ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Η αποκλειστική συνέντευξη του Ζόραν Zάεφ που δημοσιεύει η «Εφημερίδα των Συντακτών» πέρασε από 40 κύματα. Η συνέντευξη αυτή πάρθηκε τέσσερις μέρες πριν από τις εθνικές μας εκλογές και για καθαρά δεοντολογικούς λόγους δεν δημοσιεύτηκε τότε. Από τη στιγμή που βρεθήκαμε στο πρωθυπουργικό γραφείο και για μία ολόκληρη ώρα ήταν μια «εκ βαθέων» συνέντευξη.
O Ζάεφ με σθένος «γκρέμισε» φενάκες και φαντασιώσεις που έτρεφαν οι μετά τον Κίρο Γκλιγκόροφ ηγέτες της γείτονος χώρας. Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας με σφουγγάρι «έσβησε» από τον πίνακα του Mακεδονικού σοβαρά κεφάλαια: Αρχαία Μακεδονία, Αλέξανδρος, μακεδονική γλώσσα, αλυτρωτισμός.
Μίλησε με εξαιρετικά θερμά λόγια και επαίνους για τον τέως πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Μίλησε με θετικά λόγια και προσεγμένες διατυπώσεις για τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Αποδέχτηκε την πρόσκλησή μου για τις εκδηλώσεις των Πρεσπών και είχε ένα λαμπρό χαμόγελο για το μέλλον της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας.
Γιώργος Λιάνης
• Κύριε Ζάεφ, συμπληρώθηκε ένας χρόνος από τη Συμφωνία των Πρεσπών. Πώς βλέπετε τα πράγματα;
To μέλλον μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Eλλάδας μπορεί να είναι μόνο καλό, όμορφο, λαμπερό, διότι έχουμε ήδη δημιουργήσει μια συμφωνία που πρέπει να διευρυνθεί και να ανοίξει νέες προοπτικές και νέους ορίζοντες. Πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε οφέλη και για τις δύο χώρες.
Η συμφωνία είναι πολύ καλή για τις δύο χώρες και για τα δύο έθνη. Δεν θέλουμε κανείς να την αμφισβητήσει, διότι αύριο θα φέρει νέες προοπτικές, νέα προβλήματα αλλά και νέες προκλήσεις. Πρέπει λοιπόν να κοιτάξουμε μπροστά.
• Ο κ. Μητσοτάκης λέει ότι η συμφωνία αυτή είναι μια κακή συμφωνία. Πώς το σχολιάζετε;
Παρακολούθησα προσεκτικά τις απόψεις του κ. Μητσοτάκη. Το σχόλιό του ότι η συμφωνία δεν είναι καλή μού είναι γνωστό. Κοιτάζοντας ο καθένας από τη δική του οπτική γωνία, η συμφωνία μπορεί να μην είναι εξίσου καλή για τις δύο χώρες ή μπορεί να είναι καλή.
Πιστεύω ότι όλοι μαζί θα κοιτάξουμε προς τα εμπρός και όχι προς τα πίσω. Ο κ. Μητσοτάκης είναι ένας έμπειρος πολιτικός και σίγουρα σκέφτεται το καλό της χώρας του, των γειτόνων του και ολόκληρης της περιοχής των Βαλκανίων.
Η συμφωνία αυτή έγινε για να ανοίξει τις προοπτικές των νέων παιδιών, των μελλοντικών γενεών. Να αποδείξουμε ότι όλοι στα Βαλκάνια είμαστε Ευρωπαίοι και θέλουμε να μπούμε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, όπως και εσείς. Με ευρωπαϊκούς τρόπους, μέσω μιας συμφωνίας, βρίσκουμε μια λύση ακόμη και για τέτοια ζητήματα.
• Πιστεύετε ότι η συμφωνία αυτή αδικεί τη χώρα σας; Πόσο δύσκολη ήταν η απόφαση που πήρατε για εσάς προσωπικά;
Ξέρετε ότι έχουμε αλλάξει το όνομα της χώρας μας. Δεν ήταν εύκολο για εμάς, ούτε ήταν εύκολο για μένα, για τον λαό μου και για την αντιπολίτευσή μας. Αλλά κάναμε καλό στις μελλοντικές γενιές. Την εποχή που μιλούσα με τον φίλο μου Αλέξη Τσίπρα, γνωρίζαμε ότι αυτό παράγει επίσης πολιτικό κίνδυνο και για τους δυο μας.
