Του Σεραφείμ Κοτρώτσου (από την Επένδυση)
Πολλοί εξεπλάγησαν όταν λίγες ώρες πριν τη συνεδρίαση του Eurogroup, το περασμένο Σάββατο, μεγάλα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν non paper του Γερμανικού υπουργείου Οικονομικών που αναφερόταν σε γερμανικό σχέδιο να τεθεί η Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης για 5 χρόνια με «προίκα» ένα ποσό αρκετών δεκάδων δισεκατομμυρίων για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης κατά την μετάβαση σε εθνικό νόμισμα.
Ως εναλλακτική πρόταση σ’ αυτόν τον σχεδιασμό του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε το Βερολίνο πρότεινε ένα εξοντωτικό 3ο μνημόνιο, παράμετρος του οποίου ήταν η ίδρυση ενός Ταμείου που θα διαχειριζόταν την κινητή και ακίνητη περιουσία του Ελληνικού Δημοσίου και θα είχε έδρα το Λουξεμβούργο.
Η πρόταση έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία στην ελληνική αποστολή στις Βρυξέλλες δεδομένου ότι ουδέποτε, κατά την πεντάμηνη διαπραγμάτευση, ένα τέτοιο θέμα δεν τέθηκε ούτε στα κατώτερα τεχνικά κλιμάκια, ούτε, φυσικά, στο Brussels Group. Πέραν τούτου φάνταζε τουλάχιστον παράδοξο να ζητείται κάτι τέτοιο όταν υφίσταται το ΤΑΙΠΕΔ που υποτίθεται πως ιδρύθηκε για να εξυπηρετήσει τον ίδιο σκοπό, με μία αναλογία 70-30 προς αποπληρωμή του χρέους και ανάπτυξη όσον αφορά τα κέρδη που θα προέκυπταν από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας.
Έπρεπε να επιβεβαιωθεί από την Κομισιόν η ύπαρξη αυτού του σχεδίου και να ακολουθήσει, την επόμενη ημέρα, η συνέντευξη του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς, για να αποκαλυφθεί ότι η πρόταση υφίσταται, είχε συμπεριληφθεί στο βασικό draft ανακοινωθέντος του Eurogroup και για να φθάσει να απασχολήσει την 17ωρη άκρως συγκρουσιακή συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής και των επί μέρους τετραμερών συναντήσεων Τουσκ, Μέρκελ, Ολάντ και Τσίπρα.
Ο κ. Σουλτς, μάλιστα, αποκάλυψε πως επρόκειτο για πρόταση Σόϊμπλε με τη σύμφωνη γνώμη του προέδρου της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος είχε και την πατρότητα της ιδέας η έδρα του ανεξάρτητου fund να είναι η πατρίδα του, το Λουξεμβούργο.
Το περιβόητο σχέδιο Σόϊμπλε είχε προφανή σκοπό την πλήρη εκποίηση της δημόσιας περιουσίας, ακόμα και των κερδών από την παραχώρηση «οικοπέδων» -κοιτασμάτων φυσικού αερίου, και, για τους γνωρίζοντες το παρασκήνιο της τελευταίας 5ετίας, δεν πρόκειται για καμία νέα ιδέα. Αντιθέτως είναι ένα καλά επεξεργασμένο σχέδιο που έχει διανύσει διάφορα στάδια και «σερβίρεται» εκ νέου προς απομείωση της εθνικής κυριαρχίας αλλά και για την εξασφάλιση «εγγυήσεων» που θα καταστήσουν ευκολότερη πολιτικά μια θετική απόφαση του γερμανικού και άλλων κοινοβουλίων σε ένα ελληνικό τρίτο πρόγραμμα χρηματοδότησης.
