Με αφορμή την πρόσφατη φονική κακοκαιρία «Γηρυόνης» που έπληξε τη χώρα, η κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, κατέθεσε πρόταση νόμου με στόχο την αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Πολιτικής Προστασίας.
Η πρόταση αναφέρει:
Οι προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή για τον κρατικό μηχανισμό αλλά και για την ζωή και την περιουσία των πολιτών επιβάλλουν τη ριζική αναδιάρθρωση του υπάρχοντος συστήματος.
Η σημερινή πρόταση νόμου αποτελεί συνέχεια της νομοθετικής πρωτοβουλίας της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και συνιστά προϊόν πολύμηνης επεξεργασίας, σε συνεργασία με την προηγούμενη ηγεσία και τις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Σχετικά λήφθηκαν υπόψιν οι κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΗΕ, του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας και του Κοινού Κέντρου Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής καθώς και μοντέλα χωρών με προηγμένο τομέα πολιτικής προστασίας (ΗΠΑ, Ιταλία, Ρουμανία κ.α.)
Στην τελική διαμόρφωση αυτής της πρότασης νόμου συνέβαλλαν καθοριστικά οι συναρμόδιοι και εμπλεκόμενοι φορείς (Υπ. Εσωτερικών, Υποδομών και Μεταφορών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Υγείας, Άμυνας, πρ. Υπ. Διοικ Ανασυγκρότησης, Οικονομικών, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Ναυτιλίας, το ΕΚΑΒ, η Πυροσβεστική, η Δασική Υπηρεσία, ο Ερυθρός Σταυρός κλπ).
Ιδιαίτερη βαρύτητα είχαν οι παρατηρήσεις τόσο της Μόνιμης Επιτροπής Ελέγχου Αρμοδιοτήτων ΟΤΑ όσο και της ΚΕΔΕ κατά την απόφαση 459/15.05.2019 της οποίας, το εγχείρημα συνιστά «ένα καλά δομημένο κείμενο που ενσωματώνει ευρωπαϊκά πρότυπα και επιστημονική τεκμηρίωση». Θετικότατα υπήρξαν και τα σχόλια από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι επί Κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ εξασφαλίστηκε πρόγραμμα μεταφοράς τεχνογνωσίας από χώρες της Ε.Ε. και, κυρίως, από τη Γαλλία για το υπό συγκρότηση σύστημα πολιτικής προστασίας, χρηματοδοτούμενο από το πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας των διαρθρωτικών ταμείων της Ε.Ε.
Ειδικότερα ως προς τις προβλέψεις της Πρότασης Νόμου:
Η πρόταση νόμου αφορά όλες τις φάσεις κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, από την πρόληψη ως την αποκατάσταση, για όλες τις κατηγορίες κινδύνων και ανεξάρτητα από το μέγεθος και την ένταση των καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Στο πλαίσιο αυτό θεσμοθετείται η Εθνική Αρχή Πολιτικής Προστασίας, ως αυτοτελής δημόσια υπηρεσία με επιτελικό ρόλο, αναλαμβάνοντας την οργάνωση, την ετοιμότητα, την κινητοποίηση και τον συντονισμό των δράσεων του Εθνικού Συστήματος σε όλες τις φάσεις του κύκλου διαχείρισης εκτάκτων αναγκών.
Εξειδικεύονται και θεσμοθετούνται 19 «Λειτουργίες Έκτακτης Ανάγκης» (ΛΕΕΑ) στη βάση των οποίων θα οργανώνεται το Σύστημα Πολιτικής Προστασίας. Οι κύριοι και υποστηρικτικοί φορείς θα οργανώνονται βάσει «Πρωτοκόλλων Συντονισμού», ώστε να οργανωθεί στην πράξη η παροχή των Λειτουργιών Έκτακτης Ανάγκης και συνολικά το Εθνικό Σύστημα Πολιτικής Προστασίας. Τα δε πρωτόκολλα συντονισμού θα εξειδικεύονται με βάση κατευθυντήριες οδηγίες που εκδίδονται από την Εθνική Αρχή, ώστε να επιτυγχάνεται η ομοιογένεια και η λειτουργικότητα τους
Προβλέπονται διακριτά επίπεδα διαχείρισης και συντονισμού σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο, όπου θα λειτουργούν αντίστοιχα Κέντρα Συντονισμού. Συντονιστές έκτακτης ανάγκης ορίζονται όχι αιρετοί αλλά οι επικεφαλής των ως άνω τμημάτων και αυτοτελών διευθύνσεων σε επίπεδο Περιφέρειας, Περιφερειακής Ενότητας και Δήμου αντίστοιχα, με ενίσχυση σε προσωπικό και μέσα των υπαρχουσών οργανικών δομών.
Ορίζονται οι «καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ειδικής κινητοποίησης», η «κατάσταση έκτακτης ανάγκης εθνικής σημασίας», πότε κηρύσσεται «κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας».
Καταρτίζεται Σύστημα Ετοιμότητας και Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, προσδιορίζονται τα Επίπεδα Κλιμάκωσης με βάση την Εκτίμηση Κατάστασης, ενώ προβλέπεται η απευθείας ενεργοποίηση σε κεντρικό επίπεδο σε εξαιρετικές περιπτώσεις ή για νησιωτικές περιοχές όπου δεν επαρκούν τα υπάρχοντα μέσα αντιμετώπισης.
Τέλος, προβλέπεται η κατάρτιση Εθνικού Καταλόγου Κινδύνων και Απειλών, ενώ αναβαθμίζεται και οργανώνεται η συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα, καθώς και το σύστημα εθελοντισμού.