Οι εκπρόσωποι των εταιριών ΕxxonMobil και Τotal συναντήθηκαν την προηγούμενη με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη και τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη. Ετσι, φούντωσαν και οι πληροφορίες ότι, εκτός από τις υφιστάμενες παραχωρήσεις Οικοπέδων για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, οι διεθνείς όμιλοι, μαζί με τα Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛ. ΠΕ.) βλέπουν νέες περιοχές τόσο στο Ιόνιο όσο και νότια της Κρήτης.
Μολονότι, μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση, οι πληροφορίες φέρουν την ExxonMobil να εισέρχεται στην κοινοπραξία ΕΛ.ΠΕ.- Total – Edison, που έχει επικρατήσει στον διαγωνισμό για έρευνα / εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο θαλάσσιο Οικόπεδο 2, στην Κέρκυρα.
Αλλοι υποστηρίζουν ότι οι διαπραγματεύσεις αφορούν την είσοδο του διεθνούς ομίλους και στις έξι περιοχές που έχουν παραχωρηθεί στα ΕΛ.ΠΕ. Εκτός από τα Οικόπεδα 2 και 1 στο Ιόνιο, πρόκειται για τον Πατραϊκό Κόλπο, το Οικόπεδο 10 στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, καθώς και για δύο χερσαίες περιοχές στη βορειοδυτική Πελοπόννησο και σε Αρτα – Πρέβεζα.
Κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν, όπως αναφέρει η «Δημοκρατία», ότι αντικείμενο των διαπραγματεύσεων είναι και η δημιουργία κοινοπραξίας μεταξύ ExxonMobil – Τοtal – EΛ.ΠΕ., η οποία θα διεκδικήσει τη έρευνα και την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων σε νέες περιοχές τόσο του Ιονίου όσο και νοτίως της Κρήτης.
Αν και η έρευνα νότια της Κρήτης θεωρείται «ακριβό σπορ», στελέχη που προβλέπουν ότι οι διεθνείς όμιλοι «βλέπουν» και αυτή την περιοχή επισημαίνουν πως μπορεί το κόστος έρευνας να είναι υψηλό, αλλά και τα πιθανά κοιτάσματα θα είναι μεγάλα.
Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι που φέρνουν την Ελλάδα στο προσκήνιο του ενδιαφέροντος των ξένων πολυεθνικών, με δεδομένο ότι είχαν προηγηθεί διαγωνισμοί και κυρίως ο 2ος γύρος παραχωρήσεων;
Σε πέντε τους απαριθμεί ο πρόεδρος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) Ιωάννης Μπασιάς, ο οποίος μιλά στο Euro2day.gr κι εξηγεί:
«Ο πρώτος λόγος έχει να κάνει με την πρόσφατη ανακάλυψη του κοιτάσματος Ζορ στη θαλάσσια περιοχή της Αιγύπτου». Σύμφωνα με τον κ. Μπασιά πρόκειται για περιοχή με «ασβεστολιθικά πετρώματα που έκρυβαν το κοίτασμα, και ουσιαστικά επιβεβαιώνεται η ύπαρξη υδρογονανθράκων σε αυτή τη συγκεκριμένη γεωλογική δομή. Αντίστοιχες μορφές υπάρχουν και στον ελληνικό χώρο και μάλιστα στο Ιόνιο Πέλαγος».
Ο πρόεδρος της ΕΔΕΥ, σε πρόσφατη ημερίδα, τον περασμένο Μάρτιο, είχε μιλήσει για μικρά Ζορ στην προαναφερόμενη περιοχή.
Η γεωπολιτική ασφάλεια της χώρας είναι ακόμη ένας λόγος για τον οποίο οι μεγάλες εταιρίες τη βλέπουν ως επενδυτικό προορισμό. Όπως εξηγεί ο κ. Μπασιάς «Ο δεύτερος λόγος αφορά στο ό,τι βρισκόμαστε σε μία περιοχή από το Ιόνιο Πέλαγος μέχρι και νότια της Κρήτης που δεν έχει γεωπολιτικά προβλήματα και αναταραχές. Πρόκειται για ενθαρρυντικό γεγονός, το οποίο μετρούν σοβαρά οι εταιρίες».
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΔΕΥ ο τρίτος λόγος για τον οποίο οι πετρελαϊκές εταιρίες έπιασαν ξανά δουλειά και βλέπουν με διαφορετικό «μάτι» την περιοχή μας είναι οικονομικός: «Μετά από τρία χρόνια οικονομικής κρίσης το κόστος των καινούργιων τεχνολογιών που αφορούν στις έρευνες υδρογονανθράκων έχει μειωθεί», σημειώνει στο Euro2day.gr και συνεχίζει: «Το 2014 ούτε καν θα το σκεφτόντουσαν οι εταιρίες να προχωρήσουν σε επενδύσεις όπως διενέργεια σεισμικών ερευνών, νέα ερμηνεία σεισμικών δεδομένων, γεωτρήσεις κ.λπ.».
Η δουλειά που έχουν κάνει επίσης οι ελληνικές εταιρίες Ελληνικά Πετρέλαια ΕΛΠΕ και Energean Oil & Gas, είναι σημαντική ως προς αυτόν τομέα. Όπως τονίζει ο κ. Μπασιάς «οι δύο όμιλοι γνωρίζουν καλά την περιοχή έχουν δεδομένα στη διάθεση τους και συνεπώς έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα προσέλκυσης επενδυτών. Και πράγματι το έχουν καταφέρει».
