Φωτιά στη Σύνοδο Κορυφής έβαλε η επιστολή Τουσκ για τις ποσοστώσεις στο προσφυγικό ζήτημα. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές υπήρξε σύγκρουση κατά μέτωπο με τους περισσότερους από τους ευρωπαίους ηγέτες να αποχωρούν χωρίς να κάνουν δηλώσεις.
Ακόμη και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ δεν εμφανίστηκαν για την καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου. Αποχωρώντας από τη συνεδρίαση, ο Γιούνκερ μίλησε για «αμφιλεγόμενη συζήτηση» σχετικά με την πρόταση του Τουσκ.
Η συζήτηση των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων ήταν «ειλικρινής, ανοιχτή, μερικές φορές δύσκολη αλλά εποικοδομητική» σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές. Η συζήτηση πλέον θα μεταφερθεί σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Το ζήτημα που προκάλεσε τις εντάσεις στη Σύνοδο Κορυφής ήταν το προσφυγικό. Και κυρίως η φιλοξενία των προσφύγων που φθάνουν στην Ευρώπη. Χαρακτηριστικό της έντασης στο Συμβούλιο το γεγονός πως οι συνομιλίες άρχισαν στο δείπνο των ηγετών. Αλλά δεν τελείωσαν εκεί. Συνεχίστηκαν ως τα ξημερώματα της Παρασκευής.
«Ηγέτες έκαναν ασυμβίβαστες μεταξύ τους προτάσεις», ανέφεραν διπλωμάτες. Ένας τρόπος για να περιγραφεί, διπλωματικά, πως οι…27 έγιναν «μαλλιά – κουβάρια».
Τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν καταλήξει σε μια κοινή γραμμή για την πολιτική όσον αφορά τους πρόσφυγες τα τελευταία χρόνια. Μένει να αποδειχθεί ποιες μεταρρυθμίσεις θα καταστούν εφαρμόσιμες, έως τα μέσα του 2018. Πάνω απ’ όλα, μένει να διευκρινιστεί το πώς, σε περίπτωση νέας κρίσης προσφύγων, θα ανακουφιστούν τα κράτη που θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή. Όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και η Ιταλία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και χώρες -όπως η Γερμανία- τάσσονται υπέρ της ανακατανομής, συμπεριλαμβανομένης της υποχρέωσης υποδοχής, τουλάχιστον σε περίπτωση μεγάλων ροών προσφύγων και μεταναστών. Ωστόσο, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Τσεχία απορρίπτουν κάθε είδους καταναγκασμό.
Η πρόσφατη πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (και πρώην πρωθυπουργού της Πολωνίας) Ντόναλντ Τουσκ φαίνεται πως «ενίσχυσε» τις χώρες που δεν θέλουν να υποδεχτούν πρόσφυγες. Εξόργισε όμως άλλα κράτη, ακόμη και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η Γερμανία και άλλες χώρες αντιμετώπισαν με οργή την άρνηση ανατολικοευρωπαϊκών χωρών, όπως η Ουγγαρία, να υποδεχθούν πρόσφυγες βάσει των ποσοστώσεων που είχαν αποφασιστεί. Μετά τις επικρίσεις της Γερμανίας, του Βελγίου και άλλων, ο Τουσκ αναγκάστηκε να διορθώσει το σημείωμά του προς τους ηγέτες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής. Αλλά η ζημιά έχει γίνει προ πολλού…
Ο νέος πρωθυπουργός της Τσεχίας, Αντρέι Μπάμπις, μίλησε για μια «αρκετά θυελλώδη συζήτηση». Προσερχόμενοι στην πρώτη τους Σύνοδο Κορυφής ως ηγέτες, οι νέοι πρωθυπουργοί της Πολωνίας και της Τσεχίας διεμήνυσαν ότι δεν είχαν καμιά διάθεση υποχώρησης. Αισθάνθηκαν, προφανώς, ενισχυμένοι από την πρόταση «βόμβα» του Τουσκ.
