«Δεν πρέπει να λησμονάμε. Και πράγματι δεν λησμονάμε. Γιατί δεν πρέπει να αφήσουμε ποτέ, ποτέ πια, τους εφιάλτες του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, του ναζισμού, να ξανααπειλήσουν το μέλλον και την πορεία της ανθρωπότητας. Είναι χρέος μας» τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, παρουσία του οποίου πραγματοποιήθηκαν απόψε στο Ζάππειο Μέγαρο τα εγκαίνια της ιστορικής έκθεσης «Δεν λησμονώ?μια εικόνα χίλιες λέξεις» που διοργανώνει η Αστική Μη κερδοσκοπική Εταιρεία «ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ», με αφορμή την Διεθνή Ημέρα Μνήμης για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.
«Το 2017, για εμάς τους ευρωπαϊκούς λαούς είναι μια σημαντική πρόκληση προς αυτήν την κατεύθυνση. Κρίνονται πολλά σε αυτό το χρόνο, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Είμαστε υποχρεωμένοι να αποδείξουμε ότι πραγματικά δεν λησμονάμε» υπογράμμισε ο κ Παυλόπουλος και προειδοποίησε: «Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρήσουμε ότι τα απολιθώματα του ναζισμού, τα οποία βλέπουμε να γεννιώνται σε ολόκληρη την Ευρώπη, είναι κάτι αμελητέο. Δεν είναι αμελητέο. Αυτό το χρέος πρέπει να το φέρουμε σε πέρας. Εδώ και τώρα. Και εμείς οι Έλληνες, επειδή έχουμε αυτές τις μνήμες μέσα μας, επειδή αυτός είναι ο πολιτισμός μας, αυτή είναι η φυσιογνωμία μας, πρέπει να φέρουμε αυτό το χρέος σε πέρας με ακόμη μεγαλύτερη δύναμη, όχι μόνο για να υπερασπίσουμε την κληρονομιά μας αλλά για να μπορέσουμε να πείσουμε και τους άλλους λαούς ότι ο κοινός μας δρόμος, είναι αυτός».
Τιμώμενη χώρα της έκθεσης είναι η Πολωνία ενώ υπάρχει αφιέρωμα στο Άουσβιτς, αναφερόμενος στο οποίο ο ΠτΔ είπε: «Το στίγμα του Άουσβιτς, ήταν και θα παραμείνει πάντα ανεξίτηλο, όχι μόνο στο κορμί της ανθρωπότητας αλλά και στη μνήμη της». Παράλληλα, χαρακτήρισε το Ολοκαύτωμα του Εβραϊκού λαού ως «το ειδεχθέστερο έγκλημα το οποίο τελέστηκε ποτέ στην ιστορία της ανθρωπότητας». «Ο τίτλος της έκθεσης είναι εύγλωττος και επίκαιρος, Δεν λησμονάμε [?] Είναι χρέος μας προς τους νέους ανθρώπους. Δεν πρέπει να αφήσουμε τη μνήμη μας, σε καμία περίπτωση να αμβλυνθεί. Δεν πρέπει να αφήσουμε τη συνείδησή μας να γίνει ελαστική. Αυτή την κληρονομιά πρέπει να την περάσουμε στους νέους που έρχονται» επεσήμανε ο κ Παυλόπουλος, ενώ κλείνοντας, ευχαρίστησε τους διοργανωτές της έκθεσης και είπε: «Έστω και συμβολικά αυτό που μπορώ να κάνω, θα το κάνω. Θα είμαι πάντα παρών».
Η έκθεση βασίζεται σε φωτογραφικό υλικό της εποχής με πάνω από 350 φωτογραφικά ντοκουμέντα για τις πόλεις και τα χωριά που υπέστησαν τις γερμανικές θηριωδίες.
