ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Προφανώς το αποτέλεσμα θα κριθεί στο…”ταμείο”. Κι αυτό που μάλλον δεν έχουν κατανοήσει επαρκώς στο ΚΙΝ.ΑΛ είναι πως αυτό το “ταμείο” δεν θα γίνει στις ευρωεκλογές, ίσως ούτε καν στις εθνικές εκλογές, αλλά στο πολιτικό τοπίο που θα διαμορφωθεί μετά τις δεύτερες.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Το σχήμα του νέου πόλου ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία που με επιμονή μυρμηγκιού διαμορφώνουν ο Αλέξης Τσίπρας και μια πλειάδα προσωπικοτήτων που αποφάσισαν να συνταχθούν μαζί του αφορά την εδραίωση της αντίληψης πως αυτός είναι ο βασικός –ίσως και ο μοναδικός– “παίκτης” στον ευρύτερο χώρο από τις παρυφές του κέντρου μέχρι την ριζοσπαστική αριστερά. Και, ταυτόχρονα, ο μοναδικός “παίκτης” που αναγνωρίζει στον χώρο αυτό η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και τα διεθνή κέντρα αποφάσεων, από την Ουάσιγκτον μέχρι τις Βρυξέλλες.
Βεβαίως, η υποψία ότι “μάλλον δεν το έχουν επαρκώς κατανοήσει επαρκώς στο ΚΙΝ.ΑΛ”, που προανέφερα, καταλήγει ένα σχήμα λόγου. Διότι εάν κρίνει κανείς από τις σφοδρά επιθετικές αναφορές εναντίον του εγχειρήματος αντιλαμβάνεται πως τελικώς συμβαίνει το αντίθετο. Και το έχουν κατανοήσει και το φοβούνται. Αλλιώς τι νόημα έχουν οι προσβλητικοί χαρακτηρισμοί περί…”γυρολόγων από τα αζήτητα” για τον Θεοχαρόπουλο, τον Ραγκούση, τον Τζουμάκα, τον Μπίστη, τον Κόκκαλη αλλά και τους Μουζέλη, Λιάκο, Βαλντέν και άλλους, εάν πρόκειται για πρόσωπα απαξιωμένα και δίχως την ελάχιστη επιρροή;
Η απάντηση σε όλα αυτά δεν κρύβεται μόνο στο άθροισμα δυνάμεων και ποσοστών. Αυτό είναι το λιγότερο. “Τι είναι ο κάβουρας, τι είναι το ζουμί του”, θα ισχυριστούν κάποιοι σχετικά με την εκλογική επιρροή της ΔΗΜΑΡ, του “ΚΟΣΜΟΣ”, ή των μοναχικών προσωπικοτήτων που επανέκαμψαν στην κεντρική σκηνή από το παρελθόν του πρωτογενούς ΠΑΣΟΚ ή την εκσυγχρονιστική περίοδο του Κ. Σημίτη. Υπάρχει, ωστόσο, μια “συνέχεια” σε όλα αυτά και, αναμφίβολα, υπάρχει και στόχευση.
Μέχρι πρότινος ο ΣΥΡΙΖΑ εθεωρείτο από ένα μεγάλο τμήμα της κεντροαριστεράς ως ένα “τοξικό” πολιτικό υποκείμενο. Βασικός λόγος, ενίοτε και πρόσχημα, ήταν η κυβερνητική συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο. Αλλά και οι αναφορές στην πρώϊμη περίοδο της αμφισβητούμενης ευρωπαϊκής ταυτότητας, όταν κάποιοι περπατούσαν ανυποψίαστοι στα συννεφάκια.
Όλα αυτά έχουν αλλάξει και η Συμφωνία των Πρεσπών επέδρασε ως καταλύτης τόσο για την επανατοποθέτηση του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και για την αλλαγή στάσης των δυνάμεων της κεντροαριστεράς απέναντί του.
Αναμφίβολα παρεισφρέει και η ανάγκη πολιτικής επιβίωσης ορισμένων εκ των προσώπων που βρέθηκαν στο Ολυμπιακό Γυμναστήριο του Γαλατσίου. Παρόλα αυτά, ο Θεοχαρόπουλος, για παράδειγμα, θα μπορούσε να εξασφαλίσει με άνεση μια θέση στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΚΙΝ.ΑΛ εάν είχε μετακινηθεί από τις πάγιες θέσεις του σχετικά με το Μακεδονικό και πολλοί άλλοι δεν είχαν λόγο να χάσουν την ασφαλή ιδεολογική μοναξιά του πανεπιστημιακού και του παρατηρητή των εξελίξεων.
Έσπευσαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τον Τσίπρα διότι έχουν αντιληφθεί την ανάγκη ενός ευρωπαϊκού και αντιδεξιού μετώπου και, όπως οι ίδιοι ομολογούν, φαίνεται πως έχουν πεισθεί πως στην άλλη πλευρά του τραπεζιού συναντούν, πλέον, ανθρώπους με ειλικρινείς προθέσεις και με αδήριτες πολιτικές ανάγκες και καλώς εννοούμενες σκοπιμότητες. Ο καιρός θα δείξει.
Εκείνο που έχει την αξία του είναι πως μετά από περίπου τρεις δεκαετίες γίνεται μια προσπάθεια να συνταχθούν κόμματα, ομάδες, κινήσεις και πρόσωπα σε ένα ενιαίο σύνολο που θα κινείται μεταξύ οργανωτικής αυτονομίας και πολιτικής ενότητας. Δεν είναι εύκολο.
Αυτό, επαναλαμβάνω, δεν αφορά το αποτέλεσμα της 26ης Μαϊου. Ο Αλέξης Τσίπρας επιδιώκει να διαμορφώσει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού και τους συσχετισμούς “μετά”.
Καταλυτική παράμετρος θα είναι δίχως άλλο η μη αυτοδυναμία της Ν.Δ στις εθνικές εκλογές και η μετατόπιση του διλήμματος διακυβέρνησης στην Φώφη Γεννηματά. Θα συνταχθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ή θα οδηγηθούμε σε μία αναμέτρηση απλής αναλογικής; Κι ακόμα πιο μακριά –κάτι που ευλόγως απεύχονται πολλοί στον ΣΥΡΙΖΑ: θα προκύψουν δεδομένα και αναγκαιοτητες για κυβερνήσεις “μεγάλου συνασπισμού”; Και ποια πρόσωπα θα κληθούν να διαδραματίσουν τον ρόλο της συγκολλητικής ουσίας;
Ο χρόνος είναι μια παράμετρος επίσης σημαντική. Κάποιοι υποστηρίζουν πως ο πρωθυπουργός διαθέτει πολιτικό χρόνο ακόμα κι αν χάσει τις εθνικές εκλογές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει έναν και μοναδικό στόχο: να γίνει πρωθυπουργός. Οτιδήποτε δεν ικανοποιεί αυτόν τον σχεδιασμό μπορεί να βάλει σε περιπέτειες και τον ίδιο και τη Ν.Δ.
Θα ήταν άδικο, ωστόσο, να μην διαπιστώσει κανείς πως στο Γαλάτσι συντελέστηκε μία ακόμα πράξη στην πορεία πολιτικής ενηλικίωσης του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πολιτική τα λάθη πληρώνονται με εκλογικές ήττες. Όμως, τα μεγαλύτερα λάθη είναι εκείνα που δεν διορθώνονται ακόμα κι όταν κριθούν ως τέτοια. Γι αυτό και η συγκρότηση του προοδευτικού πόλου αποτελεί και μια έμμεση αυτοκριτική του κυβερνώντος κόμματος για μερικά από όσα δεν έπραξε πριν το 2015 και για κάποια που έπραξε μετά απ΄αυτό.
Για τον Αλέξη Τσίπρα, άλλωστε, μια εκλογική ήττα θα είναι το αποτέλεσμα ενός μνημονιακού κύκλου με πολλές υποχωρήσεις και πολλούς εξαναγκασμούς και συμβιβασμούς. Δεν θα είναι το τέλος. Γι αυτό και επιχειρεί να βάλει τώρα τα θεμέλια μιας νέας αρχής. Το “τυχαίο” θα είναι μια ισχυρή παράμετρος σε όλα αυτά, ωστόσο με την συγκρότηση του προοδευτικού πόλου μειώνει τις πιθανότητες να του συμβεί κάποιο μη αναστρέψιμο πολιτικό ατύχημα. Και μοιράζει τα νέα πολιτικά διλήμματα ώστε να μην βρίσκονται όλα μαζί στην δική του πλευρά του τραπεζιού. Καθένας, τώρα, καλείται να επιλέξει και κανένας δεν είναι εφεξής “αναμάρτητος”…