ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ηλίου φαεινότερο, πλέον, ότι οι σχέσεις της κυβέρνησης με τον επικεφαλής της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα κινούνται σε τεντωμένο σχοινί. Οι σχέσεις αυτές μπορεί να μην ήταν ποτέ θερμές, ωστόσο, για ένα μεγάλο διάστημα κινήθηκαν σε θεσμικό επίπεδο δίχως ιδιαίτερες αντεγκλήσεις.
Τελευταία κάτι έχει αλλάξει. Πριν περίπου δέκα ημέρες ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης εξαπέλυσε επίθεση στον κ. Στουρνάρα και μάλιστα χωρίς να ερωτηθεί στην εκπομπή του Πάνου Χαρίτου στην ΕΡΤ1.
Κάποιοι απέδωσαν αυτή την επίθεση στο γεγονός ότι ο διοικητής της ΤτΕ παρεμβαίνει ολοένα και συχνότερα τονίζοντας την ανάγκη να κλείσει αμέσως η αξιολόγηση και προωθώντας τις θέσεις των δανειστών. Κυβερνητικά στελέχη δεν έκρυβαν, μάλιστα, πως θεωρούσαν πως η ΤτΕ βρίσκεται πίσω από τη διαρροή στοιχείων περί μαζικών εκροών καταθέσεων από τις τράπεζες λόγω της αβεβαιότητας που προκαλεί η “κυβερνητική κωλυσιεργία” στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Αλλά και στην διαρροή στοιχείων σχετικά με την ύφεση στην οποία θα βυθιστεί η οικονομία το 2017 εξαιτίας της καθυστέρησης.
Πριν δύο ημέρες δριμεία κριτική άσκησε στον κ. Στουρνάρα και ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης. “Δεν εμπιστεύομαι τον κ. Στουρνάρα”, είπε ο υπουργός και θύμισε την “προϋπηρεσία” του ως υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Σαμαρά. Στην κυβέρνηση λένε πως ο κ. Στουρνάρας ταυτίζεται όχι μόνο με τις θέσεις των δανειστών αλλά και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο συναντά σήμερα στην Τράπεζα της Ελλάδας και, όπως λέγεται, το θέμα της Τράπεζας Αττικής είναι στην ατζέντα. Η Ν.Δ θεωρεί το θέμα αυτό σκάνδαλο της κυβέρνησης Τσίπρα και επικαλείται πόρισμα της ΤτΕ το οποίο είχε διαρρεύσει προ εβδομάδων σε κυριακάτικη εφημερίδα που πρόσκειται στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Στην κυβέρνηση “βλέπουν” σύμπλευση μιας ομάδας τεχνοκρατών και οικονομολόγων με τον κ. Στουρνάρα και το ευρύτερο “σημιτικό” μπλοκ. Μεταξύ αυτών θεωρούν πως είναι και ο επικεφαλής του Γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής, οικονομολόγος Πάνος Λιαργκόβας, ο οποίος πληθαίνει τον τελευταίο καιρό τις δημόσιες παρεμβάσεις του και μιλά για τον κίνδυνο χρεοκοπίας και τετάρτου μνημονίου εάν δεν κλείσει άμεσα η αξιολόγηση.
Για τον τελευταίο λέγεται πως είναι εξαιρετικά πιθανό να πολιτευθεί με τη ΝΔ στις επόμενες εκλογές και πως διαφοροποιείται για να δημιουργήσει εν ευθέτω χρόνο κρίση στις σχέσεις του με την κυβέρνηση ώστε να παραιτηθεί από τη θέση του επικεφαλής του Γραφείου προϋπολογισμού.
Δεν είναι τυχαία, φυσικά, η νέα κριτική του κ. Δραγασάκη.
Απαντώντας στα όσα είπε ο Γιάννης Στουρνάρας περί καθυστέρησης της αξιολόγησης αλλά και στο δίλημμα του Παναγιώτη Λιαργκόβα περί κλεισίματος της αξιολόγησης ή χρεοκοπία, με την φράση “Σε τόσο κρίσιμες συγκυρίες η χώρα δεν έχει ανάγκη ούτε από Πόντιους Πιλάτους ούτε από ουδέτερους θεατές-σχολιαστές”.
“Κοινός στόχος της κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών θεσμών είναι η τεχνική συμφωνία να έχει ολοκληρωθεί ως τις 7 Απριλίου οπότε θα απομένουν προς διευθέτηση τα αμιγώς πολιτικά θέματα του ύψους και της διάρκειας των πρωτογενών πλεονασμάτων μετά το 2018, η συγκεκριμενοποίηση των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος, καθώς και η αποσαφήνιση της θέσης και του ρόλου του ΔΝΤ στο ελληνικό Πρόγραμμα”, ανέφερε μιλώντας απόψε στην εκδήλωση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης που χαρακτήρισε άστοχη και επικίνδυνη κάθε συζήτηση για 4ο Μνημόνιο.
