panos_drivas Με αφορμή την κόντρα Πολάκη – Αρβελέρ, και την απάντηση της ιστορικού που χαρακτηρίζει “βρισιές” τα όσα είπε ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας, ας θυμηθούμε ένα κείμενο της Έλενας Ακρίτα πριν από δύο χρόνια στα ΝΕΑ με αφορμή την αυτοβιογραφία της με τον τίτλο: «Μια ζωή χωρίς άλλοθι».
Ένα κείμενο που όχι μόνο την αποδομεί αλλά στην πραγματικότητα “θάβει” το βιβλίο της Πρύτανη των Πρυτάνεων της Σορβόνης αλλά και την ίδια αφού η δημοσιογράφος αναρωτιέται: Μα συγγνώμη, τι να μάθουν οι νέοι από αυτό το βιβλίο; Τι στην ευχή να μάθουν; Πώς ξεκινάς στα νιάτα σου από την Αριστερά και καταλήγεις «μορφωτική» ακόλουθος της βασίλισσας Φρειδερίκης; Της Φρειδερίκης of all people;
Ο τίτλος του άρθρου (που ακολουθεί) ήταν: «Το κουσκούς της κυρίας Αρβελέρ»
«Δεν αισθάνθηκα ιδιαίτερη απογοήτευση διαβάζοντας την αυτοβιογραφία της Ελένης Γλύκατζη – Αρβελέρ «Μια ζωή χωρίς άλλοθι». Ίσως γιατί δεν είχα βάλει και πολύ ψηλά τον πήχη των προσδοκιών μου, εξού και δεν με διέψευσε το βιβλίο. Ένα βιβλίο ρηχό, επιδερμικό, gossip σχεδόν.
Στις σελίδες του αφηγήματος πρωταγωνιστούν όλοι οι επιστήθιοι φίλοι της κυρίας Αρβελέρ. Οι σουπερστάρ της πολιτικής, της τέχνης και του βαθέος – έως βαθυτάτου – πλούτου. Προσωπικότητες που τη λάτρεψαν, τη θαύμασαν, την αποθέωσαν. Γιατί η Ελένη Γλύκατζη- Αρβελέρ είναι θεότης. Κι αυτό δεν το πιστεύουν μόνο οι άλλοι. Το πιστεύει και εκείνη.
Κατ’ αρχάς για να μην παρεξηγηθούμε, ουδείς αμφισβητεί την ακαδημαϊκή της σταδιοδρομία. Κι επειδή ο συνδυασμός γνώσης και φιλοδοξίας συναρμολογεί οχήματα ικανά να εκτοξευόσουν τον επιβάτη τους, η κυρία Αρβελέρ έφτασε πολύ ψηλά. Γι’ αυτό ίσως θα περιμέναμε από εκείνην ένα άλλης ποιότητας ανάγνωσμα. Ένα άλλο βιβλίο, μια άλλη βιογραφία και – το σημαντικότερο – μια άλλη κοσμοθεωρία.
Ο βιογράφος της Γιάννης Μπασκόζος – ένας διανοητής που εκτιμώ – γράφει στον πρόλογο του:
«Η ιστορία της […] είναι ένα μάθημα ζωής για τους νέους…»
Μα συγγνώμη, τι να μάθουν οι νέοι από αυτό το βιβλίο; Τι στην ευχή να μάθουν; Πώς ξεκινάς στα νιάτα σου από την Αριστερά και καταλήγεις «μορφωτική» ακόλουθος της βασίλισσας Φρειδερίκης; Της Φρειδερίκης of all people;
Την Ιστορία μας οι παλιοί τη θυμούνται και οι νεότεροι (ελπίζω πως) τη διαβάζουν. Μιλάμε για άγριες εποχές. Τότε οι κομμουνιστές ήταν χτισμένοι ζωντανοί στις φυλακές και στα μπουντρούμια. Δεν κάνανε κοζερί στα βασιλικά ανάκτορα με τις κυρίες της αυλής.
