Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα παρακολουθεί το θέμα των τουρκικών προκλήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ, είτε στις 28 Μαΐου που θα έχουμε το έκτακτο Συμβούλιο είτε στο κανονικό Συμβούλιο του Ιουνίου και αναλόγως θα γίνουν και οι αποφάσεις που θα ληφθούν». Αυτό δήλωσε την Πέμπτη ο Νίκος Αναστασιάδης στο Euronews, κατά τη διάρκεια του Άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στο Σίμπιου της Ρουμανίας ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Εκεί, ερωτηθείς «τι ζήτησε από τους ομολόγους του στο Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και ποια ήταν η ανταπόκριση που είχε;», ο Πρόεδρος είπε ότι «ενημέρωσα με κάθε λεπτομέρεια για τα όσα συμβαίνουν όχι τελευταία, αλλά σε όλη αυτή τη διάρκεια, με τις προκλήσεις της Τουρκίας, αλλά ιδιαίτερα την πολύ πρόσφατη, που κατά την άποψη μου αποτελεί μια δεύτερη εισβολή εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, του Δικαίου της Θάλασσας κ.λπ. Η ανταπόκριση ήταν θετικότατη από πλευράς των εταίρων και η Δήλωση εν συνεχεία που θα γίνει από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πιστεύω θα αντανακλά αυτή τη στήριξη που έτυχε η Κυπριακή Δημοκρατία από τους εταίρους της».
Ερωτηθείς αν θα ζητούσε κάτι πιο πρακτικό από την ΕΕ, ο Πρόεδρος είπε ότι «έχω αναφέρει τι θα μπορούσε να ζητήσω, από σήμερα. Αυτό που έχει σημασία είναι η θέση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ότι θα παρακολουθεί το θέμα είτε στις 28 Μαΐου όταν θα έχουμε το έκτακτο Συμβούλιο είτε στο κανονικό Συμβούλιο του Ιουνίου και αναλόγως θα γίνουν και οι αποφάσεις που θα ληφθούν».
Πρόσθεσε ότι «στην παρέμβασή μου έφερα παραδείγματα όπου η ΕΕ, όχι για υποψήφια κράτη, αλλά για τρίτα κράτη, έλαβε συγκεκριμένες κυρώσεις για παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Συνεπώς, έχω κάνει εντονότατη την παρέμβαση όσον αφορά την παράλειψη της Τουρκίας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της ως υποψήφια χώρα έναντι ενός κράτους μέλους, κάτι το οποίο καταδεικνύει την ασέβεια, αν θέλετε, προς τις υποχρεώσεις της έναντι όχι μόνο του κράτους μέλους αλλά και της Ευρώπης. Μάλιστα, μερικές βδομάδες προ της έκθεσης προόδου των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Έχω κάνει, οφείλω να πω, έντονη την επιθυμία, επιτέλους η ΕΕ – αφού τόνισα ότι η Τουρκία δεν φαίνεται να αντιλαμβάνεται με λόγια- πως έμπρακτα πρέπει πια η ΕΕ να καταδείξει ότι όπως συμπεριφέρεται με τρίτες χώρες, πολύ περισσότερο έτσι και πρέπει να συμπεριφερθεί με κράτη μέλη.
Δεδομένου ότι σήμερα είναι Άτυπο το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και δεν λαμβάνει αποφάσεις, οι αποφάσεις αφέθηκαν, αν και εφόσον συνεχίσει την παραβίαση του διεθνούς δικαίου η Τουρκία, να ληφθούν εν καιρώ. Θα παρακολουθείται το θέμα και στο Έκτακτο Συμβούλιο της 28ης Μαΐου και εν συνεχεία στο Τακτικό που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο».
Νωρίτερα, αντίδραση της ΕΕ στις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας, ανάλογη του ειδικού βάρους της ΕΕ, ζήτησε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, κατά την προσέλευσή του στην άτυπη Σύνοδο Κορυφής. «Ελπίζουμε να γίνει κάτι το οποίο να καταξιώνει την Ευρώπη στα μάτια όλων των Ευρωπαίων και ιδιαίτερα στη βάση των αρχών της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά και του σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών γενικότερα, πολύ περισσότερο των κρατών μελών», ανέφερε συγκεκριμένα ο κ. Αναστασιάδης. Συνεχίζοντας, είπε ότι κατά τη διάρκεια της Συνόδου «θα αναπτύξει τα όσα τελευταία συμβαίνουν δυστυχώς ως αποτέλεσμα της παραβίασης του διεθνούς δικαίου από πλευράς Τουρκίας» και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι «θα έχουμε την ισχυρή στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της ΕΕ». Σε ερώτηση για το αν θα ζητήσει από τους Ευρωπαίους ομολόγους του κυρώσεις κατά της Τουρκίας, απάντησε: «Αυτά θα τα δούμε στη συνέχεια».