Αραγε για ποιο λόγο υπάρχουν οι πολιτικοί, αν δεν θυσιαστούν για να προχωρήσει το κράτος προς τα εμπρός και να δώσουμε ένα καλό και επιτυχημένο παράδειγμα σε όλες τις χώρες του κόσμου, ειδικότερα για να διασφαλίσουμε το μέλλον του λαού και των μελλοντικών γενεών του;
Πάντως θα ήταν ωραίο να βρεθούμε όλοι μαζί στις Πρέσπες…
Είμαι ένας άνθρωπος στη Βόρεια Μακεδονία που θα παραμείνει στη μνήμη ότι υπό την ηγεσία του έχει αλλάξει το όνομα της χώρας μας. Οπως και σε μια οικογένεια. Πρέπει μερικές φορές να κάνουμε ορισμένα βήματα που δεν μας ικανοποιούν πλήρως.
Ομως, λόγω του καλού των παιδιών μας, λόγω του μέλλοντος της οικογένειάς μας, αλλά και λόγω του καλού της γειτονιάς, κάνουμε τέτοια βήματα. Αλλά τώρα η Ελλάδα είναι ο νέος μας φίλος και στρατηγικός συνεργάτης. Είναι αυτό μικρό όφελος; Για μένα είναι μεγάλο όφελος.
• Το όνομα της χώρας σας είναι πλέον Βόρεια Μακεδονία. Και όμως συχνά πολιτικοί, δημοσιογράφοι, επιστήμονες αλλά και ο απλός κόσμος τη λένε σκέτο Μακεδονία.
Η συμφωνία είναι πολύ σαφής και αποτελεί νόμο τόσο στη Βόρεια Μακεδονία όσο και στη Ελλάδα. Η συμφωνία παρέχει λύση σε όλα τα προβλήματα. Στη χώρα μας τώρα διαθέτουμε ένα Σύνταγμα και το Σύνταγμα πρέπει να γίνεται σεβαστό.
Πιστεύω ότι με την πάροδο του χρόνου όλοι θα σέβονται πλήρως το Σύνταγμα της χώρας μας αλλά και τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία έχει ήδη επικυρωθεί στη χώρα μας, όπως έχει ήδη επικυρωθεί νόμιμα στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Μερικές φορές και οι Ελληνες πολίτες μπερδεύονται με το όνομά μας, αλλά όχι εκ προθέσεως.
Είναι μια συνήθεια. Εν πάση περιπτώσει, είμαι πεπεισμένος ότι η συμφωνία θα γίνει πλήρως σεβαστή. Εχουμε ήδη εφαρμόσει διατάξεις που πρέπει να εφαρμοστούν στη μελλοντική περίοδο με το άνοιγμα των κεφαλαίων. Εχουμε ήδη ξεκινήσει πρόωρες υλοποιήσεις και αυτό είναι ένα ωραίο μήνυμα προς την Ελλάδα.
• Ποιες παραχωρήσεις κάνατε;
Για να σας υπενθυμίσω, τα τρία θέματα των μέσων ενημέρωσης και του ελληνικού λαού ως προϋπόθεση ήταν σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό, erga omnes. Εμείς κάναμε μια παραχώρηση και για τα τρία θέματα. Γιατί; Θέλαμε να καταλήξουμε σε συμφωνία με τη φιλική Ελλάδα.
Φυσικά, ήταν σαφές για μένα ότι αυτό έπρεπε να το κάνουμε εάν θέλαμε να είναι αποδεκτή από την άλλη πλευρά, την ελληνική και τους θεσμούς, όπως το Κοινοβούλιο και από τον ελληνικό λαό και να δώσουμε ευκαιρία στις διαπραγματεύσεις. Ακριβώς όπως και η ελληνική πλευρά φρόντισε για την ταυτότητά μας, η οποία είναι επίσης το δικαίωμά μας για αυτοπροσδιορισμό που διαφέρει από τον μακεδονικό λαό και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό με την ποικιλομορφία της σλαβικής ρίζας του λαού μας.
Πρέπει μερικές φορές να κάνουμε ορισμένα βήματα που δεν μας ικανοποιούν πλήρως
• Ορισμένα κόμματα στην Ελλάδα καταψήφισαν τη συμφωνία, ενώ η «εθνική γραμμή» που στήριζαν όλα ανεξαιρέτως ήταν λιγότερο καλή.
