ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ “Την στρατηγική της οριστικής επιστροφής ακολούθησε η κυβέρνηση Σύριζα και το υπουργείο Πολιτισμού τα προηγούμενα χρόνια, συνεχίζοντας να λαμβάνει πολιτικές πρωτοβουλίες, επαναφέροντας με κάθε τρόπο το αίτημα” σημειώνει σε δήλωση της ή Μυρσίνη Ζορμπά, τ. υπουργού Πολιτισμού. Η δήλωση του πρωθυπουργού εγείρει σοβαρό θέμα καθώς δια της διατύπωσης “ως δάνειο” ο Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως διολισθαίνει στην πάγια θέση του Βρετανικού ΜΟυσείου και θέτει εν αμαιφβόλω την ελληνική στρατηγική από την εποχή της Μελίνας Μερκούρη έως τις μέρες μας.
Ολόκληρη η δήλωση της Μυρσίνης Ζορμπά:
Αναφορικά με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού κ. Κ. Μητσοτάκη στην Βρετανική εφημερίδα Observer και το αίτημα του δανεισμού και της έκθεσης των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Αθήνα με την ευκαιρία των εορτασμών του 2021, καθώς και την ανάλογη σχετική συζήτηση με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμ. Μακρόν, είμαστε υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε ότι η οριστική και όχι η προσωρινή επιστροφή των Γλυπτών στον γενέθλιο τόπο τους αποτελεί πάγια εθνική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων από την εποχή της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη έως σήμερα.
Την στρατηγική αυτή της οριστικής επιστροφής ακολούθησε η κυβέρνηση Σύριζα και το υπουργείο Πολιτισμού τα προηγούμενα χρόνια, συνεχίζοντας να λαμβάνει πολιτικές πρωτοβουλίες, επαναφέροντας με κάθε τρόπο το αίτημα, καθώς και διατηρώντας ζωντανό τον διάλογο σε διεθνές επίπεδο, με τη συμμετοχή σε συνέδρια και διεθνή fora, με τη συνδρομή προσωπικοτήτων και των εθνικών επιτροπών διεκδίκησης.
Τριάντα επτά χρόνια από την αρχική διατύπωση του αιτήματος της επιστροφής των Γλυπτών και δέκα χρόνια από την λειτουργία του Μουσείου της Ακρόπολης, η επανένωση του οικουμενικού πολιτιστικού μνημείου συνέχισε να αποτελεί για τη χώρα πολιτισμικό μονόδρομο και διαρκή εκκρεμότητα με διάσταση ιστορική, πολιτισμική, επιστημονική, αισθητική, πολιτική και ηθική.
Για τους παραπάνω λόγους, θεωρούμε ότι ο δανεισμός των Γλυπτών προς έκθεση αποδέχεται στην ουσία τις κατά καιρούς απαντήσεις των δανειστών περί αναγνώρισης της κυριότητας εκ μέρους της χώρας μας ως προϋπόθεσης του δανεισμού, γεγονός το οποίο υπονομεύει και ακυρώνει την οριστική επιστροφή και επανένωση. Αυτό ακριβώς αποτέλεσε το κρίσιμο σημείο τριβής κάθε φορά που στο παρελθόν έγινε παρόμοια προσπάθεια ανταλλαγής εκθέσεων ή άλλων προτάσεων εξεύρεσης διαλόγου και συνεργασίας για την υπέρβαση του προβλήματος. Πρόσφατα μάλιστα, αυτή ακριβώς ήταν η επιχειρηματολογία του διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου κ. Φίσερ, ο οποίος σε συνέντευξή του σε ελληνική εφημερίδα και σε σχετική ερώτηση αναφέρθηκε σε «νόμιμο ιδιοκτήτη», ξεσηκώνοντας θύελλα αντιδράσεων.