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ την Τετάρτη (8/5) η Τουρκία ανέπτυξε 10 πλοία στην ανατολική Μεσόγειο, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο ένα «δίχτυ προστασίας» στο ερευνητικό «Μπαρμπαρός» και το γεωτρύπανο «Πορθητής», σύμφωνα με το τουρκικό «Σπούτνικ». Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του OPEN TV Μαρία Ζαχαράκη, τα πολεμικά πλοία έχουν αναπτυχθεί σε Κυρήνεια, Αμμόχωστο και Μερσίνα και είναι έτοιμα να επέμβουν οποιαδήποτε στιγμή χρειαστεί, όπως αναφέρεται. «Έχει δημιουργηθεί μία ατμόσφαιρα πολέμου στην περιοχή», όπως σχολιάζει το «Σπούτνικ». Εκτός των πολεμικών πλοίων, η Τουρκία έχει θέσει σε ετοιμότητα και υποβρύχια. Επισημαίνεται ότι το τουρκικό γεωτρύπανο βρίσκεται από την περασμένη Πέμπτη εντός της Κυπριακής ΑΟΖ. Ο πρόεδρος της Τουρκίας δήλωσε πως η χώρα του αναμένει από το ΝΑΤΟ να υποστηρίξει τα δικαιώματά της στην ανατολική Μεσόγειο, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασαν ανησυχίες για τα σχέδια της Άγκυρας να πραγματοποιήσει εργασίες γεώτρησης στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου.
Στα βήματα που γίνονται για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας, αναφέρθηκε το πρωί της Πέμπτης με δηλώσεις του και ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου, Νίκος Χριστοδουλίδης.
Οπως είπε, τα επόμενα 24ωρα αναμένονται εξελίξεις σε ό,τι αφορά την υλοποίηση του ενεργειακού σχεδιασμού της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώ σημείωσε πως «πολύ σύντομα θα εκδοθούν τα πρώτα εντάλματα σύλληψης» σε σχέση με την τουρκική δραστηριότητα.
Όσον αφορά τα βήματα που γίνονται για την αντιμετώπιση της τουρκικής προκλητικότητας, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στα Συμπεράσματα του Μαρτίου του 2018, στην κοινή θέση των 28 κρατών μελών στο Συμβούλιο Σύνδεσης της ΕΕ και στις άμεσες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο, ενώ είπε ότι η Λευκωσία είναι σε επαφή με τα κράτη μέλη της ΕΕ.
Ερωτηθείς για τα εντάλματα σύλληψης σε σχέση με την τουρκική δραστηριότητα στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «είμαστε στο τελικό στάδιο για να εκδοθούν τα πρώτα εντάλματα σύλληψης. Από εκεί και πέρα είναι θέμα της δικαιοσύνης». Συνέχισε, λέγοντας ότι ο ίδιος δεν μπορεί να μιλήσει εκ μέρους της δικαιοσύνης, «αλλά όλα τα σχετικά στοιχεία έχουν ήδη προωθηθεί και εκτιμώ ότι πολύ σύντομα θα υπάρξει η έκδοση των πρώτων ενταλμάτων σύλληψης».
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας που συναντήθηκε με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη ενημέρωσαν τους Ευρωπαίους ηγέτες για την κατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ και την τουρκική προκλητικότητα. Ο Αλέξης Τσίπρας, τόνισε ότι το θέμα της Τουρκίας είναι θέμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπληρώνοντας «πρώτα η διπλωματία».
Προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., στο Σιμπίου της Ρουμανίας, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ ερωτηθείς για τις προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, απάντησε: «Σε αυτό το θέμα είμαι Κύπριος».
Στο μεταξύ, πριν από λίγες ημέρες, η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι, έστειλε μήνυμα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το θέμα των γεωτρήσεων που έχει προγραμματίσει στην θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Πάφου.
Στην ανακοίνωσή της αναφέρει: «Εκφράζουμε τις έντονες ανησυχίες μας για την πρόθεση της Τουρκίας να προχωρήσει σε γεωτρήσεις στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της Κύπρου. Τον Μάρτιο του 2018 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε έντονα τις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό πλαίσιο, καλούμε επειγόντως την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση, να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην ΑΟΖ της και να απέχει από οποιαδήποτε ανάλογη παράνομη ενέργεια».
Διαμηνύει δε, ότι η Ε.Ε. «θα απαντήσει κατάλληλα και στο πλαίσιο πλήρους αλληλεγγύης προς την Κύπρο».