. Και μένει κλειδωμένη εκτός αγορών: Ενώ οι αποδόσεις όλων των ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων μειώνονται, των ελληνικών αυξάνονται. Την περασμένη Τρίτη (πριν από τη Τετάρτη του Παρισιού ΙΙ και του Λονδίνου…) οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλίας, Ιρλανδίας, Ισπανίας και Πορτογαλίας σημείωσαν χαμηλά ρεκόρ, από 0,751% (γερμανικό) έως 2,95% (πορτογαλικό). Η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ήταν 8,065%. Την Πέμπτη, ενώ οι αποδόσεις των 10ετών σε όλη την Ευρώπη (από Γερμανία μέχρι Σκανδιναβία και από Ιρλανδία μέχρι Πορτογαλία) σημείωναν νέα, ακόμη χαμηλότερα ρεκόρ, η απόδοση του ελληνικού βρέθηκε στο 8,4%.
Απαγορευτική για δανεισμό
Η Ελλάδα κινδυνεύει να παγιδευτεί. Με ιαχές ότι διώχνουν το ΔΝΤ και σκίζουν σελίδα-σελίδα το Μνημόνιο, οι αρμόδιοι «νόμιζαν» ότι είχαν καταλάβει τα όρια και τις διαθέσεις των δανειστών. Είτε δεν είχαν καταλάβει τίποτα, είτε παίχτηκε ένα αθέμιτο στοίχημα: Αν κέρδιζαν, θα έπαιρναν μικρή παράταση, να επιβάλουν τα μέτρα που είχαν συμφωνήσει (αλλά δεν είχαν λάβει και, γι’ αυτό, τώρα το δημοσιονομικό κενό είναι μεγαλύτερο…) αφού, πρώτα, περάσουν τον κάβο της εκλογής Προέδρου. Αν έχαναν, θα κληρονομούσε το πρόβλημα η επόμενη κυβέρνηση. Και στις δύο περιπτώσεις, η Ελλάδα θα βρεθεί με ένα Μνημόνιο που θα πιέζεται να υλοποιεί άνευ πολλών διαπραγματεύσεων, υπό τη δαμόκλειο σπάθη των αγορών. Κι αν δεν μπορέσει να ανοίξει τις αγορές (ως ανέτοιμη…) θα υποχρεωθεί να προσφύγει στις πιστωτικές γραμμές του ESM και του ΔΝΤ.
Ποιο είναι το πρόβλημα; Δεν είναι ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σενάριο δράσης -κάποιο «Plan B». Το πρόβλημα είναι ότι, έξι χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης, η χώρα δεν έχει «Plan A», δεν έχει ένα ρεαλιστικό, αποτελεσματικό κεντρικό σχέδιο δράσης. Τα μόνα πλάνα που σκαρώνονται, είναι τα διαδοχικά και αλληλοαναιρούμενα σχέδια επιθετικής διαχείρισης της κοινής γνώμης – κοινώς, προπαγάνδας. Για εσωτερική κατανάλωση. Που, κι αυτά, μόλις έρθουν σε επαφή με την πραγματικότητα (αυτήν που αναγνωρίζουν όλοι οι άλλοι, οι χώρες, οι αγορές και οι διεθνείς οργανισμοί…) καταρρέουν. Γίνονται θρύψαλα – όπως τώρα. Ούτε το μείζον πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχουν «κόκκινες γραμμές». Είναι ότι δεν υπάρχει Γραμμή, για την ανασυγκρότηση της οικονομίας, των θεσμών, της κοινωνίας. Κι αυτά λείπουν γιατί, πέρα και πάνω από όλα τα άλλα ελλείμματα, απειλητικό χάσκει το τεράστιο έλλειμμα πολιτικής. Διότι το άρρωστο πολιτικό σύστημα παραμένει απροσάρμοστο.