panos_drivas Ως έτος “ορόσημο” χαρακτηρίζει το 2018 η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας κυρίως λόγω της εξόδου της Ελλάδας από το μνημόνιο τον περασμένο Αύγουστο. Η φετινή έκθεση που δημοσιεύθηκε σήμερα αναφέρεται αναλυτικά στα επιτεύγματα που πέτυχε η ελληνική οικονομία τα προηγούμενα χρόνια στο πλαίσιο του προγράμματος του ESM, καθώς και στις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα στο μέλλον.
“Η επιτυχημένη έξοδος της Ελλάδας από το πρόγραμμα ακολούθησε αυτήν της Ιρλανδίας, της Ισπανίας, της Κύπρου και της Πορτογαλίας. Με δάνεια ύψους σχεδόν 204 δισ. ευρώ από τον ESM και τον προσωρινό προκάτοχό του, το EFSF, η Ελλάδα έχει επωφεληθεί από τη μεγαλύτερη οικονομική βοήθεια στη σύγχρονη ιστορία, καθιστώντας τα ταμεία διάσωσης τον μεγαλύτερο πιστωτή της χώρας”, αναφέρει σχετικά ο επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, στον πρόλογο της έκθεσης και συνεχίζει: “Οι υπολογισμοί για την παρούσα ετήσια έκθεση δείχνουν ότι χάρη στα χαμηλά επιτόκια των δανείων μας και τις μεγάλες προθεσμίες λήξης, η Ελλάδα εξοικονόμησε 13 δισ. ευρώ μόνο στον προϋπολογισμό του 2018 σε σύγκριση με τη χρηματοδότηση των αγορών. Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει το 7% του ελληνικού ΑΕΠ. Παρόμοιες εξοικονομήσεις θα επαναληφθούν και τα επόμενα, πολλά, χρόνια. Πρόκειται για μια πρωτοφανή πράξη αλληλεγγύης από τα άλλα κράτη-μέλη της ευρωζώνης απέναντι στην Ελλάδα”.
Ειδικότερα, το κεφάλαιο για την Ελλάδα της έκθεσης του ESM ξεκινάει σημειώνοντας ότι “μετά την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα του ESM τον Αύγουστο του 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενεργοποίησε την ενισχυμένη εποπτεία για την αρχική περίοδο μετά το πρόγραμμα και η Ελλάδα επανήλθε στο πλαίσιο του τακτικού συντονισμού της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής”. “Η οικονομική ανάκαμψη συνεχίστηκε για δεύτερο έτος και η Ελλάδα υπερέβη τον δημοσιονομικό στόχο για τέταρτη συνεχή χρονιά. Προκειμένου να εξασφαλίσει τη βελτίωση του οικονομικού και του χρηματοπιστωτικού τομέα, καθώς και για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς, η Ελλάδα πρέπει να εδραιώσει και να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις που επιδιώκονται κατά τη διάρκεια του προγράμματος”, επισημαίνεται.
Επίσης, η έκθεση υπογραμμίζει ότι “σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό δείκτη ευπάθειας του ESM, τα ευάλωτα σημεία της Ελλάδας έχουν μειωθεί σημαντικά από το 2009, όταν το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών ξεπέρασε το 12% του ΑΕΠ και το δημοσιονομικό έλλειμμα το 15% του ΑΕΠ”. “Κατά τα έτη προσαρμογής, η Ελλάδα κατεύθυνε την οικονομία της σε ασφαλέστερα ύδατα βελτιώνοντας το δημοσιονομικό και εξωτερικό ισοζύγιο, μειώνοντας το κόστος εργασίας και καθιστώντας τον τραπεζικό τομέα πιο ανθεκτικό”, σημειώνει.
Αναλυτικά, στα επιτεύγματα της ελληνικής οικονομίας τα τελευταία έτη, οι συντάκτες της έκθεσης περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν στον τομέα της φορολογίας (ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος), στο ασφαλιστικό, στη δημόσια διοίκηση, στη διοίκηση εσόδων, στο σύστημα υγείας, στην αγορά εργασίας, στην αγορά προϊόντων, στις ιδιωτικοποιήσεις και στο τραπεζικό σύστημα.
Σε ό,τι αφορά το ελληνικό χρέος, η έκθεση σημειώνει: “η Ελλάδα έτυχε σημαντικής ελάφρυνσης του χρέους τόσο από ιδιώτες πιστωτές το 2012 όσο και από τον επίσημο τομέα το 2011, το 2012, το 2016 και, λίγο πριν το τέλος του τρίτου προγράμματος, τον Ιούνιο του 2018. Όλα αυτά τα μέτρα βελτίωσαν τη δυναμική του χρέους”. “Το χρέος της Ελλάδας αναμένεται να παραμείνει σε φθίνουσα πορεία, με ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης κάτω του 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω από το όριο του 20% μακροπρόθεσμα στο βασικό σενάριο. Οι Ευρωπαίοι εταίροι δεσμεύθηκαν επίσης να παράσχουν πρόσθετα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους το 2032, εάν χρειαστεί και υπό την προϋπόθεση ότι τηρείται το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ”, αναφέρει επίσης η έκθεση.
Καταλήγοντας η ετήσια έκθεση του ESM σημειώνει για την Ελλάδα: “Τα δημόσια οικονομικά πρέπει να παραμείνουν σε βιώσιμη πορεία, ενσωματώνοντας παράλληλα πολιτικές προσανατολισμένες περισσότερο στην ανάπτυξη. Οι ήδη εφαρμοζόμενες ή υιοθετημένες μεταρρυθμίσεις, όπως η μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και η μείωση των φόρων εισοδήματος σε συνδυασμό με τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, πρέπει να διασφαλιστούν και να μην αντιστραφούν”.
