ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Ο επικεφαλής του εθνικιστικού και (ακρο)δεξιού κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης VMRO-DPMNE της Βόρειας Μακεδονίας Κριστιάν Μιτσκόσκι κατέστησε σαφές σε συνέντευξή του στην “Politika” του Βελιγραδίου πως οι πρόωρες εκλογές του Απριλίου θα έχουν ως δίλημμα “ναι ή όχι στη Συμφωνία των Πρεσπών”.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Ο Μιτσκόσκι χαρακτήρισε “ετεροβαρή” υπέρ της Ελλάδας τη συμφωνία και επιζήμια για τη Βόρεια Μακεδονία. Στο εσωτερικό της χώρας το VMRO την αποκαλεί “προδοτική” και κατηγορεί τον Ζόραν Ζάεφ πως “ξεπούλησε το όνομα, το Σύνταγμα, τη γλώσσα και την ιστορία της Μακεδονίας”.
Έχει ενδιαφέρον πως εξηγεί την “τεχνική” υπονόμευσης και τελικά ακύρωσης της συμφωνίας εφόσον το κόμμα του κερδίσει τις εκλογές.
Λέει:
«Η τύχη της συμφωνίας των Πρεσπών θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των εκλογών. Αν εξασφαλίσουμε σταθερή πλειοψηφία δύο τρίτων και πλειοψηφία στους βουλευτές των άλλων εθνικών κοινοτήτων, τότε υπάρχει η δυνατότητα να γίνει ένα βήμα πίσω, αντιθέτως μας περιμένει πολύ δουλειά και σκληρές μεταρρυθμίσεις. […] Δεν υπάρχει συμφωνία που να μπορεί να μου απαγορέψει να είμαι Μακεδόνας, να μιλάω την μακεδονική γλώσσα και να είμαι από την Μακεδονία. Η αρχή μας είναι: όχι στο εξαρχαϊσμό, όχι στην ‘βορειοποίηση’ και λέμε ένα μεγάλο ναι στην επιστροφή του ‘μακεδονισμού’ στην Μακεδονία».
Το VMRO εμφανίζεται να προηγείται με άνεση (από 5 έως και 10 μονάδες) στις δημοσκοπήσεις.
Ως εκ τούτου, με βάση όσα αναφέρει, ο Μιτσκόσκι φιλοδοξεί να νικήσει και να σχηματίσει κυβέρνηση, είτε αυτοδύναμα, είτε με τη συνδρομή μικρότερου αλβανικού κόμματος, ώστε να αποκτήσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία 2/3 (80 βουλευτές), γεγονός που θα του επιτρέψει, όπως ισχυρίζεται, να φέρει στη Βουλή την κατάργηση της συμφωνίας και την επαναφορά του Συντάγματος στην προ της Συμφωνίας των Πρεσπών εποχή.
Δύσκολο αλλά όχι ανέφικτο.
Το VMRO είναι κόμμα “ομογάλακτο” με τη Ν.Δ, με κοινό τόπο συνάντησης το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Υπό προϋποθέσεις, λοιπόν, την άνοιξη του 2020 είναι πιθανό να έχουμε στην Αθήνα και τα Σκόπια δύο κυβερνήσεις που για διαφορετικούς λόγους θεωρούν “επιζήμια” τη Συμφωνία των Πρεσπών και “μειοδότες” τα κόμματα που την υπέγραψαν.
Κορυφαία στελέχη της ΝΔ, προεκλογικά, και της κυβέρνησης της μετεκλογικά, έχουν επισημάνει πως η συμφωνία δεν μπορεί να αλλάξει μονομερώς. Το έχουν δηλώσει με απόλυτη διαύγεια, μεταξύ άλλων, οι “γνώστες” Γιώργος Κουμουτσάκος και Γιώργος Γεραπετρίτης και το επανέλαβαν πρόσφατα οι Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης και Νίκος Παναγιωτόπουλος.
