ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Τα drones έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και μέχρι τώρα δεν ήταν ιδιαίτερα σαφές για το τι ισχύει και τι όχι για τους κατόχους τους.
Το νέο πλαίσιο δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως – γενικό πλαίσιο πτήσεων Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών- ΣμηΕΑ (Unmanned Aircraft Systems – UAS).
Ο νέος κανονισμός για τη χρήση drones ισχύει στη χώρα μας από 1η Ιανουαρίου του 2017.
Αρχικά να σημειωθεί ότι βάσει του άρθρου 22/32916-32917 ορίζεται ότι οι χειριστές μπορούν να δεχτούν πρόστιμα βάσει του Κώδικα Αεροπορικού δικαίου που κυμαίνονται από 500 μέχρι 250.000 ευρώ, πρόστιμα που δεν απαλλάσσουν τον χειριστή από ποινικές ευθύνες.
Ο νέος κανονισμός για την πτήση drones που θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα από 1/1/2017:
Κατηγορίες των ΣμηΕΑ:
– Ανοιχτή (Open), ΣμηΕΑ μέχρι 25 κιλά
Έχει τρεις υποκατηγορίες: Μίνι Συστήματα ΣμηΕΑ (CAT A0) μέχρι 1 κιλό, Πολύ Μικρά Συστήματα ΣμηΕΑ (CAT A1) από 1 μέχρι 4 κιλά (με υποχρεωτική χρήση αυτόματου περιορισμού των απαγορευμένων περιοχών – Geofencing), Μικρά Συστήματα ΣμηΕΑ (CAT A2) από 4 μέχρι 25 κιλά (με υποχρεωτική χρήση αυτόματου περιορισμού των των απαγορευμένων περιοχών – Geofencing)
– Ειδική (Specific)
– Πιστοποιημένη (Certified)
Κανόνες ασφαλείας οι οποίοι ισχύουν για όλες τις κατηγορίες (εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια από την ΥΠΑ). Τα ΣμηΕΑ πρέπει να ίπτανται:
– κάτω από τα 400 πόδια (120 μέτρα). Στην περίπτωση της ανοιχτής κατηγορίας το μέγιστο όριο είναι τα 400 πόδια (120 μέτρα) και στην περίπτωση της υποκατηγορίας Cat A0 το όριο είναι 50 μέτρα. Αυτή η οδηγία ισχύει εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια από την ΥΠΑ
– εκτός περιμέτρου 8 χιλιομέτρων από αεροδρόμια
– εκτός απαγορευμένων ζωνών που ορίζονται από κρατικούς φορείς και δημοσιεύονται με απόφαση της ΥΠΑ
– όχι πάνω από ανθρώπους
– όχι πάνω από συγκεντρώσεις ανθρώπων (εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια για πτήσεις πάνω από συγκεντρώσεις και το ΣμηΕΑ έχει εξοπλισμό όπως αλεξίπτωτο, αφρώδες υλικό ή πολύ μικρό βάρος σώματος)
– όχι πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις
– όχι πάνω από σχολεία, νοσοκομεία, ιδρύματα, φυλακές
– όχι πάνω από αρχαιολογικούς χώρους
– όχι πάνω από περιοχές περιβαλλοντολογικής προστασίας
– όχι πάνω από εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας
– μέχρι μισή ώρα πριν την ανατολή και μισή ώρα μετά τη δύση του ηλίου
– σε μέγιστη απόσταση 500 μέτρων από τον χειριστή ώστε να υπάρχει οπτική επαφή (εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια από την ΥΠΑ)
– σε μεγαλύτερη απόσταση των 500 μέτρων με επέκταση οπτικής επαφής (EVLOS) μέσω οθόνης και Live εικόνας από την κάμερα του ΣμηΕΑ (με όριο την εμβέλεια του συστήματος). Σε αυτή την περίπτωση το ΣμηΕΑ μπαίνει στην Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία.