Η Πρεσβεία της Πολωνικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα παρέχει στην έκθεση φωτογραφίες, φυλλάδια και οπτικό υλικό που αναφέρονται στα χρόνια της κατοχής στην Πολωνία. «Αποστολή μας είναι να θυμόμαστε την τραγωδία που συνέβη στο Άουσβιτς και σε πάρα πολλά στρατόπεδα συγκέντρωσης που είχαν δημιουργήσει οι Γερμανοί σε όλη την Ευρώπη. Κληρονομιά μας είναι η προστασία των μελλοντικών γενεών από την απειλή του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, του αντισημιτισμού, που οδηγούν στον τρόμο και τις αιματοχυσίες. Αυτή είναι η υποχρέωσή μας» είπε η Πρέσβης της Πολωνίας, Άννα Μπαρμπάζαρκ. Αναφερόμενη στις φωτογραφίες, σημείωσε: «Η σημερινή έκθεση είναι πάρα πολύ σημαντική. Αυτές οι φωτογραφίες μάς πηγαίνουν 70 χρόνια πίσω, χάρη σε αυτούς τους ανθρώπους γινόμαστε μάρτυρες των δραματικών αυτών γεγονότων. Οι άνθρωποι από αυτές τις φωτογραφίες μάς μιλούν, μάς δεσμεύουν να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό ώστε να μη μοιραστεί η ανθρωπότητα τη δική τους μοίρα. Αυτοί οι άνθρωποι, η θυσία τους και τα ανεκπλήρωτα όνειρά τους αξίζουν να τιμώνται και να μνημονεύονται».
Σημαντικό φωτογραφικό και οπτικοακουστικό υλικό που αφορά στη δίωξη και εξόντωση των Ελλήνων Εβραίων ανήκει στο Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος. Ο πρόεδρος του μουσείου, Σαμουήλ Μάτσας, αναφερόμενος στις επισκέψεις μαθητών στο Άουσβιτς, που διοργανώνει το Εβραϊκό Μουσείο, είπε: «Στη σημερινή εποχή που ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο αντισημιτισμός, αρχίζουν και πάλι να εμφανίζονται στον ορίζοντα σε ολόκληρη την Ευρώπη, ίσως λιγότερο στη χώρα μας, και μας θυμίζουν εκείνες τις μαύρες ημέρες του παρελθόντος, οι μαθητές θα αποτελέσουν τους καλύτερους πρεσβευτές του άμεσου μέλλοντος ενάντια σε κάθε μισαλλοδοξία. Την καλύτερη υπόσχεση για ένα ειρηνικό και αρμονικό μέλλον».
Ο δήμαρχος Καλαβρύτων και πρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών Ελλάδος, Γιώργος Λαζουράς, στο σύντομο χαιρετισμό του, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στις γερμανικές αποζημιώσεις, λέγοντας: «Πρέπει να κλείσουμε το τραύμα του πολέμου – 73 χρόνια μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ? αλλά να διατηρήσουμε ζωντανή τη μνήμη. Και το τραύμα του πολέμου δεν κλείνει για τους μαρτυρικούς τόπους, για το δίκτυο μαρτυρικών πόλεων και χωριών της Ελλάδας. Δεν κλείνει γιατί υπάρχει ακόμη μια ανεκπλήρωτη οφειλή, η ολοσχερής καταβολή των γερμανικών αποζημιώσεων και επανορθώσεων , που όπως έχει πει ο εξοχότατος ΠτΔ είναι νομικά ενεργές και ακόμη δικαστικά επιδιώξιμες. Και το δίκτυό μας, τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, ο Χορτιάτης, η Κάντανος, όλοι οι μαρτυρικοί τόποι, συνεχίζουμε να τις διεκδικούμε, μαζί και οργανωμένα, με τη Βουλή των Ελλήνων, με την Κυβέρνηση, θεσμικά».
Παρόντες στα εγκαίνια ήταν μεταξύ άλλων, ο υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Αμανατίδης και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δωδώνης, κ. Χρυσόστομος.
Η Έκθεση «ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΩ», διοργανώθηκε για πρώτη φορά στο Ζάππειο Μέγαρο της Αθήνας τον Φεβρουάριο του 2016 και από τότε έχει φιλοξενηθεί σε δήμους, μουσεία και ιστορικούς χώρους, όπως το συνεδριακό κέντρο «Ιωάννης Βελλίδης» της Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο της φιλοξενίας της έκθεσης τον περασμένο Οκτώβριο τιμώμενη χώρα ήταν η Τσεχία και το χωριό Lidice, και η τέλεση των εγκαινίων έγινε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλο.
Την έκθεση έχουν θέσει υπό την αιγίδα τους, το υπουργείο Εσωτερικών, το υπουργείο Εθνικής Αμύνης, το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Υποδομών & Μεταφορών, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας , η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η ΚΕΔΕ, ο ΟΑΣΑ, η Αττικό Μετρό , το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων & Χωριών της Ελλάδας περιόδου 1940-1945 «ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΑ», η Παγκρήτιος Ένωση.
H έκθεση που θα διαρκέσει έως τις 3 Φεβρουαρίου, λειτουργεί καθημερινά, από τις 10 το πρωί έως τις 8 το βράδυ.