Τι θα συμβεί, όμως, εάν το “αδελφό” κόμμα της Ν.Δ στα Σκόπια καταγγείλει και εκκινήσει διαδικασίες ακύρωσης της συμφωνίας;
Η “παρέα” του Μιτσκόσκι και του πραγματικού ηγέτη του VMRO Νίκολα Γκρούεφσκι –που απολαμβάνει το άσυλο που του προσέφερε ο Βίκτορ Όρμπαν στη Βουδαπέστη μετά τη δίωξη σε βάρος για εκτεταμένη πολιτική διαφθορά από τη δικαιοσύνη στα Σκόπια– θα επιστρέψει τη γειτονική χώρα στην εποχή του ακραίου “μακεδονικού αλυτρωτισμού” και των φαραωνικών αγαλμάτων.
Δεν χρειάζεται να εξηγήσει κανείς πως σε μια τέτοια περίπτωση η ελληνική πολεμική αεροπορία θα πάψει να επιτηρεί τον εανέριο χώρο της γείτονος, οι διπλωματικές σχέσεις ουσιαστικά θα διακοπούν, δρόμοι και αεροδρόμια θα μετονομαστούν ξανά, η Τουρκία θα ενισχύσει τα προγεφυρώματα που έχει δημιουργήσει τα προηγούμενα χρόνια και άλλα πολλά.
Θα διακινδυνεύσει ο Μιτσκόσκι να βρεθεί η χώρα του εκτός ΝΑΤΟ (αφού δεν θα τηρεί τη συμφωνία); Θα διακόψει οριστικά και αμετάκλητα την πιθανότητα ένταξης της χώρας στην ΕΕ; Είναι εξαιρετικά δύσκολο κάτι τέτοιο.
ΗΠΑ και Ευρωπαίοι θα κάνουν ότι μπορούν να το αποφύγουν καθώς τα δυτικά Βαλκάνια θα βυθιζόταν σε μια εξαιρετικά επικίνδυνη αστάθεια και τα βαλκανικά φαντάσματα θα έβγαιναν βόλτα στους δρόμους των Σκοπίων, του Τέτοβο και του Μοναστηρίου (Bitola). Αλλά, στο τέλος, οι εταίροι θα πράξουν εκείνο που τους συμφέρει, ασχέτως του πως θα αντιμετωπίσει τις εξελίξεις μια ελληνική κυβέρνηση.
Θα ήθελε μια τέτοια εξέλιξη η Αθήνα; Ο σοφός λαός λέει αυτοσαρκαζόμενος “είπα, ξείπα @έζω την παρόλα μου”. Αυτό έχει ήδη γίνει. Η “προδοσία” Τσίπρα- Κοτζιά με τις Πρέσπες μπορεί να υπάρχει ακόμα στο μυαλό όσων έτρεχαν στα συλλαλητήρια, μπορεί να αξιοποιήθηκε ως εκλογικό εργαλείο και να απέδωσε (μαζί με πολλά άλλα) με το αποτέλεσμα της 7ης Ιουλίου, οι παρόλες αυτές, ωστόσο, παραμένουν μεν ως σκισμένη σημαία για θερμοκέφαλους και αφελείς, έχουν μετονομαστεί δε σε “συνέχεια του κράτους” και “σεβασμός των διεθνών συνθηκών”.
Κατά ανάλογο τρόπο με την διολίσθηση του προσφυγικού σε γεωπολιτικό θέμα και εργαλειοποίηση από την πλευρά της Τουρκίας.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζει κατά βάθος πως η Συμφωνία των Πρεσπών όχι μόνο πρέπει να επιζήσει αλλά και να αποτελέσει το όχημα για την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ε.Ε. Είναι ο μοναδικός τρόπος και να αποκατασταθεί τα επόμενα χρόνια η ηρεμία στα δυτικά Βαλκάνια αλλά και να βελτιωθούν πτυχές της που συνέδονται με τα ενταξιακά κεφάλαια.
Όπως ορθά γράφει η Βίκυ Σαμαρά στο news247.gr ” Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει επιλέξει σε κάθε περίπτωση το δρόμο της προσήλωσης στη συμφωνία και της επίλυσης όποιων προβλημάτων δια της ευρωπαϊκής οδού. Εξάλλου η Βόρεια Μακεδονία οδεύει προς ένταξη στο ΝΑΤΟ, άρα το erga omnes θα κινδύνευε σε περίπτωση ακύρωσης της συμφωνίας. Η ελληνική πλευρά έχει κάθε λόγο να επιθυμεί η Βόρεια Μακεδονία να μην χάσει την ευρωπαϊκή της ελπίδα, αλλά ξεκαθαρίζει ότι η γειτονική χώρα θα πρέπει να εφαρμόσει εκκρεμότητες της συμφωνίας, ιδίως όσον αφορά στα εμπορικά σήματα και την αλλαγή των σχολικών βιβλίων με την απαλοιφή αλυτρωτικών αναφορών”.