Ο χειριστής πρέπει:
– να έχει εγγραφεί στα μητρώα της ΥΠΑ (ιδιοκτητών, κατόχων, και χειριστών)
– να ενημερώσει την ΥΠΑ για αλλαγή των προσωπικών του στοιχείων
– να έχει καταχωρήσει μέσω αίτησης το ΣμηΕΑ στη ειδικό Μητρώο ή Νηολόγιο της ΥΠΑ (η αίτηση γίνεται ηλεκτρονικά από τη σελίδα της ΥΠΑ) και να διατηρεί το Πιστοποιητικό Νηολόγησης ΣμηΕΑ σε άριστη κατάσταση. Η επιλογή της κατηγορίας που θα μπει το ΣμηΕΑ γίνεται από την ΥΠΑ βάση και άλλων κριτηρίων εκτός των κιλών
– να έχει σε εμφανές σημείο στο ΣμηΕΑ τον αριθμό καταγραφής στο Νηολόγιο της ΥΠΑ (με πινακίδα ή ανεξίτηλο μαρκαδόρο)
– να έχει βεβαίωση του κατασκευαστή ισχύουσα στην Ε.Ε για τη γενική ασφάλεια του ΣμηΕΑ (άρθρο 19/32914)
– να έχει δηλώσει ότι έχει ενημερωθεί για τις απαγορευμένες περιοχές σύμφωνα με τη σελίδα της ΥΠΑ ή ότι έχει λάβει σχετική άδεια (αρθρο 19/32914)
– για επαγγελματική δραστηριότητα (σε όλες τις κατηγορίες της Ανοιχτής) ή αν το ΣμηΕΑ ανήκει στις κατηγορίες Ειδική και Πιστοποιημένη να έχει άδεια χειριστή ΣμηΕΑ
– για επαγγελματική δραστηριότητα να έχει άδεια αεροπορικής εκμετάλλευσης
– να έχει ασφαλισμένο το ΣμηΕΑ (άρθρο 19/1.6/32914) για επαγγελματική δραστηριότητα σε όλες τις κατηγορίες, για τη κατηγορία CAT A2, για τις κατηγορίες Ειδική, Πιστοποιημένη
– για πτήσης που είναι σε απόσταση μεγαλύτερη των 50 μέτρων να υποβάλλει ηλεκτρονικά σχέδιο πτήσης (μέσω της ιστοσελίδας της ΥΠΑ, όπου φαίνονται και οι ζώνες απαγόρευσης πτήσεων). Επιπλέον πρέπει να έχει καταχωρήσει το τηλέφωνο του στην ΥΠΑ και να είναι διαθέσιμος για επικοινωνία με την ΥΠΑ καθ’ όλη τη διάρκεια πτήσης.
– να δηλώνει τυχόν βλάβες ή δυσλειτουργίες του ΣμηΕΑ, ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα της ΥΠΑ
– να δηλώσει εγγράφως στην ΥΠΑ απώλεια, κλοπή, καταστροφή ή πώληση του ΣμηΕΑ και απώλεια, κλοπή, καταστροφή του Πιστοποιητικού Νηολόγησης ΣμηΕΑ (απαιτείται ένορκη βεβαίωση και καταβολή αντίστοιχου παράβολου)
– να ζητήσει τη διαγραφή του ΣμηΕΑ από το Μητρώο σε περίπτωση απόσυρσης, με την καταβολή ανάλογου παραβόλου
Προϋποθέσεις για την καταχώρηση του ΣμηΕΑ στο ειδικό μητρώο/νηολόγιο της ΥΠΑ και την έκδοση του Πιστοποιητικού Νηολόγησης ΣμηΕΑ (το οποίο ειδικά για επαγγελματική χρήση πρέπει να έχει ο χειριστής πάντα μαζί του):
– ο χειριστής να έχει καταχωρηθεί στα μητρώα της ΥΠΑ (ιδιοκτητών, κατόχων, και χειριστών). Απαιτείται επικύρωση ταυτοπροσωπίας από ΚΕΠ και συμπλήρωση της ειδικής φόρμας στη σελίδα της ΥΠΑ. Επιπλέον όταν το ΣμηΕΑ θα χρησιμοποιηθεί για επαγγελματικούς σκοπούς απαιτείται αντίγραφο του Ποινικού Μητρώου Γενικής Χρήσης (άρθρο 11/32911).