Η νεαρή φοιτήτρια με άλλοθι τη γλωσσομάθειά της («Μια ζωή ΧΩΡΙΣ άλλοθι» όντως;) τρύπωσε στο παλάτι. Και από αυτό ναι, σαφέστατα να διδαχτούν οι νέοι μας. Να διδαχτούν πως ο καιροσκοπισμός είναι μια χρήσιμη αποσκευή σε τέτοια ταξίδια.
Κι επειδή στις πρώτες σελίδες του βιβλίου μας προκύπτει το κομμουνιστικό overdose της ηρωίδας, συγγνώμη αλλά στα πέτρινα χρόνια ούτε να κατουρήσεις, που λέει ο λόγος, δεν μπορούσες χωρίς πιστοποιητικό νομιμοφροσύνης. Τίνι τρόπω λοιπόν, η αριστερή Ελένη παρήλασε κουνάμενη σεινάμενη στα άδυτα της μοναρχίας και δεν άνοιξε ρουθούνι;
Μα και το υπόλοιπο βιβλίο πόσο γλαφυρό και χαριτωμένο!
Πως την κυνηγούσε στα τηλέφωνα ο κολλητός της Κωνσταντίνος Καραμανλής. Πως μια φορά έπεσε στην πισίνα της Ελζας Λαμπράκη (μητέρας του Χρήστου και της Λένας) και δεν τη βοήθησε ο «Αλβανός μπάτλερ» να βγει. Πως ανέβηκε στη μηχανή του Νίκου Κούρκουλου. Πως ήταν πάντα το «κέντρο της παρέας», πως έπαιζε εξαίσιο μπριτζ, πως ήταν όμορφη και πνευματώδης. Κι αυτά δεν τα έλεγαν μόνο οι άλλοι: τα έλεγε κι εκείνη. Γι’ αυτό άλλωστε την είχαν στα όπα όπα οι μεγάλες εφοπλιστικές οικογένειες.
Πριν από μερικά χρόνια της είχα πάρει συνέντευξη για την εκπομπή μου «Φώτα Πορείας». Κάτσαμε δυο ώρες βιζαβί κι απεναντίας κι ανταλλάξαμε, σε μορφή ερωταποκρίσεων, εκείνη αυτάρεσκες μεγαλοστομίες κι εγώ αβρές κοινοτοπίες (για να κάνουμε και την αυτοκριτική μας). Είπαμε τα γνωστά – νέοι, Παιδεία, παιδικά χρόνια, κοσμικά κονέ: τα ίδια που έλεγε σε όλους τους δημοσιογράφους και σε όλες τις συνεντεύξεις… Για τη Φρειδερίκη δεν θυμάμαι να μου είχε πει, by the way.
«Είμαι 91 χρονών, μπορώ να λέω αυτά που θέλω». Δηλώνει.
Και πολύ καλά κάνει. Απλώς δεν περίμενε ο καημένος ο αναγνώστης πως όλη αυτή η μεγάλη ακαδημαϊκή διαδρομή θα αναλωνόταν σε σελίδες με στιγμιότυπα κι ανεκδοτάκια, με ατέρμονο κουσκούς, πικάντικα ντεσού.
Στα 91 σου ναι, μπορείς να λες αυτό που θέλεις. Κι αν το απόσταγμα του βίου σου είναι μια διαδρομή απ’ τα αμφιθέατρα στην κοσμική βεγγέρα, δικαίωμά σου να το μοιραστείς μαζί μας και δικαίωμά μας να σε κρίνουμε.
Γιατί με το βιβλίο «Μια ζωή χωρίς άλλοθι» η Ελένη Γλύκατζη – Αρβελέρ δίνει – φευ! – νέο νόημα στην έκφραση «τα στερνά τιμούν τα πρώτα».