Όσα είπε ο Νίκος Δένδιας περί “ελλειμματικού erga omnes”, ήταν μόνο μια τουφεκιά στον αέρα για την τιμή των (προεκλογικών) όπλων και η ενίσχυση της αυτοθυματοποίησης της Ν.Δ (…ε τι να κάνουμε πρέπει να τηρήσουμε τη συμφωνία).
Γι αυτό και ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύτηκαν οι δηλώσεις του Ζόραν Ζάεφ ( Euronews ) ήταν στρεβλός και αφορά το εσωτερικό ακροατήριο. Στο Μέγαρο Μαξίμου και το υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζουν -δεν μπορεί να συμβαίνει αλλιώς- πως ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας προσπαθεί να απευθυνθεί κι αυτός στο δικό του εσωτερικό ακροατήριο, δεχόμενος τις πιέσεις του VMRO στην πορεία προς τις εκλογές.
Στα ελληνικά μίντια το “πάγωμα” μέρους της συμφωνίας μετατράπηκε σε “πάγωμα” της συμφωνίας. Αγνόησαν πως το μοναδικό άρθρο που συνδέεται με τα ενταξιακά κεφάλαια είναι το 10β για τα παλαιά (υφιστάμενα έγγραφα). Η δε συμφωνία καταλήγει (στο άρθρο 20/παράγραφος 9) στο ότι οι δεσμεύσεις των δύο μερών πάνω από τις υπογραφές είναι οριστικές και αμετάκλητες. Η εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που ρωτήθηκε σχετικά, το κατέστησε απολύτως σαφές, αν και η δήλωσή της είτε αποσιωπήθηκε, είτε υποτιμήθηκε.
Αφήνοντας, όμως, να πλανάται η εντύπωση πως ο Ζάεφ απειλεί να “παγώσει” τη συμφωνία στο σύνολό της, η ελληνική πλευρά ενισχύει τις λανθασμένες εντυπώσεις πως μπορεί να το κάνει. Επιτρέπουμε να συνδεθεί η ίδια η συμφωνία με την ευρωπαϊκή προοπτική της Βόρειας Μακεδονίας, κάτι που δεν είναι σωστό. Και, ακόμα χειρότερα, δημιουργείται η αίσθηση πως το erga omnes συνδέεται με όρους και προϋποθέσεις. Μέγα λάθος.
Όλα αυτά τα εξήγησε ο Νίκος Κοτζιάς, τα επανέλαβαν και οι Αλέξης Χαρίτσης και Γιώργος Κατρούγκαλος. Δεν θα χρειαζόταν, βεβαίως, αρκούσε η τοποθέτηση της Κομισιόν, αλλά στην Ελλάδα πρέπει να συζητάμε ακόμα και τα αυτονόητα.
Ο κ.Δένδιας υποστήριξε ότι ο κ. Ζαεφ προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τα προβληματικά σημεία της συμφωνίας των Πρεσπών. Τόνισε όμως ότι “η συμφωνία έχει ήδη παράξει αποτελέσματα και η Βόρεια Μακεδονία, αποκομίζει οφέλη καθώς έχει ανοίξει ο δρόμος προς το ΝΑΤΟ” και πρόσθεσε: “Στόχος μας είναι μέσα από τον ευρωπαϊκό δρόμο να λύσουμε προβλήματα και να αμβλύνουμε αρνητικές συνέπειες της συμφωνίας. Και προς τούτο, θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την πλήρη ανταπόκριση των γειτόνων μας στις υποχρεώσεις τους”. Δημιουργικές αντιφάσεις;
Η αλήθεια είναι πως ο Ζάεφ προσπαθεί να αξιοποιήσει στο εσωτερικό πολιτικό και εκλογικό ακροατήριο εκείνα τα σημεία της συμφωνίας που εντελώς ανόητα θεωρούμε εμείς προβληματικά. Η απάντηση στον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας θα έπρεπε να είναι μία και μοναδική. Το άρθρο 20, παράγραφος 9 της συμφωνίας που και ο ίδιος υπέγραψε. Και δεν θα έβλαπτε να τον βοηθήσουμε με κάθε δυνατό τρόπο ώστε να μην βρεθεί στην ουρά του VMRO στις πρόωρες εκλογές του Απριλίου.
