ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Μπορεί η διεθνής διπλωματία και μάλιστα ένα τόσο “λεπτό” ζήτημα όπως οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία, μεσούσης της προσφυγικής κρίσης και με μια συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας “στον αέρα”, να γίνεται με όρους εσωτερικών πολιτικών εξελίξεων και εκλογικής συγκυρίας σε μία ευρωπαϊκή χώρα;
Η ερώτηση είναι ρητορική. Αυτό, όμως, που βλέπουμε αυτή τη στιγμή στην Ολλανδία αποτελεί την επιτομή των “do not” -που λένε και οι αγγλοσάξονες-, όσων, δηλαδή, δεν πρέπει να συμβαίνουν καθώς υπονομεύουν το συμφέρον πολλών περισσότερων. Ο Μαρκ Ρούτε και ο Γκερτ Βίλντερς προφανώς γνωρίζουν αυτούς τους βασικούς κανόνες του διεθνούς παιχνιδιού. ‘Ομως την Τετάρτη η Ολλανδία οδηγείται στις κάλπες σε μία κρισιμότατη αναμέτρηση που μπορεί να προκαλέσει εξελίξεις ευρύτερες στην Ευρώπη. Και γι αυτούς, το αποτέλεσμα μετράει περισσότερο από μια γενικευμένη διπλωματική ανάφλεξη.
Brexit, εκλογή Τραμπ, οι εκλογές σε Γαλλία και Γερμανία που ακολουθούν, η αμήχανη Ευρώπη που πληρώνει τα επίχειρα της μακρόχρονης απραξίας της και της εμμονής σε σφόδρα αντιλαϊκές πολιτικές ύφεσης, το προσφυγικό, η τρομοκρατία, το κλονισμένο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι μερικές μόνο από τις εκφάνσεις της ευρωπαϊκής αβελτηρίας.
Η επικράτηση του ακροδεξιού, φανατικού αντι-ισλαμιστή Γκερτ Βίλντερς, ενός πολιτικού που έχει πρότυπο τον Ντόναλντ Τραμπ αλλά τον ξεπερνάει σε λαϊκισμό και φοβική ρητορική, θα σημάνει, πιθανότατα, αλυσιδωτές συνέπειες σε άλλες χώρες. Η Ολλανδία δεν είναι, απλώς, μία μικρή χώρα με οικονομική ευμάρεια στη βορειοδυτική Ευρώπη. Είναι το “επίνειο” της Γερμανίας, μια χώρα- δορυφόρος που υπηρετεί τα συμφέροντα του Βερολίνου με συνέπεια και επηρεάζει τους ευρωπαϊκούς θεσμούς εκεί που η “μητέρα Γερμανία” δεν θέλει ή δεν πρέπει να το κάνει.
Η ρήξη της Ολλανδίας με την Τουρκία συμβαίνει σε αυτό ακριβώς το περιβάλλον. Στις εκλογές της Τετάρτης ψηφίζουν μεταξύ άλλων και 500.000 Τούρκοι μετανάστες (με διπλή υπηκοότητα) που ζουν στην Ολλανδία.
Οι ίδιοι Τούρκοι, όμως, έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν και στο τουρκικό δημοψήφισμα. Μπορούν, δηλαδή, να επηρεάσουν ταυτόχρονα δύο εκλογικά αποτελέσματα.
Μαζί με το 1,4 εκατ. Τούρκους που ζουν στη Γερμανία, μερικές εκατοντάδες χιλιάδες στην Αυστρία και την Ελβετία, αποτελούν ένα εκλογικό σώμα που θέλει να κερδίσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Επί της ουσίας, η πλειονότητα αυτών των Τούρκων τάσσονται υπέρ του Ερντογάν. Θεωρούν πως έχει μετατρέψει την Τουρκία σε μία μικρή υπερδύναμη και από την άλλη δεν έχουν τον ίδιο βαθμό ευαισθησίας με την καθεστωτική και αντιδημοκρατική μέθοδο εξουσίας του Τούρκου προέδρου αφού δεν υπόκεινται οι ίδιοι -ζώντας στο εξωτερικό- και οι οικογένειές τους τις συνέπειές της.
Εν ολίγοις, είναι δυνητικοί ψηφοφόροι του Ερντογάν.
Από την άλλη είναι κι ένα αρκετά κρίσιμο τμήμα του εκλεκτορικού σώματος της Ολλανδίας. Ο Μαρκ Ρούτε, πρωθυπουργός της Ολλανδίας, κινήθηκε αυτές τις ημέρες μεταξύ σφύρας και άκμονος.
