Μετά την “πύρρειο” νίκη των Χριστιανοδημοκρατών στο κρατίδιο της Έσσης, με ποσοστά μειωμένα κατά 10 και πλέον μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες τοπικές εκλογές, η Άνγκελα Μέρκελ έκανε την έκπληξη: ανακοίνωσε πως δεν θα διεκδικήσει ξανά την προεδρία του κόμματος.
Η απόφαση αυτή δεν επηρεάζει επί του παρόντος την κυβέρνησή της, όμως το ερώτημα είναι τι θα γίνει μετά τον Δεκέμβριο, όταν από το συνέδριο των Χριστιανοδημοκρατών θα αναδειχθεί ένας (ή μία) νέος (ή νέα) πρόεδρος του κόμματος, που θα αναλάβει να οδηγήσει την CDU στις επόμενες εκλογές, που αναμένεται να διεξαχθούν το 2021, και να χαράξει την πολιτική του κόμματος για τα επόμενα χρόνια.
Η ίδια η Μέρκελ παραδέχθηκε τη Δευτέρα ότι η απόφαση αυτή ενέχει ρίσκο, γνωρίζοντας πως το να είναι καγκελάριος με κάποιον άλλο στην ηγεσία του κόμματός της περιπλέκει τα πράγματα. Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ακόμα και την κατάρρευση της κυβέρνησής της, αν όλα πάνε στραβά.
Τρία είναι τα σενάρια για την επόμενη μέρα, σύμφωνα με ανάλυση του Politico:
Περνάει αυτό που θέλει η Μέρκελ
Η Μέρκελ πιθανόν να καταφέρει να πιέσει ώστε διάδοχός της να είναι κάποιος στενός της σύμμαχος, όπως η γενική γραμματέας του κόμματος Άνεγκρετ Κραμπ-Κάρενμπαουερ ή ο πρωθυπουργός του κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας, Άρμιν Λάσετ. Αυτό θα της επέτρεπε να παραδώσει σταδιακά την εξουσία στον διάδοχό της εν όψει των εκλογών του 2021, ενώ θα έστελνε και το μήνυμα ότι δεν έχει χάσει εντελώς τον έλεγχο στο κόμμα της και θα μπορούσε να αποστομώσει τους επικριτές της κυβέρνησης, έστω και για μικρό χρονικό διάστημα.
Η επέλαση των συντηρητικών
Αν, αντίθετα, κάποιος από τους εσωτερικούς αντιπάλους της Μέρκελ κερδίσει την προεδρία των Χριστιανοδημοκρατών, τα πράγματα δεν θα πάνε τόσο καλά. Υπάρχουν αρκετοί σκληροπυρηνικοί συντηρητικοί πολιτικοί στην CDU που έχουν επικρίνει την πολιτική ανοιχτών συνόρων της Μέρκελ στο προσφυγικό, αλλά και τη γενικότερη πολιτική της, η οποία, όπως υποστηρίζουν, έχει μετακινήσει την CDU από τις δεξιές ρίζες της στον κεντρώο χώρο, με αποτέλεσμα να δίνει χώρο στην ακροδεξιά AfD για να καταλάβει τους παραδοσιακούς δεξιούς ψηφοφόρους. Αν ένας από αυτούς, όπως ο φιλόδοξος υπουργός Υγείας Γενς Σπαν ή ο επί μακρόν πολέμιος της Μέρκελ Φρίντριχ Μερτς, ανέλθει στην προεδρία του κόμματος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χρησιμοποιήσει το πόστο αυτό για να υπονομεύσει τη Γερμανίδα καγκελάριο. Το αν η Μέρκελ θα μπορούσε σε μία τέτοια περίπτωση να αντέξει άλλα τρία χρόνια στην εξουσία είναι αμφίβολο – όσο κι αν η ίδια υποστηρίζει πως μετά από τόσα χρόνια στην καγκελαρία έχει μάθει να συνεργάζεται με οποιονδήποτε, αυτό θα ήταν το απόλυτο τεστ.
Το “αντίο” των Σοσιαλδημοκρατών
Οι Σοσιαλδημοκράτες μετρούν τις πληγές τους από ένα ακόμα τραγικό εκλογικό αποτέλεσμα στην Έσση, με τη δημοτικότητά τους να βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Προφανώς, αυτή δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση, στην οποία συνεργάζονται με τους Χριστιανοδημοκράτες, και να οδηγηθεί η χώρα σε πρόωρες εκλογές. Όμως οι εσωτερικές έριδες που μαστίζουν το κόμμα ενδέχεται να ενταθούν, με την αριστερή πτέρυγα του κόμματος να πιέζει αφόρητα την πρόεδρο Άντρεα Νάλες, η οποία ενδέχεται να αποφασίσει ότι τελικά η αποχώρηση του SPD από την κυβέρνηση είναι μονόδρομος. Σε αυτήν την περίπτωση, οι πρόωρες εκλογές φαίνονται αναπόφευκτες, αφού δύσκολα θα βρεθεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία για μία νέα κυβέρνηση υπό την Άνγκελα Μέρκελ.