Προκύπτουν, ωστόσο, εν κατακλείδι, και ορισμένα ερωτήματα:
- Διατηρεί η ελληνική πλευρά ανοικτή επικοινωνία με τον Ζόραν Ζάεφ; Μιλά στο τηλέφωνο ο Νίκος Δένδιας με τον Νικολά Ντιμιτρόφ;
- Λειτουργεί κάποια επιτροπή παρακολούθησης της εφαρμογής της συμφωνίας ώστε να επισημαίνονται οι όποιες καθυστερήσεις στην άλλη πλευρά; Λειτουργεί με αυτό τον τρόπο η πρεσβεία μας στα Σκόπια (έχοντας επαρκές προσωπικό), ενημερώνει αυτούς που πρέπει να ενημερώσει στην Αθήνα;
- Λειτουργούν οι επιτροπές για τα σχολικά βιβλία; Η επιτροπή Μπόλαρη είχε ολοκληρώσει την σχετική προεργασία, έχει ελέγξει το υπουργείο Εξωτερικών και η έμπειρη διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού εάν η δουλειά που έγινε έχει όντως αποτυπωθεί στα νέα σχολικά εγχειρίδια; Κι αν όχι, ποιες ενέργειες έχουν γίνει;
- Θα αρχίσει και πότε η διεθνής επικοινωνιακή καμπάνια που υποσχέθηκε πολλάκις ο πρωθυπουργός για την ενίσχυση του εμπορικού σήματος των Μακεδονικών προϊόντων; Προχωρούν τα προβλεπόμενα στη συμφωνία σχετικά με το θέμα αυτό;
Μπορεί κανείς να διατυπώσει και άλλα παρόμοια ερωτήματα. Η απάντησή τους, ωστόσο, προϋποθέτει προσήλωση στην εφαρμογή της συμφωνίας -όπου χρειάζεται με αυστηρό διπλωματικά τρόπο και με σαφείς προειδοποιήσεις- και όχι ενοχικά σύνδρομα και μικροπολιτικά τερτίπια και προσκόλληση στην προεκλογική μυθολογία για αλλαγή της συμφωνίας.
Για να αναγκαστεί η άλλη πλευρά να εφαρμόσει πλήρως τη συμφωνία απαιτείται, άλλωστε, βεβαιότητα στην δική μας πλευρά πως θέλουμε την μακροημέρευση της συμφωνίας. Ως ότι καλύτερο μπορούσε να υπάρξει υπό τα σημερινά δεδομένα στα δυτικά Βαλκάνια αλλά και ως δυναμικό εργαλείο πίεσης προς τη Βόρεια Μακεδονία υπό την “δαμόκλειο σπάθη” της ευρωπαϊκής της πορείας.Ο ισχυρός παίκτης είναι η Αθήνα και όχι τα Σκόπια. Και η Αθήνα επιβάλλει την αυθεντική ερμηνεία της συμφωνίας.
Επ΄ αυτού ο πρωθυπουργός θα έπρεπε να έχει αναλάβει εκείνος τα ηνία της αναθεώρησης του αφελούς “όχι στο decoupling” και να προωθηθεί άμεσα η ένταξη του βόρειου γείτονα στην Ε.Ε και να μην αφήνει τις πρωτοβουλίες στα χέρια των Ιταλών ή στις ισορροπίες μεταξύ Βερολίνου και Παρισιού. Για να διαλύσει και τα νέφη περί βολικής οπισθοχώρησης (ή κάτι ακόμα χειρότερο που δεν χρειάζεται να ειπωθεί) στην τακτική Μακρόν.
Στο τέλος- τέλος, οι Πρέσπες μπορεί να έχουν στο τέλος του κειμένου τις υπογραφές των Κοτζιά- Ντιμιτρόφ αλλά το “ναυάγιό” τους ή την πιστή εφαρμογή τους θα το χρεωθεί ή θα το πιστωθεί η παρούσα κυβέρνηση. Απλά πράγματα…