Ξέρετε, πάνω από όλα, είμαι φιλικός και δεν θέλω να αφήσω μια κακή εντύπωση στους Ελληνες φίλους, ανεξάρτητα από κομματική ή κοινωνική προέλευση. Σίγουρα, είμαι ενημερωμένος άνθρωπος. Εχω όλα τα αρχεία των προηγούμενων συνομιλιών, κυριολεκτικά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 που είχαν διεξαχθεί δημόσια, αλλά μερικές φορές και κρυφά.
Γνωρίζω αυτά τα αρχεία. Είναι όμως πολύ σημαντικό να κοιτάξουμε μπροστά. Να κοιτάξουμε το μέλλον. Να μην επιστρέφουμε στο παρελθόν. Η πολιτική είναι ένα πολύ περίεργο επάγγελμα και μερικές φορές δεν φέρνει λογικές λύσεις σε σχέση με εμάς τους πολιτικούς. Γιατί; Γιατί είναι ένας αγώνας για συλλογή ψήφων.
Αγώνας εξουσίας ή για ορισμένες πολιτικές. Το καταλαβαίνω. Αλλά στο τέλος της ημέρας είμαστε όλοι απλοί πολίτες. Αγαπάμε τη χώρα μας, αλλά έχουμε την υποχρέωση να συνεισφέρουμε σε ολόκληρη την περιοχή. Ετσι, ένα πράγμα είναι το τι αισθανόμαστε, αλλά πολύ συχνά οι πολιτικοί ξέρουν να μιλούν για κάτι διαφορετικό.
• Πώς κρίνετε τον κ. Μητσοτάκη;
Για μένα, είναι υπεύθυνος πολιτικός ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος λέει ότι η συμφωνία είναι μια ολοκληρωμένη υπόθεση. Τα Κοινοβούλια και των δύο χωρών την έχουν ψηφίσει. Και πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά. Βεβαίως στην ίδια τη συμφωνία υπάρχουν όροι.
Εάν ένα από τα μέρη δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, υπάρχει μια καθοδήγηση σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ενεργήσει η άλλη πλευρά. Η πρόθεσή μας είναι να εκπληρώσουμε όλες τις υποχρεώσεις της συμφωνίας, όπως και η άλλη πλευρά, αλλά ταυτόχρονα προσπαθούμε να βελτιώσουμε περαιτέρω αυτή τη συμφωνία.
• Ο κ. Τσίπρας σάς θεωρεί έντιμο, ειλικρινή και τολμηρό συνομιλητή. Τι σκέφτεστε εσείς για αυτόν;
Τουλάχιστον τα ίδια σκέφτομαι – και ίσως περισσότερα. Απέκτησα έναν φίλο, τον κ. Αλέξη Τσίπρα, πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας, που θα μείνει φίλος μου για το υπόλοιπο της ζωής μου. Αλλά θέλω να είμαι φίλος με όλους στην Ελλάδα.
Γιατί ο λαός μας πρέπει να είναι φίλος με τον ελληνικό λαό. Και υπό τέτοιες συνθήκες μπορώ να πω ότι ένας πολιτικός όπως ο Αλέξης αγαπά τη χώρα του μέχρι τον ουρανό και νιώθει ευθύνη για τις μελλοντικές γενιές. Για τα παιδιά, για τους νέους που έρχονται, θέλει να τους αφήσει μια καλύτερη χώρα. Είναι ο άνθρωπος που άλλαξε την εικόνα της Ελλάδας στον κόσμο.
Οχι μόνο για εμάς. Οτι αυτή είναι μια χώρα η οποία μέσω διαλόγου βρίσκει λύση σε δύσκολα θέματα. Για μένα, τουλάχιστον, είναι ένας γενναίος, έντιμος και ειλικρινής άνθρωπος που αγαπά τη χώρα του.
• Ποια είναι τα οφέλη της Ελλάδας και της Βόρειας Μακεδονίας από τη συμφωνία;
Το πρώτο βήμα έχει ήδη γίνει. Τώρα και οι πολίτες μας βοηθούν επίσης. Εχει περάσει ένας χρόνος από τη σύναψη της σύμβασης. Οι δύο χώρες δεν έχασαν τίποτα. Εχουν μόνο οφέλη. Το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών αυξήθηκε κατά 20,5%, μέσα σε ένα χρόνο μόνο.
Οι πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας πραγματοποιούσαν περισσότερες από ένα εκατομμύριο επισκέψεις στην Ελλάδα ανά έτος. Φέτος, αυτό το καλοκαίρι, θα είναι πάνω από 1,5 εκατομμύριο, κάτι που είναι μια στήριξη για τον ελληνικό τουρισμό. Και εγώ ήμουν δυο μέρες με την οικογένειά μου το Σαββατοκύριακο στη Χαλκιδική. Εκεί πήρα αυτό το χρώμα που έχω στο πρόσωπό μου.
