Παράταση μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να δώσει, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ελεύθερου Τύπου», το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στον νόμο περί τακτοποίησης αυθαιρέτων. Η ισχύ του 4495/17 εκπνέει στις 8 Νοεμβρίου, ωστόσο το αλαλούμ που υπάρχει στη χώρα με την άναρχη δόμηση έχει δημιουργήσει στο ΥΠΕΝ πονοκέφαλο, αφού καλείται να διαχειριστεί εντός ολίγων μηνών, παθογένειες δεκαετιών.
Πάντως και μικρής διάρκεια παράταση να δοθεί το πρόβλημα κατά τους ειδικούς είναι τόσο μεγάλο που χρειάζονται δραστικά μέτρα. Σε κάθε περίπτωση όπως τόνισε στην εφημερίδα “Ελεύθερο Τύπο”, ο υφυπουργός ΥΠΕΝ, Δημήτρης Οικονόμου “η κυβέρνηση δεν έχει σκοπό να φέρει νέο νόμο αυθαιρέτων και η δήλωση των κτισμάτων δεν μπορεί να συνεχίζεται επ’ άπειρον καθώς δίνει λάθος μήνυμα και είναι ασύμβατο με το πνεύμα του Συντάγματος και το γράμμα της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας” .
Στις λύσεις που εξετάζει η ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας φαίνεται να προκρίνεται η πρόταση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας για την άμεση λειτουργία της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίων, η οποία θα περιλαμβάνει την αναλυτική καταγραφή τη σημερινής- πραγματικής όχι στα σχέδια – κατάστασης όλων των κτισμάτων στης χώρας και μέσω αυτής θα μπορεί για ένα συγκεκριμένο διάστημα να γίνεται η τακτοποίηση αυθαιρέτων.
Σε περίπτωση που προκριθεί αυτή η λύση ο μηχανικός θα πρέπει να δηλώνει τα κτίρια τα οποία έχουν παρεμβάσεις και για όσο ξεπερνούν το 405 η τακτοποίηση πιθανόν να γίνεται με αυστηρότερα πρόστιμα ,σύμφωνα με τα ίδια τα σενάρια που εξετάζουν στη κυβέρνηση
“Μετά το πέρας της συγκεκριμένης περιόδου, η δυνατότητα τακτοποίησης θα πρέπει να “κλειδώσει” για τις μεγάλες παραβάσεις και να παραμείνει διαθέσιμη για μεγαλύτερο, χρονικό διάστημα για τις μικρότερες αυθαιρεσίες –και πιθανώς εσαεί για τις μικροαυθαιρεσίες όπως ισχύει ήδη από τους νομούς Καλαφάτη και Σταθάκη για τα αυθαίρετα” εξηγούν πηγές κοντά στο ΤΕΕ που έχει κάνει αυτήν τη πρόταση.
Κατά τις ίδιες πηγές, το σκεπτικό για να ακολουθηθεί αυτή η διαδικασία προκύπτει από το γεγονός ότι το 75% των δηλώσεων αυθαιρέτων έως σήμερα είναι από τους λόγους που επιδιώκεται να υπάρχει αυτή η δυνατότητα καθώς μεταγενέστερα οι ιδιοκτήτες που δεν γνωρίζουν και άρα δεν θα μπορούν να μεταβιβάσουν τη περιουσία τους.
Στο δεύτερο χρόνο δηλαδή μετά τη λήξη του νόμου και των σχετικών πιστώσεων χρόνου, τα ηνία αναμένεται να πάρουν οι ελεγκτές δόμησης που έχουν ήδη το πράσινο φως για να προχωρήσουν με συνοπτικές διαδικασίες σε κατεδαφίσεις για όσους δεν προέβησαν σε καμία απολύτως ενέργεια.
Ωστόσο για τις περιπτώσεις που ιδιοκτήτες προβαίνουν αυτοβούλως σε κατεδάφιση των αυθαιρέτων κτισμάτων τους , το αρμόδιο για τη διαπίστωση κατεδάφισης όργανο συντάσσει και εκδίδει πρωτόκολλο συμμόρφωσης με το οποίο βεβαιώνεται η σχετική διαδικασία. Το πρωτόκολλο κατεδάφισης κοινοποιείται στις αρμόδιες υπηρεσίες δόμησης για να εφαρμοστεί η διαγραφή προστίμων . Επιπλέον εάν έχει διαφοροποιηθεί η αυθαίρετη κατασκευή (ως προς τις διαστάσεις ή το υλικό, τη θέση ή αν έχουν γίνει εκτάσεις) τότε σε σχέση με το αρχικό πρωτόκολλο κατεδάφισης η διαδικασία εξελίσσεται χωρίς να είναι απαραίτητη η έκδοση νέου πρωτοκόλλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά τη διαβούλευση, το νομοσχέδιο προέβλεπε να ανέρχεται στο 30% (παραμένει στο 20%) έκπτωση για όσους ιδιοκτήτες επέλεγαν να πληρώσουν όλο το ποσό του προστίμου για την υπαγωγή του αυθαιρέτου τους μέχρι τη λήξη του νόμου.
Ταυτόχρονα περιλάμβανε διάταξη που έδινε 20% έκπτωση για εκείνους που έδιναν το 30% του ποσού που είχε επιβληθεί , ωστόσο και αυτή διατηρείται στο 10%.
Μειώσεις στα πρόστιμα για ειδικές κατηγορίες πολιτών
-Για άτομα με Ειδικές Ανάγκες (ΑΜΕΑ) που καταβάλλουν το 15% -20% του προστίμου ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας (για 80% και 67%) και το εισόδημα (με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 60.000 ευρώ για την πρώτη περίπτωση και 18.000 ευρώ ή 24.000 ευρώ αντίστοιχα για τη δεύτερη περίπτωση).
– Για παλιννοστούντες ομογενείς και πολύτεχνους που καταβάλλουν το 20% του προστίμου οι πρώτοι και το 20%-50%, οι δεύτεροι ανάλογα με τις περιπτώσεις. πχ:
-Τρίτεκνοι, με ατομικό εισόδημα έως 25.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ, καταβάλλουν ποσοστό 30% του προστίμου. Οι διατάξεις αυτές εφαρμόζονται μόνο για μονογονεϊκές οικογένειες.
-Πολύτεκνοι με ατομικό εισόδημα έως 40.000 ευρώ ή οικογενειακό εισόδημα έως 80.000 ευρώ καταβάλλουν ποσοστό 20% του ειδικού προστίμου. Πολύτεχνοι με δευτερεύουσα κατοικία (επιφάνεια μικρότερη των 80 τ.μ) καταβάλλουν 50% του προστίμου.
Παράβολα προστίμων
- 250 ευρώ για αυθαίρετη κατασκευή/χρήση μέχρι 100 τ.μ.
- 500 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 100 τ.μ. και έως 500 τ.μ.
- 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση άνω των 500 τ.μ. και έως 2.000 τ.μ.
- 4.000 ευρώ για κτίριο/ χρήση άνω των 2.000 τ.μ. και έως 5.000 τ.μ.
- 10.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερα των 5.000 τ.μ.