– κατάθεση αίτησης του ιδιοκτήτη του ΣμηΕΑ, πριν την πρώτη πτήση με στοιχεία αστυνομικής ταυτότητας, διεύθυνσης κατοικίας, τύπος συσκευής, σειριακού αριθμού, καταστήματος αγοράς και ημερομηνία αγοράς
– αντίγραφο ταυτότητας ή διαβατηρίου του ιδιοκτήτη του ΣμηΕΑ (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
– τιμολόγιο ή απόδειξη αγοράς (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
– αντίγραφο ασφαλιστήριου συμβολαίου του ΣμηΕΑ (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
– υπεύθυνη δήλωση ότι το ΣμηΕΑ δεν είναι καταχωρημένο σε μητρώο άλλου κράτους (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
– για ιδιοκατασκευές, φωτογραφία του ΣμηΕΑ (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
– καταβολή παραβόλου (Ειδική ή Πιστοποιημένη κατηγορία)
Χρήση ΣμηΕΑ για επαγγελματικούς σκοπούς σε όλες τις κατηγορίες της Ανοιχτής και για τις κατηγορίες Ειδική και Πιστοποιημένη πρέπει να υπάρξει άδεια από την ΥΠΑ/Δ1 Διεύθυνση Αεροπορικής Εκμετάλλευσης (άρθρο 19/1.5/32914), η οποία έχει 12μηνη ισχύ και πρέπει να ανανεώνεται κάθε χρόνο. Για αυτό πρέπει:
– να γίνει αίτηση
– να υπάρχει βεβαίωση εγγραφής του ιδιοκτήτη στα μητρώα της ΥΠΑ (ιδιοκτητών, κατόχων, και χειριστών)
– να υπάρχει βεβαίωση εγγραφής του ΣμηΕΑ στο νηολόγιο της ΥΠΑ
– να κατατεθεί αντίγραφο του Ποινικού Μητρώου Γενικής Χρήσης
– να υπάρχει άδεια πτητικής ικανότητας χειριστή
– να υπάρχει ασφαλιστήριο συμβόλαιο (κάλυψη έως 150.000 για υλικές ζημιές και μέρι 1.000.000 για σωματικές βλάβες – άρθρο 14/32912)
– να πληρωθεί παράβολο (το οποίο απαιτείται κάθε 12μηνο)
Για έκδοση άδειας χειριστού ΣμηΕΑ (για επαγγελματική δραστηριότητα) ισχύουν τα παρακάτω:
– αίτηση στην ΥΠΑ/Δ2
– βεβαίωση συμπλήρωσης του 18ου έτους ηλικίας
– πιστοποιητικό υγείας αντίστοιχου του ελεγκτού εναερίου κυκλοφορίας (ισχύει για την Ειδική και Πιστοποιημένη κατηγορία)
– πρόσφατη εμπειρία σε πτήση ΣμηΕΑ που αποδεικνύεται με 4 απογειώσεις και προσγειώσεις ενώπιον πιστοποιημένου ή αρμόδιου εκπαιδευτή της ΥΠΑ
– απολυτήριο Γυμνασίου
– βεβαίωση επιπέδου γνώσης της αγγλικής (ισχύει για την Ειδική και Πιστοποιημένη κατηγορία)
– βεβαίωση επιτυχούς περάτωσης θεωρητικών μαθημάτων γνώσεων σε θέματα πολιτικής αεροπορίας και γραπτών εξετάσεων ενώπιον αρμόδιου εκπαιδευτή της ΥΠΑ
– βεβαίωση ολοκλήρωσης πρακτικής εξέτασης ενώπιον αρμόδιου εκπαιδευτή της ΥΠΑ
– καταβολή παραβόλου
Τέλος, η ΥΠΑ αναφέρει ότι αναγνωρίζει πτυχία που έχουν εκδοθεί σε άλλα κράτη μέλη του ICAO, εφόσον τα κριτήρια είναι παρόμοια.
Πως να πετάξετε drone χωρίς να είστε παράνομοι
Φυσικά ο νέος κανονισμός εφαρμόζεται σε όλη τη χώρα χωρίς εξαιρέσεις και είναι σίγουρο ότι όσοι πιαστούν να μην τον τηρούν θα πληρώσουν βαριά πρόστιμα, οπότε καλό θα είναι να τηρείτε όσα αναφέρει για να μην μπείτε σε περιπέτειες.
Καταρχήν να αναφέρουμε ότι για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση drone (σε οποιαδήποτε κατηγορία drone) ο χειριστής πρέπει:
– να είναι άνω των 18 ετών
– να έχει πτυχίο χειριστή
– να έχει άδεια για εμπορική χρήση απο την ΥΠΑ
– να έχει εγγράψει τον εαυτό του και το drone στα κατάλληλα μητρώα της ΥΠΑ.
– να το έχει ασφαλισμένο (για ζημίες έναντι τρίτων και ειδικότερα έναντι υλικών ζημιών τρίτων έως 150.000 και για σωματικές βλάβες έως 1.000.000.)
Προς το παρόν το online σύστημα της ΥΠΑ για την καταχώρηση drones και χειριστών καθώς και τα εκπαιδευτικά κέντρα για την έκδοση πτυχίων είναι στο στάδιο της δημιουργίας τους (οι ενδιαφερόμενοι για τη δημιουργία εκπαιδευτικών κέντρων επικοινωνούν με την ΥΠΑ στο Δ2Δ [email protected]), οπότε για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση, οι χειριστές θα πρέπει να επικοινωνούν απευθείας με την ΥΠΑ μέσω email ([email protected]) . Στην παρούσα φάση ο επαγγελματίας θα πρέπει να συμπληρώσει την αίτηση που θα του αποσταλεί και αφού λάβει έγκριση (3-5 ημέρες) θα πρέπει να επικοινωνήσει με το τοπικό τμήμα της Αστυνομίας και το Λιμενικό (αν έχουμε πτήση πάνω από παραθαλάσσιες περιοχές), στη περιοχή που θα κάνει την πτήση και να ενημερώσει σχετικά, δίνοντας το ειδικό έγγραφο που θα σταλεί για αυτό το σκοπό από την ΥΠΑ.