Αλλά και οι διακόσιοι επιχειρηματίες και ο πρωθυπουργός που επισκέφτηκαν τα Σκόπια και τη Βόρεια Μακεδονία πρώτη φορά στην Ιστορία. Οι 200 επιχειρηματίες και οι 140 εταιρείες ήδη αυξάνουν το εμπόριο και αρχίζουν με τις δικές τους επενδύσεις εδώ. Πιστεύω ότι και από τη Βόρεια Μακεδονία θα υπάρχουν εταιρείες που θα επενδύσουν στην Ελλάδα.
• Ο Κίρο Γκλιγκόροφ, σε δήλωσή του σε μένα, είχε πει ότι είσαστε Σλάβοι που κατοικήσατε στη Μακεδονία τον 6ο αιώνα μ.Χ.
Είναι αλήθεια ότι η συμφωνία επιβεβαιώνει τις σλαβικές μας ρίζες. Και αυτή είναι η διαφορά μεταξύ του μακεδονικού λαού σλαβικής καταγωγής και του μακεδονικού ελληνικού λαού που έχει σίγουρα μια αρχαία καταγωγή και την αρχαία ελληνική ιστορία. Εδώ κάνουμε μια σαφή διάκριση για την οικοδόμηση φιλίας και την εξασφάλιση του μέλλοντος για τις δύο χώρες και τους δύο λαούς.
• Ο κ. Δημητρόφ είπε σε συνέντευξή του πρόσφατα ότι η γλώσσα σας δεν έχει σχέση με τη γλώσσα των Αρχαίων Μακεδόνων αλλά και με τη γλώσσα που μιλούν οι Ελληνες Μακεδόνες απανταχού της Βορείου Ελλάδος.
Η γλώσσα μας είναι σλαβικής καταγωγής. Αυτή η γλώσσα είναι μέρος της ομάδας των σλαβικών γλωσσών, και αυτή η γλώσσα επικυρώθηκε στα Ηνωμένα Εθνη ήδη το 1977 ακριβώς ως μέρος της ομάδας των νότιων σλαβικών γλωσσών. Και τι λέει αυτό; Οτι μέσω αυτής της συμφωνίας επιβεβαιώνουμε αυτό που αισθανόμαστε. Δεν έχουμε καμία απαίτηση σχετικά με την Ελλάδα.
Σεβόμαστε πλήρως την ελληνική κληρονομιά, επειδή η ελληνική κληρονομιά είναι επίσης και παγκόσμια κληρονομιά. Δεν σκοπεύουμε, ούτε έχουμε τις φιλοδοξίες να πάρουμε αυτή την κληρονομιά. Είμαστε ένα νέο έθνος που έχει ρίζες από τη νότια σλαβική ιστορία και πολιτισμό που απεικονίζει τη μακεδονική γλώσσα μας ως μέρος της σλαβικής ομάδας γλωσσών.
• Εσείς και ο κύριος Τσίπρας προταθήκατε για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Πώς νιώθετε;
Κατ’ αρχάς, είναι μεγάλη τιμή για μένα να είμαι υποψήφιος για το Βραβείο Νόμπελ. Μεγάλη τιμή και ότι έχουμε λάβει τόσο μεγάλη υποστήριξη από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., από τον ΟΗΕ και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αλλά και από ένα πολύ μεγάλο μέρος του δημοκρατικού κόσμου.
Με τον Αλέξη Τσίπρα δώσαμε μια υπόσχεση. Οτι θα λάβουμε το μεγαλύτερο Βραβείο Νόμπελ σε λίγα χρόνια, όταν όλοι οι νέοι και τα παιδιά θα αισθανθούν αληθινά όλα τα οφέλη αυτής της συμφωνίας που έχουμε επιτύχει από κοινού.
Για να σας υπενθυμίσω, τα τρία θέματα των μέσων ενημέρωσης και του ελληνικού λαού ως προϋπόθεση ήταν σύνθετη ονομασία, με γεωγραφικό προσδιορισμό, erga omnes. Εμείς κάναμε μια παραχώρηση και για τα τρία θέματα. Γιατί; Θέλαμε να καταλήξουμε σε συμφωνία με τη φιλική Ελλάδα
Πηγή: efsyn.gr