Ο πέμπτος λόγος επικεντρώνεται στο έργο που έχει ξεκινήσει να κάνει η νεοσυσταθείσα ΕΔΕΥ: «Έχουμε μιλήσει σχεδόν με όλες τις μεγάλες εταιρίες του χώρου. Συμμετέχουμε σε ειδικές ενημερωτικές ημερίδες, όπως τελευταία στο Χιούστον, στο Βέλγιο, τη Ρώμη και την Κύπρο. Το ενδιαφέρον είναι σημαντικό».
Παράλληλα, η ΕΔΕΥ έχει συμφωνήσει με τη νορβηγική εταιρία PGS, στο πλαίσιο του γενικού συμβολαίου που είχε κάνει το ελληνικό δημόσιο, για διενέργεια νέων σεισμικών ερευνών νότια της Κρήτης αλλά και ανάμεσα στα Κύθηρα και τα Χανιά προκειμένου να ληφθούν πιο ακριβή δεδομένα.
Η διαδικασία που θα ακολουθηθεί
Σύμφωνα με εκτενές ρεπορτάζ του news247.gr (Θοδωρής Παναγούλης) , η ΕxxonMobil φέρεται να έχει καταλήξει σε συμφωνία με τα ΕΛΠΕ και την Total (η οποία αποτελεί τον συνεταίρο των ΕΛΠΕ στην παραχώρηση του οικοπέδου «2» στο Ιόνιο).
Αν και επισήμως δεν ανακοινώθηκε υπογραφή συμφωνίας, οι πληροφορίες φέρουν τις τρεις πλευρές να έχουν υπογράψει για την είσοδο της Exxon, καταρχάς, στην παραχώρηση του Ιονίου που έχουν ήδη εξασφαλίσει ΕΛΠΕ και Total.
Ωστόσο, υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις ότι η συνεργασία πρόκειται να επεκταθεί σε ένα project πολύ πιο φιλόδοξο, που συνδέεται με την παρουσία, εδώ και λίγους μήνες, του αμερικανικού κολοσσού στις έρευνες υδρογονανθράκων στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Φαίνεται δηλαδή ότι συζητείται η δημιουργία κοινοπραξίας με τα ΕΛΠΕ, στην οποία η ΕxxonΜοbil θα συμμετέχει ως οperator, και η οποία θα «χτυπήσει» νέες πετρελαιοπιθανές περιοχές της χώρας, με πρώτη την περιοχή νότια της Κρήτης, με τη διαδικασία της αίτησης στο ελληνικό δημόσιο χωρίς να έχει υπάρξει διαγωνιστική διαδικασία.
Η συγκεκριμένη διαδικασία διεκδίκησης άλλωστε, θεωρείται και από την Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) ως η προτιμότερη και ταχύτερη.
Τη δυνατότητα να παραχωρηθεί σε κάποιον ενδιαφερόμενο δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε μια περιοχή, εφόσον αυτή δεν περιλαμβάνεται σε άλλη διακήρυξη, παρέχει το ίδιο το θεσμικό περιβάλλον (ν. 4001/2011).
Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή, εκδίδεται διακήρυξη που εγκρίνεται από τον αρμόδιο υπουργό Ενέργειας, δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και αποστέλλεται για δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από εκεί και πέρα, δικαίωμα κατάθεσης προσφορών για την υπό παραχώρηση περιοχή, έχουν και άλλοι πιθανοί ενδιαφερόμενοι, αλλά τουλάχιστον 90 ημέρες από την δημοσίευση της προκήρυξης.
Το ενδιαφέρον για την περιοχή της Κρήτης συνδέεται με τις εκτιμήσεις των πετρελαϊκών εταιρειών για παρόμοιους γεωλογικούς σχηματισμούς με αυτούς του τεράστιου κοιτάσματος Ζοr στην Αίγυπτο. Το κοίτασμα αυτό εξάλλου άνοιξε τον δρόμο για την είσοδο της ExxonMobil όπως και άλλων μεγάλων πολυεθνικών στην ΑΟΖ της Κύπρου.
Η ExxonMobil βλέπει στρατηγικά την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η πρώτη ένδειξη ενδιαφέροντος για την Ελλάδα ήταν το 2014, όταν εξαγόρασε από την PGS τα αποτελέσματα των «σεισμικών» της Κρήτης ενώ το ίδιο είχε κάνει και η γαλλική Total.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα ΕΛΠΕ διατηρούν πολύ στενές σχέσεις με την Exxon Mobil, καθώς με δική της τεχνολογία έχει κατασκευαστεί η “καρδιά” των δύο διυλιστηρίων του ελληνικού ομίλου (FCC, και Flexicoker). Οι σχέσεις των δύο πλευρών είναι πολύ παλαιές, ενώ οι Αμερικανοί γνωρίζουν καλά την Ελλάδα, αφού μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 1980 η τότε Εsso (μετέπειτα Exxon και στη συνέχεια ExxonMobil), λειτουργούσε το διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης, το οποίο και αγόρασε το 1983 το ελληνικό Δημόσιο.