Πρόκειται για την εξέλιξη του αρχικού σχεδίου που φέρει την ευφάνταστη ονομασία Eureca (παραπέμπει στην ρήση του Αρχιμήδη αλλά αποτελεί ακρωνύμιο του European Recovery Project) και έγινε για πρώτη φορά γνωστό από ένα δημοσίευμα της La Tribune, τον Σεπτέμβριο του 2011. Εμπνευστής του σχεδίου είναι ο γερμανός οικονομολόγος και επίσημος consultant της Γερμανικής κυβέρνησης Rolland Berger. Στενός φίλος του πρώην Καγκελαρίου Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο Berger, υπήρξε πάντοτε ένας από τους πιο στενούς συνομιλητές της πολιτικής και χρηματοπιστωτικής ελίτ στο Βερολίνο και την Φραγκφούρτη.
Ο Σρέντερ του είχε προτείνει, μάλιστα, να γίνει υπουργός Οικονομικών αλλά εκείνος προτίμησε να μείνει στο παρασκήνιο, κάτι που υπήρξε εξαιρετικά αποδοτικό για τις «δουλειές» του ανά τον κόσμο με την φίρμα Rolland Berger Consultants. Διαθέτοντας στενή σχέση και με την Άνγκελα Μέρκελ αλλά και με τον Σόϊμπλε, ο Berger έλαβε την εντολή να εκπονήσει ένα σχέδιο τιτλοποίησης της ελληνικής δημόσιας περιουσίας προς αποπληρωμή του ελληνικού δημόσιου χρέους.
Το σχέδιο περιελάμβανε τα εξής σημεία (δείτε αναλυτικά ολόκληρη την επιχείρηση εκείνης της εποχής στο βιβλίο του γράφοντος « Η Συμμορία του Λύκου» από τις Εκδόσεις Λιβάνη):
-Περιουσιακά στοιχεία ύψους 125 δις ευρώ μεταφέρονται σε εταιρεία συμμετοχών η οποία πωλείται στην Ε.Ε (δεν είχε ακόμα σχηματοποιηθεί πλήρως ο μηχανισμός ESM-EFSF) έναντι του ίδιου ποσού,
-Οργανισμός της Ε.Ε με έδρα το Λουξεμβούργο αναλαμβάνει να πουλήσει τα περιουσιακά στοιχεία του Ελληνικού Δημοσίου έως το 2025 (Προσοχή: τα κέρδη αποδίδονται στην Ελλάδα αφού αφαιρεθούν οι προμήθειες υπέρ της Roland Berger, ενώ σε περίπτωση ζημιών αυτές βαρύνουν αποκλειστικά την χώρα μας!)
– Η Ελλάδα χρησιμοποιεί τα έσοδα για να επαναγοράσει τα δικά της ομόλογα από την ΕΚΤ και τον ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης. Η μελέτη ανέφερε πως με τη διαδικασία αυτή το χρέος θα έπεφτε από το 145% (με βάση τα τότε στοιχεία) στο 88% του ΑΕΠ.
– Ο ευρωπαϊκός μηχανισμός επενδύει 20 δις στην αναδιάρθρωση των περιουσιακών στοιχείων του Recovery Fund ώστε να μεγιστοποιηθεί η αξία των αποκρατικοποιήσεων και δι αυτού του τρόπου υπήρχε η προσδοκία για συγκέντρωση επιπλέον 40-60 δις,
-Εισρέουν στην ελληνική οικονομία διαρθρωτικά κονδύλια ίσα με το 8% του ΑΕΠ που αυξάνουν σημαντικά την ανάπτυξη και τα φορολογικά έσοδα,
– Με τα επιπλέον φορολογικά έσοδα η Ελλάδα επαναγοράζει ομόλογα αξίας ίσης με το 1% του ΑΕΠ ετησίως.