Υιοθέτησε αρχικά την σκληρή αντιτουρκική ρητορική για να μην υπολείπεται από την αντι-ισλαμική ακραία τακτική του αντιπάλου του Γκερτ Βίλντερς. Γιατί, όμως, κάποιος να προτιμήσει τον Ρούτε από τον αυθεντικό ακροδεξιό ξενοφοβικό Βίλντερς;
Από το πρωί προσπαθεί να αποκλιμακώσει την ένταση με την Τουρκία (μετά την άρνηση των αρχών να δεχθούν επί Ολλανδικού εδάφους τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και την υπουργό Ευρωπαϊκών Υποθέσεων). Ίσως διότι υπάρχουν μερικά εκατομμύρια Ολλανδοί ψηφοφόροι που δεν θέλουν ένα κακέκτυπο του Βίλντερς και έχουν άλλη προσέγγιση στην πολυπολιτισμικότητα (μιας χώρας αποικιοκρατικής που έχει μάθει να ζει με ξένους, ακόμα κι αν τους έχει κατακτήσει, εξοντώσει και εν τέλει ενσωματώσει), είτε διότι έλαβε μήνυμα από την Άγκελα Μέρκελ να ακολουθήσει το δικό της ηπιότερο παράδειγμα. Κι αυτό διότι ένας Ευρωπαϊκός πόλεμος με την Τουρκίας, μεσούσης της προσφυγικής κρίσης, ίσως έχει πολλά περισσότερα θύματα για την Ευρώπη απ΄ όσα μπορεί να αντέξει.
Ο Ερντογάν το γνωρίζει αυτό. Γι αυτό και διατυπώνει ανοιχτά απειλές για κατάρρευση της συμφωνίας για το προσφυγικό με την ίδια επιτυχία, απ΄ ότι φαίνεται, που χτυπάει στο μαλακό “ιστορικό” υπογάστριο, αποκαλώντας τις γερμανικές απαγορεύσεις “ναζιστικές πρακτικές” και τους Ολλανδούς “απομεινάρια των Ναζί”.
Σε κάθε περίπτωση, η προστατευμένη Ολλανδία των Κάτω Χωρών, δεν θα δει ποτέ στις ακτές της πτώματα προσφύγων, και προφανώς αδιαφορεί για τις συνέπειες μιας πληγωμένης και εξαγριωμένης Τουρκίας. Συνέπειες που θα βιώσουν πιθανότατα άλλες χώρες.
Η κρίση αυτή, όμως, ο “πόλεμος” μεταξύ Ολλανδία (και Βόρειας Ευρώπης) με την Τουρκία είναι ένας “πόλεμος” που επιβεβαιώνει πόσο βαθιά διχασμένη και αποπροσανατολισμένη είναι η Ευρώπη.
Μια Ευρώπη που θέλει την ανοικτή τουρκική αγορά των 80 εκατομμυρίων, που θέλει να πουλά οπλικά συστήματα στους Τούρκους, που θέλει τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εμπροσθοφυλακή των στρατιωτικών επεμβάσεων του ΝΑΤΟ στη Μέση Ανατολή, δεν θέλει, όμως, τον κακό και αντιδημοκράτη Ερντογάν στις πλατείες των πόλεών της.
Διότι, αίφνης, μόλις τώρα κατάλαβε πόσο βαθιά αντιδημοκράτης είναι ο Ερντογάν. Τι υποκρισία…
Και προς επίρρωση των παραπάνω, μία ακόμα ρητορική ερώτηση:
Εάν την Τετάρτη δεν διεξάγονται οι κρισιμότερες τις τελευταίες δεκαετίες εκλογές θα είχε οιαδήποτε Ολλανδική κυβέρνηση αντίρρηση να μιλήσουν Τούρκοι υπουργοί σε συγκεντρώσεις ομοεθνών τους που έχουν διπλή υπηκοότητα;
Προφανής η απάντηση. Ως εκ τούτου, δίχως να υποτιμά κανείς τα πραγματικά προβλήματα που προκάλεσαν οι πόλεμοι της Δύσης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, ο εκρηκτικός ισλαμικός φονταμενταλισμός και, κατά συνέπεια, οι ανεξέλεγκτες προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη, αυτό που κάποιοι προσπαθούν να παρουσιάσουν ως “Σύγκρουση των πολιτισμών” έχει σε μεγάλο βαθμό πολύ πιο ποταπά χαρακτηριστικά.
Ένα τμήμα της Ευρώπης (Ολλανδία, Γερμανία, Αυστρία κ.ά) επιδιώκει μία ελεγχόμενη σύγκρουση με την Τουρκία για να απευθυνθεί σε ένα συντηρητικό ευρωπαϊκό κοινό και να αντισταθμίσει την επέλαση του ακροδεξιού λαϊκισμού τύπου Βίλντερς και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν “χρειάζεται” μια “κακή Ευρώπη” (εξ ου και η επιχειρηματολογία για τα “απομεινάρια των ναζί”) για να δικαιολογήσει τις ζητούμενες ως κεντρικό ερώτημα στο δημοψήφισμα υπερεξουσίες του και να εκπροσωπήσει τη “θιγόμενη” υπερηφάνεια του μεγάλου μουσουλμανικού έθνους…