Στην κυβέρνηση θεωρούν πως ο κ. Στουρνάρας εγγράφει υποθήκες ώστε να εμφανισθεί δικαιωμένος από τις εξελίξεις και εφόσον χρειαστεί να διαδραματίσει ευρύτερο ρόλο. Κάποιοι κάνουν λόγο ακόμα και για σενάρια οικουμενικής εάν δεν καταλήξει θετικά η αξιολόγηση με τον επικεφαλής της ΤτΕ σε ρόλο…Λουκά Παπαδήμου, ήτοι πρωθυπουργό μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Το όνομά του, άλλωστε, είχε εμπλακεί σε πολιτικά σενάρια για μια “μεγάλη κεντροαριστερά” της οποίας θα ηγούνταν, κάτι που φέρεται να είχε προτείνει ο πρώην πρωθυπουργός και στενός φίλος του Κώστας Σημίτης, πριν ένα χρόνο περίπου, σε δείπνο παραγόντων στην κατοικία του Βασίλη Κοντογιαννόπουλου στο Παλαιό Ψυχικό. Το θέμα είχε αποκαλύψει Το Βήμα αλλά ο κεντρικός τραπεζίτης είχε αρνηθεί πως ενδιαφέρεται για κάτι τέτοιο.
Ο πάλαι ποτέ διευθυντής του Γιάννου Παπαντωνίου και επικεφαλής του ΣΟΕ επί Κώστα Σημίτη και διαχρονικό μέλος της ομάδας των εκσυγχρονιστών, είναι ένας τεχνοκράτης καριέρας που κάποιοι θεωρούν και “πολιτική εφεδρεία”.
Στο ίδιο πολιτικό μοτίβο εντάσσει, άλλωστε, η κυβέρνηση και την επανεμφάνιση του Κώστα Σημίτη (συνέντευξη στον Σκάϊ).
Ο ίδιος ο Γιάννης Στουρνάρας, πάντως, θεωρεί πως έχει γίνει στόχος διότι “λέει την αλήθεια” για την οικονομία, η Ν.Δ τον θεωρεί αξιόπιστο και συμφωνεί με τις απόψεις του. Και αφήνει να εννοηθεί πως “πρώτη ήρξατο τον λόιο βαλετω” η κυβέρνηση, αφού χρεώνει στο Μέγαρο Μαξίμου τις επιθέσεις που δέχθηκε από την εφημερίδα Documento του Κώστα Βαξεβάνη αλλά και την εισαγγελική έρευνα σε βάρος της συζύγου του για τα κονδύλια του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Στην κυβέρνηση, από την άλλη, μιλούν για τον παρασκηνιακό ρόλο του στις αλλαγές των διοικήσεων των τραπεζών και θεωρεί πως είναι ένας αντίπαλος που “παίζει ύπουλα” κινούμενος σε δήθεν θεσμικό επίπεδο.
Στην χθεσινή του ομιλία στη Βουλή ο κ. Στουρνάρας εξαπέλυσε εμμέσως πλην σαφώς επίθεση στις επιλογές της κυβέρνησης, εκτιμώντας πως όλοι οι στόχοι της αξιολόγησης είναι πλέον “στο κόκκινο”.
«Για να επαληθευθούν οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας για το 2017 και μετά, απαιτείται η άμεση ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης, η οποία έχει καθυστερήσει περισσότερο από ένα έτος. Η καθυστέρηση αυτή δημιουργεί αβεβαιότητα, που έχει αρχίσει εδώ και μήνες να επιδρά δυσμενώς σε όλους τους δείκτες της οικονομίας, θέτοντας εν αμφιβόλω όλους ανεξαιρέτως τους στόχους του τρέχοντος έτους, αναπτυξιακούς, δημοσιονομικούς, χρηματοπιστωτικούς», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Γ. Στουρνάρας, υποστηρίζοντας επί της ουσίας ότι ούτε οι προσδοκώμενοι ρυθμοί ανάπτυξης (2,7%), ούτε το υψηλό πλεόνασμα (1,75%), ούτε η απομείωση των «κόκκινων» δανείων θα πρέπει να είναι, πλέον, δεδομένοι.
Προκειμένου, δε, να μη χαθεί άλλος χρόνος, ο Διοικητής της ΤτΕ ανέφερε ότι αμέσως μετά από το κλείσιμο της αξιολόγησης θα πρέπει να γίνουν τα εξής:
-Άρση των εμποδίων που υπάρχουν ακόμη και για τις ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ήδη εγκριθεί και περαιτέρω προώθηση του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της ακίνητης δημόσιας περιουσίας, μέσω των κατάλληλων χρήσεων γης.
-Αντιμετώπιση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την ελληνική οικονομία, με έμφαση στην αποπληρωμή των δανείων των λεγόμενων «στρατηγικών κακοπληρωτών».
-Αντιμετώπιση του προβλήματος του υψηλού δημόσιου χρέους και ρεαλιστική αναπροσαρμογή των δημοσιονομικών στόχων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, είναι συμβατή η βιωσιμότητα του χρέους με τη μείωση του δημοσιονομικού στόχου μετά το 2020 σε πρωτογενές πλεόνασμα 2% του ΑΕΠ (από 3,5%), εάν συνδυαστεί με ήπια μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, όπως για παράδειγμα με επιμήκυνση της μέσης σταθμισμένης περιόδου αποπληρωμής των τόκων του EFSF κατά 8,5 χρόνια.
-Αλλαγή στο μίγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής, ώστε να καταστεί πιο φιλικό προς την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη.
-Αντιμετώπιση του προβλήματος της μακροχρόνιας ανεργίας.
Στο πλαίσιο αυτό του “υπόγειου πολέμου” η σημερινή του συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη αποκτά έντονο πολιτικό ενδιαφέρον.