Επιπρόσθετα, επισημαίνει πως σε περίπτωση που “δικαστικές αποφάσεις ανατρέπουν βασικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, οι όποιες δημοσιονομικές επιπτώσεις θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε μεγάλο βαθμό από μεταρρυθμίσεις εντός του ίδιου τομέα πολιτικής”. Τέλος, αναφέρει πως “απαιτούνται περαιτέρω διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την τόνωση της παραγωγικότητας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, προκειμένου να συμπληρώσουν τη στρατηγική ανάπτυξης της χώρας”.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι “μεταρρυθμίσεις για να καταστεί το οικονομικό περιβάλλον περισσότερο φιλικό προς τις επιχειρήσεις, να μειωθεί ο χρόνος που απαιτείται για την επίλυση νομικών διαφορών, να βελτιωθεί περαιτέρω η αποτελεσματικότητα της δημόσιας διοίκησης, διατηρώντας παράλληλα το σημερινό της μέγεθος και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των κρατικών επιχειρήσεων”.
“Αυτές οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις, σε συνδυασμό με τις ιδιωτικοποιήσεις και τη βελτιωμένη διαχείριση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων, είναι κρίσιμες για την προσέλκυση ξένων και εγχώριων επενδύσεων και την ενίσχυση της μελλοντικής ανάπτυξης. Επιπλέον, η Ελλάδα πρέπει να στηρίξει τις προσπάθειες των τραπεζών με μια ολοκληρωμένη στρατηγική μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ένα βελτιωμένο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα βοηθήσει τις ελληνικές τράπεζες να δανείσουν στην οικονομία και να στηρίξουν την οικονομική ανάκαμψη”, υπογραμμίζεται.
Τους βασικούς όρους της αξιολόγησης της χρηματοδοτικής βοήθειας στην Ελλάδα, ενέκρινε ο ΕSM
Τους βασικούς όρους κάτω από τους οποίους θα πραγματοποιηθεί η αξιολόγηση της χρηματοδοτικής βοήθειας στην Ελλάδα, όπως κατατέθηκαν από το Χοακίν Αλμούνια, ο οποίος είναι επικεφαλής της εν λόγω εργασίας, ενέκρινε σήμερα στο Λουξεμβούργο το Συμβούλιο των Διοικητών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕSM). Συμφωνα με σχετική ανακοίνωση, η αξιολόγηση θα επικεντρωθεί στη στήριξη σταθερότητας από το EFSF και τον ΕSM, συμπεριλαμβανομένης της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα το 2012 και της περιόδου παρακολούθησης μετά το πρόγραμμα μέχρι το τρίτο τρίμηνο του 2019.
«Μια ανεξάρτητη αξιολόγηση της οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα είναι μια επένδυση. Ανυπομονώ για την έκθεση που θα εκπονηθεί υπό την καθοδήγηση του κ. Αλμούνια, ώστε ο ΕSM να αντλήσει διδάγματα και να είναι ακόμα πιο αποτελεσματικός στην εκπλήρωση της αποστολής του και στην αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ. Στόχος της εν λόγω άσκησης είναι σύμφωνα με τον ESM, να αξιολογηθεί η οικονομική βοήθεια προς την Ελλάδα όσον αφορά «τη συνάφεια, την αποτελεσματικότητα, τη βιωσιμότητα και τη συνεργασία».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, θα επικεντρωθεί στη μακροπρόθεσμη δέσμευση του ESM με την Ελλάδα και στο ρόλο της ως δανειστή που βασίζεται σε πέντε θέματα:
– τη συμβολή των ελληνικών προγραμμάτων στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ζώνης του ευρώ και το εξελισσόμενο πλαίσιο διαχείρισης κρίσεων,
– τη συνάφεια του προγράμματος με τη βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ελλάδα,
– την αξιολόγηση κινδύνου και πως τα προγράμματα προσαρμόστηκαν προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές συνέπειες,
– την εκτίμηση της βιωσιμότητας του χρέους υπό το πρίσμα των στόχων του προγράμματος,
– τη δέσμευση του ESM με τους εθνικούς και διεθνείς εταίρους με την πάροδο του χρόνου.
«Η επίτευξη της κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ στόχων προσαρμογής, δημοσιονομικής βιωσιμότητας και ανάπτυξης είναι μια βασική πρόκληση για κάθε σχεδιασμό και υλοποίηση προγράμματος. Αυτοί οι όροι αναφοράς και οι καλές πρακτικές των διεθνών οργανισμών θα καθοδηγήσουν την προσέγγιση αυτής της αξιολόγησης», δήλωσε ο ανεξάρτητος εκτιμητής υψηλού επιπέδου Χοακίν Αλμούνια.
Η αξιολόγηση θα πραγματοποιηθεί κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019 και στις αρχές του 2020. Ο Χ. Αλμούνια θα παρουσιάσει τα συμπεράσματα και τις συστάσεις του στο Συμβούλιο των Διοικητών του ESM κατά την ετήσια συνεδρίαση του Ιουνίου 2020.
Πρόκειται για τη δεύτερη αξιολόγηση αυτού του είδους μετά την αξιολόγηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και της οικονομικής βοήθειας του ΕΜΣ από τη Γερτροδη Τάμπελ- Γκούγκερελ το 2017. Η πρώτη αξιολόγηση κάλυψε και τις πέντε χώρες που έλαβαν βοήθεια: Ιρλανδία, Πορτογαλία, Κύπρος και το πρόγραμμα EFSF για την Ελλάδα μέχρι τον Δεκέμβριο του 2014.