Για οποιαδήποτε ερασιτεχνική χρήση υπάρχουν δύο κατηγορίες που χωρίζονται ανάλογα με τα μέτρα που θα απομακρυνθεί το drone από το χειριστή. Να υπενθυμίσουμε ότι αν και αναφέρεται ότι το drone θα πρέπει να είναι ασφαλισμένο μόνο για τη κατηγορία UAV A2, 4-25 κιλά (στο άρθρο 14), παρόλα αυτά η ασφάλιση του drone θα σας προστατέψει σε περίπτωση που πέσει και προκαλέσει υλικές ή άλλες ζημιές, το κόστος των οποίων μπορεί να χρεοκοπήσει εύκολα κάποιον.
Μέχρι 50 μέτρα απόσταση και ύψος και μόνο για ερασιτεχνική χρήση ο χειριστής δεν χρειάζεται να κάνει κάτι, πλην φυσικά από το να τηρήσει τον κανονισμό σε ότι αφορά τις απαγορευμένες περιοχές που δεν πρέπει να πετάει:
– εκτός περιμέτρου 8 χιλιομέτρων από αεροδρόμια
– εκτός απαγορευμένων ζωνών που ορίζονται από κρατικούς φορείς και δημοσιεύονται με απόφαση της ΥΠΑ
– όχι πάνω από ανθρώπους
– όχι πάνω από συγκεντρώσεις ανθρώπων (εκτός αν υπάρχει ειδική άδεια για πτήσεις πάνω από συγκεντρώσεις και το ΣμηΕΑ έχει εξοπλισμό όπως αλεξίπτωτο, αφρώδες υλικό ή πολύ μικρό βάρος σώματος)
– όχι πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις
– όχι πάνω από σχολεία, νοσοκομεία, ιδρύματα, φυλακές
– όχι πάνω από αρχαιολογικούς χώρους
– όχι πάνω από περιοχές περιβαλλοντολογικής προστασίας
– όχι πάνω από εγκαταστάσεις κοινής ωφέλειας
– μέχρι μισή ώρα πριν την ανατολή και μισή ώρα μετά τη δύση του ηλίου
Αν ο ερασιτέχνης χειριστής drone επιθυμεί να κάνει πτήση πάνω από 50 μέτρα απόσταση (και με όριο 120 μέτρα ύψος και 500 μέτρα μήκος) θα πρέπει να επικοινωνήσει με την ΥΠΑ μέσω email ([email protected]) και να συμπληρώσει την αίτηση που θα του αποσταλεί. Και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να επικοινωνήσει με το τοπικό τμήμα της Αστυνομίας και τις Λιμενικές αρχές (αν έχουμε πτήση πάνω από παραθαλάσσιες περιοχές), στη περιοχή που θα κάνει την πτήση και να ενημερώσει σχετικά.
Συνοψίζοντας αυτή τη στιγμή και μέχρι να γίνει το online σύστημα της ΥΠΑ και να γίνονται όλες οι διαδικασίες αδειοδότησης πτήσης αυτόματα οι χειριστές drone που θέλουν να πετάξουν (όλοι οι επαγγελματίες και όλοι οι ερασιτέχνες που πετάνε πάνω από 50 μέτρα απόσταση) θα πρέπει να επικοινωνούν με την ΥΠΑ, να συμπληρώνουν την αίτηση που θα τους αποσταλεί και αφού πάρουν έγκριση (μέσα σε 3-5 ημέρες) να ενημερώνουν το τοπικό αστυνομικό τμήμα και τις Λιμενικές αρχές (αν έχουμε πτήση πάνω από παραθαλάσσιες περιοχές) της περιοχής που θα πετάξουν.
Για ερασιτεχνική χρήση μέχρι 50 μέτρα απόσταση και ύψος η πτήση drone γίνεται απλά τηρώντας τους κανόνες ασφαλείας που αναφέρονται στον κανονισμό.
Ελπίζουμε ότι σύντομα όλα τα απαραίτητα συστήματα για την εύκολη αδειοδότηση θα είναι έτοιμα και πλέον η νόμιμη πτήση drone θα είναι μία εύκολη διαδικασία που θα μας επιτρέπει να χρησιμοποιούμε το πολύ σημαντικό αυτό εργαλείο χωρίς κόπο.