Τέλος, επισημαίνουμε ότι διαβάσαμε με έκπληξη στο ίδιο δημοσίευμα την υπουργό πολιτισμού κα Μενδώνη να δηλώνει: «Έχουμε 10 φορές περισσότερες (αρχαιότητες) από όσες μπορούμε πιθανόν να εκθέσουμε. Σχεδόν καθημερινά κάτι πολύτιμο βρίσκεται. Θέλουμε να εξάγουμε αυτά τα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία». Θεωρούμε ότι η μοναδική αξία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με παρόμοιο κυνισμό, σαν να πρόκειται για ένα οποιοδήποτε εξαγώγιμο προϊόν που η αφθονία του, μάλιστα, το υποτιμά.
Οι πολιτιστικές ανταλλαγές δεν ανήκουν στο εμπορικό επιμελητήριο, τουλάχιστον ακόμη, και απαιτούν ιδιαίτερους χειρισμούς πολιτιστικής διπλωματίας. Στα προηγούμενα χρόνια, το υπουργείο Πολιτισμού οργάνωσε μεγάλο αριθμό σημαντικών εκθέσεων και ανταλλαγών εξαιρετικής εμβέλειας σε όλο τον κόσμο, από τις ΗΠΑ ως την Κίνα, προβάλλοντας τον ελληνικό πολιτισμό όχι γιατί μας περίσσευε αλλά γιατί ήταν μοναδικός και πολύτιμος στα μάτια όλης της ανθρωπότητας.
Π. Σκουρολιάκος: Αχαρακτήριστη ενέργεια η πρόταση Μητσοτάκη για δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα
«Εάν ο πρωθυπουργός ήταν ενήμερος για την προϋπόθεση που θέτει το μουσείο, τότε η πράξη του συνιστά ενέργεια αχαρακτήριστη»
Δήλωση του τομεάρχη Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ Πάνου Σκουρολιάκου, με αφορμή την πρόταση στον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον να εκτεθούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Αθήνα το 2021, επ’ ευκαιρία των εορτασμών για τα 200 χρόνια από την εθνική μας παλιγγενεσία, που απευθύνει με συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα Observer ο Κυριάκος Μητσοτάκης:
Τον Ιούνιο του 1986, η Μελίνα μιλά στο Oxford Union στο Λονδίνο για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Στο κοινό βρίσκεται και ο νεαρός φοιτητής Μπόρις Τζόνσον. Τον Σεπτέμβριο του 2019, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δηλώνει σε βρετανική εφημερίδα ότι θα ζητήσει να «δανειστούμε» τα μάρμαρα από τον ίδιο Μπόρις Τζόνσον, πρωθυπουργό σήμερα. Η αντίθεση είναι πασιφανής και θλιβερή συνάμα.
Δεν γνώριζε ο κ. πρωθυπουργός ότι το Βρετανικό Μουσείο θέτει ως προϋπόθεση την αναγνώριση της ιδιοκτησίας των μαρμάρων προκειμένου να τα δανείσει;
Δεν μπορεί να μην το γνώριζε, το είχε επισημάνει σε συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» (26/1/19) ο διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, Χάρτβιχ Φίσερ. Τα λεγόμενα του κ. Φίσερ είχαν άλλωστε προκαλέσει οργισμένη απάντηση από την τότε υπ. Πολιτισμού, κ. Μυρσίνη Ζορμπά. Και η κ. Μενδώνη από την πλευρά της δεν ήταν υποχρεωμένη να «προστατέψει» τον πρωθυπουργό αντί να κάνει δηλώσεις για δυνατότητες «εξαγωγής» των πολιτισμικών μας αγαθών; Η κ. Μενδώνη δεν ήταν εκείνη που ξεναγούσε την «συνήγορο» των μαρμάρων, που είχε προσλάβει η κυβέρνηση Σαμαρά; Στις προτάσεις της κ. Αλαμουντίν συμπεριλαμβάνονταν, μήπως, και ο «δανεισμός»;