Υποτίθεται πως αυτό το σχέδιο έμμεσης αναδιάρθρωσης του χρέους θα αποτελούσε αντιστάθμισμα για να αποφευχθεί η λήψη δρακόντειων μέτρων λιτότητας. Κάτι τέτοιο, φυσικά, δεν συνέβη. Η Roland Berger συνήψε σχέση συνεργασίας με μεγάλη ελληνική εταιρεία συμβούλων, απέκτησε γραφεία στο κέντρο της Αθήνας αλλά το σχέδιο έμεινε στο συρτάρι του γραφείου του Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε και της διοίκησης της ΕΚΤ (η οποία, μάλλον, πλήρωσε και την αμοιβή της εταιρείας).
Έπρεπε να περάσουν περίπου δύο χρόνια και να επισκεφθεί την Αθήνα (Ιούλιος 2013) ο Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε για να ενεργοποιηθεί μία πτυχή του ίδιου σχεδίου. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είχε εξαγγείλει από την Αθήνα την έναρξη μιας συνεργασίας για την ανάπτυξη και την επιδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τη συμμετοχή της γερμανικής αναπτυξιακής τράπεζας KfW, επικεφαλής της οποίας είναι ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, ήτοι ο ίδιος ο Σόϊμπλε.
Τέλος, τον Μάϊο του 2014 οι κ.κ Γιάννης Στουρνάρας, Κωστής Χατζηδάκης και Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε συνυπέγραψαν την ίδρυση του Institute for Growth of Greece με έδρα το Λουξεμβούργο
Στο Δελτίο Τύπου αναγράφονταν ρητώς ότι επρόκειτο για το πρώτο από τρία σχήματα (sub funds) με έδρα το Λουξεμβούργο τα οποία θα χρηματοδοτούσαν, αρχικώς με 100 εκατομμύρια κάθε πλευρά, η Ελλάδα (;) και η γερμανική KfW. Ο αρχικός στόχος του πρώτου fund (IfG) ήταν η δανειοδότηση μικρομεσαίων επχιειρήσεων μέσω ελληνικών τραπεζών
Το συγκεκριμένο σχήμα υποτίθεται πως λειτουργεί εδώ και δέκα πέντε μήνες. Ουδείς, όμως, έως τώρα έχει ενημερώσει εάν έχει προβεί ή όχι σε κάποια χρηματοδότηση.
Το Ταμείο Σόϊμπλε, λοιπόν, σχέδιο ενώπιον του οποίου βρέθηκε τη νύχτα της περασμένης Κυριακής ο Αλέξης Τσίπρας και μάλιστα με σκληρό τρόπο, είναι το «πνευματικό τέκνο» του Eureca του Roland Berger και μια μετεξέλιξη του Institute for Growth της συνεργασίας Σόϊμπλε- Στουρνάρα.
Η βασική πρόθεση του Βερολίνου ήταν να παραβιασθεί ο κανόνας του ΤΑΙΠΕΔ (70-30) που περιγράφεται στο πρώτο μνημόνιο και να περιέλθει η ελληνική δημόσια περιουσία σε ένα πιο «βολικό» και ευέλικτο σχήμα με μια εντελως διαφορετική αναλογία.
Ο πρωθυπουργός κατόρθωσε να κερδίσει να μείνει η έδρα του Ταμείου στην Αθήνα –και όχι στο Λουξεμβούργο, όπως απαιτούσαν οι δανειστές- και η κυβέρνηση υποστηρίζει πως σκοπός είναι η δημιουργία αποθεματικού 50 δις που θα λειτουργήσει ως εγγύηση (τιτλοποίηση;) για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών (έως 25 δις) ενώ τα υπόλοιπα 25 δις θα αξιοποιηθούν για αναπτυξιακά προγράμματα (12,5 δις) και αποπληρωμή του χρέους (12,5 δις).
Μακάρι. Εκείνο το οποίο, ωστόσο, δεν έχει επαρκώς απαντηθεί είναι ένα μπορεί λογικά να αποτιμήσει κανείς την ελληνική δημόσια περιουσία υπό τις σημερινές συνθήκες διεθνούς αγοράς στα 50 δις. Ακούγεται υπερβολικά αισιόδοξο…