Στη δεύτερη μέσα σε λίγους μήνες συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν τα χαμόγελα… προσδοκίας της Νέας Υόρκης έδωσαν τη θέση τους στα σφιγμένα πρόσωπα και τις τυπικές χειραψίες, σαφής ένδειξη της βαριάς σκιάς, που ρίχνουν οι προκλήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο, αλλά και η απροθυμία της να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις, που συνεπάγεται η κοινή δήλωση της με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο Μεταναστευτικό – Προσφυγικό. Είναι σαφές, πάντως, πως η κυβέρνηση επιχειρεί να αποδραματοποιήσει την κατάσταση. Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν πως οι σχέσεις Ελλάδος – Τουρκίας πάντοτε σημαδεύονται από αναταράξεις, ωστόσο, η μη εγκατάλειψη του διαλόγου εγγυάται την υπέρβαση των σκοπέλων.
Σύμφωνα με το ethnos.gr που επικαλείται παράγοντες, που γνωρίζουν το παρασκήνιο τόσο της χθεσινής συνάντησης, όσο και τις ευαίσθητες ισορροπίες στον άξονα Αθήνας – Άγκυρας, ο Έλληνας πρωθυπουργός φρόντισε να καταστήσει σαφές χθες στον Τούρκο πρόεδρο, πως πιθανή συνέχιση της επιθετικής και ως εκ τούτου αντιπαραγωγικής συμπεριφοράς της Τουρκίας στα τρία κύρια μέτωπα, ήτοι το Αιγαίο, την Κυπριακή ΑΟΖ και το προσφυγικόν εγκυμονεί σοβαρούς γεωπολιτικούς κινδύνους, πρωτίστως για την γειτονική χώρα, και την ικανότητα της να εμφανίζεται ως σοβαρή και αξιόπιστη περιφερειακή δύναμη.
Οι συγκεκριμένες διεκδικήσεις της Άγκυρας αποτελούν κατά την ανάγνωση του Μεγάρου Μαξίμου μία προγενέστερη πρόκληση και ανάγονται στην περίοδο, όπου η Τουρκία αρνείται να υπογράψει τη Συνθήκη του Μοντέγκο Μπέι για το Δίκαιο της Θάλασσας, αποφασίζοντας ότι θα κινείται εφ εξής εκτός των ορίων της διεθνούς νομιμότητας. Ωστόσο, η απόφαση της να προχωρήσει στην υπογραφή του μνημονίου μ με την αμφιβόλου νομιμότητας κυβέρνησης της Λιβύης κινδυνεύει να φέρει την Τουρκία ενώπιον σοβαρών περιπετειών, ου μην και προ του φάσματος ενός διεθνούς διασύρμου, όπως τόνισε κατά την χθεσινή συνάντηση ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της ελληνικής πλευράς η Άγκυρα διατρέχει τον κίνδυνο να βρεθεί δεσμευμένη σε μία διεθνή συμφωνία, με το έτερο συμβαλλόμενο μέρος να βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο, άρα σε μία αντικειμενική κατάσταση αστάθειας, με την πιθανότητα να αλλάξει στάση να εξαρτάται από τους ευμετάβλητους εσωτερικούς συσχετισμούς στη Λιβύη.
Ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε στο συνομιλητή του πως νομικά η συγκεκριμένη συμφωνία είναι άκυρη, ως εκ τούτου, δεν θίγει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, ωστόσο, πολιτικά είναι καθ όλα προβληματική, καθώς προσθέτει, όπως ειπώθηκε, περισσότερους βαθμούς πολυπλοκότητας σε μία ήδη ταραγμένη περιοχή.
Μολονότι κατά την χθεσινή συνάντηση δεν διεφάνη από την αντίπερα όχθη σημάδια υπαναχώρησης ή αναδίπλωσης, είναι σαφές πως η Τουρκική ηγεσία σταθμίζει όλα τα δεδομένα και αναγνωρίζοντας πως εάν προσκολληθεί σε μία συμφωνία, που είτε θα καταρρεύσει διεθνώς, είτε η πλευρά της Λιβυής την εγκαταλείψει τότε θα έλθει ενώπιος ενωπίω με ένα φιάσκο, που θα… τσαλακώσει την εικόνα της εύρωστης δύναμης στην ευρύτερη περιοχή.
Και στο Μεταναστευτικό, πάντως, η μπάλα δείχνει να βρίσκεται στο γήπεδο της Τουρκίας. Και αυτό γιατί ο Ταγίπ Ερντογάν καλείται να αποφασίσει πως είτε θα αλλάξει ρότα εκπληρώνοντας τις υποχρεώσεις, που απορρέουν από την κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας είτε να στερηθεί πόρους, αλλά και επιρροή στην ευρύτερη περιοχή.
Αρχές εβδομάδες συνεδριάζει το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής, όπου ο Νίκος Δένδιας θα ενημερώσει κεκλεισμένων των θυρών τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τις εξελίξεις στις Ελληνοτουρκικές σχέσεις. Κατά τη συνέχιση των συζητήσεων για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, αναμένεται να οριστικοποιηθεί η διεξαγωγή του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας, που είναι προγραμματισμένο για τις αρχές του 2020.
Η νέα πρόκληση στο Αιγαίο
Εν τω μεταξύ λίγο σε μια ακόμα κίνηση που καταδεικνύει με τον πλέον περίτρανο τρόπο ότι είναι αποφασισμένη να κλιμακώσει τις προκλήσεις της προχώρησε η Άγκυρα λίγες ώρες πριν από τη συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Μόλις οι τουρκικές Αρχές πληροφορήθηκαν, με τη γνωστή «χρονοκαθυστέρηση», ότι το φορτηγό πλοίο «Νew Leo» πλέει ακυβέρνητο ανατολικά της Σκύρου, απογείωσαν ελικόπτερο το οποίο χωρίς καν να καταθέσει σχέδιο πτήσης επιχείρησε να πετάξει δυτικά και να προσεγγίσει την περιοχή του ναυαγίου στην καρδιά του Αιγαίου.
Η πρόκληση όμως πήρε άμεση απάντηση από τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Ήδη στον αέρα πετούσε ζεύγος ελληνικών μαχητικών Mirage 2000-5 τα οποία έσπευσαν δίπλα στο τουρκικό ελικόπτερο πριν καν προχωρήσει βαθιά στο Αιγαίο.
Ταυτόχρονα σχεδόν με την απογείωση του ελικοπτέρου οι γείτονες έδωσαν άμεσα εντολή σε σκάφος της ακτοφυλακής τους να σπεύσει στην περιοχή και να διεκδικήσει συμμετοχή στην επιχείρηση έρευνας και διάσωσης. Πάγια τακτική της Άγκυρας είναι να στέλνει «κατόπιν εορτής» τα σωστικά της μέσα και να δηλώνει ότι δεν θα αναφέρεται στο ενιαίο κέντρο συντονισμού έρευνας και διάσωσης το οποίο είναι διεθνώς αναγνωρισμένο και ανήκει στο Λιμενικό Σώμα.
Το σκάφος έφτασε με μεγάλη καθυστέρηση αφού είχε να καλύψει δεκάδες ναυτικά μίλια με κακές καιρικές συνθήκες και ενώ τα ελληνικά εναέρια μέσα είχαν ήδη σπεύσει και παραλάβει τους ναυαγούς.
Χαρακτηριστικό είναι ότι το τουρκικό πλωτό είχε συνεχώς ανοιχτή την δορυφορική του συσκευή ώστε να εμφανίζεται η θέση του και ότι δήθεν συμμετείχε στην επιχείρηση.