Η πιο χαρακτηριστική απ’ όλες τις αντιδράσεις ήταν αυτή του πρωθυπουργού της Ολλανδίας, Μαρκ Ρούτε. «Αυτό που κάνει ο (σ.σ. πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ) Όρμπαν είναι ντροπή», είπε σύμφωνα με τη Die Welt.
Ο Ολλανδός πρωθυπουργός τόνισε επίσης πως: «δεν μπορούμε να έχουμε ένα σύστημα βάσει του οποίου οι χώρες ψωνίζουν ό,τι τους αρέσει από την Ε.Ε., αλλά δεν δείχνουν καμιά πρόθεση να επιδείξουν την απαραίτητη αλληλεγγύη».
Οι τέσσερις πρωθυπουργοί των ανατολικοευρωπαϊκών χωρών (σ.σ. της λεγόμενης ομάδας Βίσεγκραντ) προσέφεραν στην Ιταλία 35 εκατ. ευρώ για να υποστηριχθούν προγράμματα στη Λιβύη για το μεταναστευτικό ζήτημα, με σκοπό την μείωση των ροών προς την Ευρώπη.
Θέλουν να συμβάλλουν με χρήματα, εξοπλισμό και προσωπικό στην αυστηρότερη φρούρηση των εξωτερικών συνόρων, αλλά να μην υποδεχθούν πρόσφυγες, ειδικά μουσουλμάνους από τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, επιχειρηματολογώντας ότι αυτό θα έθετε εν αμφιβόλω την εθνική τους ασφάλεια.
Η Μέρκελ και οι… άλλοι
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ τόνισε πως «έχουμε ακόμη πολλή δουλειά να κάνουμε», προσθέτοντας πως «οι θέσεις» των κρατών τα οποία εκφράζουν διαφωνίες «δεν άλλαξαν». Καταδίκασε δε αυτό που αποκάλεσε «επιλεκτική αλληλεγγύη».
«Είναι σαφές ότι έχουμε καθήκον να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ως τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς», σημείωσε η Μέρκελ.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος έχει μπροστά του βουλευτικές εκλογές, πιθανόν τον Μάρτιο, τόνισε ότι χρειάζεται «μια δέσμευση για την μετεγκατάσταση των προσφύγων».
Ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς δήλωσε πως «δεν υπάρχει κοινή προσέγγιση – για να το θέσω ευγενικά». Προειδοποίησε για τον κίνδυνο να βρεθεί η Ε.Ε. αντιμέτωπη με ένα φιάσκο αν αποτύχει η ευρωπαϊκή λύση για την υποδοχή των προσφύγων.
Πλέον, το σχέδιο να επιτευχθεί μια συμφωνία για τη μεταρρύθμιση και τη δημιουργία κοινού συστήματος ασύλου αμφισβητείται.
Πηγή προσκείμενη στο περιβάλλον του προέδρου της Γαλλίας τόνισε ότι η διένεξη ενδέχεται να πάρει καιρό να επιλυθεί.
Η Γερμανία και άλλα κράτη που υποστηρίζουν τις ποσοστώσεις προειδοποιούν ότι ενδέχεται να επιβάλλουν στις χώρες που αθετούν την υποχρέωσή τους να υποδεχθούν πρόσφυγες να το πράξουν, με ψήφο κατά πλειοψηφία, εάν δεν εξευρεθεί συμβιβασμός.
Αλλά αυτό εγείρει το ενδεχόμενο να βαθύνουν οι διχασμοί την ώρα που οι 27 πρέπει να δείξουν πως είναι ενωμένοι απέναντι στο… Brexit.
Τόσο η Ιταλία όσο και άλλες χώρες που συνεισφέρουν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό απείλησαν να στερήσουν από τα κράτη που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και επιχορηγήσεις.
ΠΗΓΕΣ: ΑΠΕ – ΜΠΕ, euractiv.com