Εάν ο πρωθυπουργός ήταν ενήμερος για την προϋπόθεση που θέτει το μουσείο, τότε η πράξη του συνιστά ενέργεια αχαρακτήριστη. Μετά την «επιτυχία» του με τον κ. Μακρόν, τώρα επιθυμεί μια αντίστοιχη με τον κ. Τζόνσον ανεξαρτήτως εθνικού κόστους; Γι’ αυτό «αλωνίζει» την Ευρώπη ο πρωθυπουργός; Για να ετοιμάσει τις φιέστες του 2021 με δανεικά μάρμαρα, αντί να υπερασπίζεται τους εθνικούς στόχους;
Δ. Παντερμαλής: Θελουμε μόνιμη επιστροφή των Μαρμάρων- Το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι ιδιοκτήτης
Σε εκπομπή του με θέμα την «Aντιδικία για το θέμα της λεηλασίας της Ακρόπολης» το δημόσιο γερμανικό ραδιόφωνο (Deutshclandfunk) μετέδωσε συνέντευξη με τον διευθυντή του Μουσείου της Ακρόπολης. Στη ιστοσελίδα του αναφέρονται τα εξής:
«Κάποτε, τα γλυπτά κοσμούσαν τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη, έως ότου ο Λόρδος Τόμας Έλγιν τα μετέφερε από την Αθήνα στο Λονδίνο πριν από 200 χρόνια. Ο Δημήτριος Παντερμάλης, διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, λέει στο γερμανικό ραδιόφωνο: «Η πλήρης επιστροφή είναι η μόνη λύση. Πρέπει να συνενωθεί ό,τι είναι αναπόσπαστα δεμένο με τον μνημείο».
Οπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ η σύντομη ονομασία για περισσότερα από 50 μαρμάρινα γλυπτά και ανάγλυφα που κάποτε κοσμούσαν τον Παρθενώνα στην Ακρόπολη και τα οποία μετέφερε ο Βρετανός Λόρδος Τόμας Έλγιν στις αρχές του 19ου αιώνα από την Αθήνα στο Λονδίνο είναι Ελγίνεια Μάρμαρα . Τα πούλησε στο Βρετανικό Μουσείο για ένα κλάσμα της τιμής που είχε πληρώσει στις οθωμανικές αρχές. Το γεγονός ότι τη ζωφόρο δεν μπορεί να την θαυμάσει κανείς στο σύνολό της είναι από καιρό αιτία εκστρατείας για την επιστροφή τους αλλά και αιτία νομικών διαφορών μεταξύ Ελλάδας και Μεγάλης Βρετανίας. Το Βρετανικό Μουσείο δεν έχει την αρμοδιότητα να αποφασίσει -πρέπει να το κάνει το Κοινοβούλιο-, αλλά οι πρόσφατες δηλώσεις του διευθυντή του Χάρτβιχ Φίσερ σε μια ελληνική εφημερίδα πυροδότησαν τη συζήτηση για την απαίτηση της επιστροφής των έργων τέχνης. Σύμφωνα με αυτές, ο κ. Φίσερ δεν θα έστελνε τους πολιτιστικούς θησαυρούς ούτε καν ως δάνειο στην Αθήνα.
Για τον Δημήτριο Παντερμαλή, επικεφαλής του Μουσείου της Ακρόπολης, όμως, το θέμα είναι σαφές: Το Βρετανικό Μουσείο δεν είναι ο ιδιοκτήτης των γλυπτών. Γι’ αυτό δεν τίθεται θέμα δανεισμού τους, αλλά επιστροφής τους. Το γεγονός ότι τα γλυπτά αποχωρίστηκαν για να εκτεθεί ένα μέρος στο Λονδίνο δεν ήταν ο κατάλληλος τρόπος μεταχείρισης για το μνημείο διότι είναι αναπόσπαστο μέρος του, όπως είπε ο κ. Παντερμαλής, ο οποίος πρόσθεσε στη συνέχεια ότι το Μουσείο του θα προσέφερε ευχαρίστως κάτι στους Λονδρέζους ως αντάλλαγμα.