ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η καταγραφή βαρυτικών κυμάτων θεωρείται το κορυφαίο γεγονός του 2016 για την επιστημονική κοινότητα. Οι εμπλεκόμενοι Αμερικανοί και Γερμανοί ερευνητές ελπίζουν τώρα ακόμα και σε βραβείο Νομπέλ Φυσικής.
Πριν από ένα χρόνο, στις 11 Φεβρουαρίου του 2016, Αμερικανοί επιστήμονες της ομάδας LIGO (Laser Interferometer Gravitational Wave Observatory) ανακοίνωναν μπροστά στα έκπληκτα μάτια της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας ότι κατέγραψαν για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα, την ύπαρξη των οποίων προέβλεπε πριν από σχεδόν έναν αιώνα η Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Άλμπερτ Άινσταϊν. Η χαρά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, στο Ανόβερο και το Πότσδαμ, ήταν εξίσου μεγάλη, μιας και οι επιστήμονες του Ινστιτούτου Άλμπερτ Αϊνστάιν (AEI) που ανήκει στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ είχαν καθοριστική συμβολή στην επαλήθευση της Θεωρίας της Σχετικότητας. «Τώρα μας παίρνουν στα σοβαρά στον τομέα της Φυσικής», χαριτολογεί μιλώντας στο γερμανικό πρακτορείο ειδήσεων (dpa) ο επικεφαλής του AEI Μπρους Άλεν, ο οποίος ελπίζει ακόμα και σε βραβείο Νομπέλ για την, όπως την αποκαλεί, «σημαντικότερη ανακάλυψη των τελευταίων 50 ετών». Πέρυσι η Σουηδική Ακαδημία δεν βράβευσε πάντως τους ερευνητές βαρυτικών κυμάτων, ίσως επειδή η ανακοίνωση της ανακάλυψης ήταν πολύ πρόσφατη. Τι θα γίνει αν και φέτος η Ακαδημία τους αγνοήσει; «Τότε θα πληγεί το κύρος των βραβείων Νομπέλ και θα απογοητευθώ προσωπικά», τονίζει ο Μπρους Άλεν.
Τα βαρυτικά κύματα ανήκουν στις πλέον εντυπωσιακές προγνώσεις του Άλμπερτ Άινσταϊν. Δημιουργούνται όταν επιταχύνονται, για παράδειγμα, άστρα. 100 χρόνια μετά την πρόβλεψη του γερμανού νομπελίστα φυσικού οι επιστήμονες εντόπισαν στις 14 Σεπτεμβρίου του 2015 για πρώτη φορά βαρυτικά κύματα σε δύο μαύρες τρύπες που συγκρούστηκαν και συγχωνεύτηκαν περίπου 1,3 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη γη. Οι ανιχνευτές LIGO στις ΗΠΑ κατάφεραν να καταγράψουν την ηχώ της σύγκρουσης.
Η μελέτη συνυπογράφεται από 1.004 ερευνητές
Για το μέλλον οι επιστήμονες σχεδιάζουν την παράλληλη λειτουργία τεσσάρων ανιχνευτών στις ΗΠΑ, την Ιταλία και την Ιαπωνία. Με αυτό τον τρόπο ευελπιστούν ότι θα εντοπίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια την προέλευση των βαρυτικών κυμάτων, λέει ο επικεφαλής του ινστιτούτου ΑΕΙ. Στο Ανόβερο λειτουργεί από το 1995 ο ανιχνευτής Geo 600, ο οποίος όμως είναι πολύ μικρότερος από εκείνους στις ΗΠΑ. Ο ανιχνευτής γερμανο-βρετανικής κατασκευής θεωρείται ωστόσο ιδανικός για την δοκιμή νέων ιδεών και πειραμάτων. Από την γερμανική τεχνογνωσία επωφελήθηκαν και οι αμερικανοί επιστήμονες που εντόπισαν και κατέγραψαν πριν από ένα χρόνο βαρυτικά κύματα για πρώτη φορά στην ιστορία.
Η πρωτοφανής ανακάλυψη είναι αποτέλεσμα διεθνούς συνεργασίας. Την σχετική έρευνα, που δημοσιεύθηκε πέρυσι στο επιστημονικό περιοδικό Physical Review Letters, συνυπογράφουν συνολικά 1.004 επιστήμονες ανάμεσα στους οποίους 100 ερευνητές του γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλάνκ και του Πανεπιστημίου Λάιμπνιτς του Ανοβέρου.
Πηγή: DW