ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Πολιτικοί αναλυτές στην Κύπρο εκτιμούν ότι η υπογραφή της συμφωνίας αποτελεί κίνηση στην διπλωματική σκακιέρα της ανατολικής Μεσογείου, που στην ουσία σηματοδοτεί την έμπρακτη απόρριψη του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης.
Στην πολιτική και διπλωματική σημασία της διακυβερνητικής συμφωνίας Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου EastMed επικεντρώθηκαν οι δηλώσεις του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Αναστασιάδη κατά την πρωινή συνάντηση του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στις δηλώσεις του, λίγες ώρες πριν την τελετή υπογραφής της διακρατικής συμφωνίας για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, ο Κύπριος Πρόεδρος χαρακτήρισε το γεγονός ιστορικό, λέγοντας ότι πρόκειται για μια συμφωνία που θέτει τις βάσεις για συνεργασία και όχι αντιπαλότητα στην περιοχή.
Τη συμφωνία θα υπογράψουν, στις 18:30 στο Ζάππειο Μέγαρο, ο Έλληνας Υπουργός Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Λακκοτρύπης και ο ομόλογός τους από το Ισραήλ, Yuval Steinitz στην παρουσία των ηγετών των τριών χωρών.
Θα ακολουθήσει μελέτη βιωσιμότητας του αγωγού
Κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην ανατολική Μεσόγειο
Πολιτικοί αναλυτές στην Κύπρο πάντως, εκτιμούν ότι για την ώρα η υπογραφή της συμφωνίας δεν αποτελεί τίποτε άλλο από μία κίνηση στην διπλωματική σκακιέρα της ανατολικής μεσογείου, η οποία στην ουσία σηματοδοτεί την έμπρακτη απόρριψη του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης για καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η επόμενη πράξη για τον EastMed θα παιχτεί μετά το 2022, αφού της σημερινής υπογραφής θα ακολουθήσει μελέτη βιωσιμότητας του αγωγού η οποία αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια. Το κόστος της μελέτης ανέρχεται στα 70 εκατομμύρια ευρώ εκ των οποίων τα 35 θα αντληθούν από ευρωπαϊκά ταμεία. Η μελέτη αναμένεται να καταδείξει την βιωσιμότητα του έργου λαμβάνοντας υπόψιν το κόστος κατασκευής και το περιεχόμενο των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στις ΑΟΖ του Ισραήλ και της Κύπρου.
«Δεν βοηθά το Κυπριακό»
Την υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για τον EastMed σχολίασε με γραπτή ανακοίνωση ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί υποστηρίζοντας ότι τέτοιες ενέργειες δεν βοηθούν στην επίλυση του Κυπριακού. Μίλησε για ένα έργο το οποίο προσπαθεί να διατηρηθεί στην ημερήσια διάταξη παρά τις αντίθετες απόψεις των εμπειρογνωμόνων και τόνισε ότι είναι αδύνατος ο αποκλεισμός της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων από την ενεργειακή εξίσωση.
Η ανάλυση της εφημερίδας Φιλελεύθερος της Κύπρου
Η ιδέα ή το όραμα του EastMed, δηλαδή του αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέσει τα κοιτάσματα του Ισραήλ και της Κύπρου –χωρίς να αποκλείονται στο μέλλον και κοιτάσματα του Λιβάνου ή και της Συρίας με βάση την αρχική ιδέα– μπήκε στο τραπέζι στο τέλος του 2011, μετά τις δύο σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων, του «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ και του «Αφροδίτη» στην Κύπρο. Οι πρώτες αναφορές προήλθαν από την κοινοπραξία της ελλαδικής ΔΕΠΑ και της Ιταλικής EDISON, που αργότερα ανέλαβε και τις μελέτες για το έργο.
Τόσο στην Κύπρο όσο και στο Ισραήλ –που είχε ήδη προχωρήσει για ανάπτυξη σειράς μικρότερων κοασμάτων που ανακαλύφθηκαν προηγουμένως– το σχέδιο EastMed, αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία, σε ορισμένες περιπτώσεις και με χλευασμό, αφού θεωρήθηκε ως άπιαστο όνειρο για τεχνικούς και οικονομικούς λόγους.
Ωστόσο, το αμέσως επόμενο διάστημα, το σχέδιο για τον EastMed, υιοθετήθηκε ένθερμα και από το Ισραήλ και από την Κύπρο και από την Ελλάδα, ακολούθησε το 2014 η κατ’ αρχήν αποδοχή του έργου ως πιθανότητα εφοδιασμού της Ευρώπης από την Ε.Ε. και αργότερα η πλήρης στήριξη στη μελέτη των τεχνικών και οικονομικών δυνατοτήτων υλοποίησής του. Η τριμερής συνεργασία Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας που αναπτύχθηκε, αποτέλεσε και τον καταλύτη προώθησης του EastMed τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Οι κατ’ αρχήν μελέτες, που έγιναν με σημαντική συγχρηματοδότηση από πλευράς Ε.Ε. που έγινε σε δύο στάδια μέχρι τώρα, έδειξαν ότι ο αγωγός, που θα είναι ουσιαστικά ο μεγαλύτερος υποθαλάσσιος φυσικού αερίου στον κόσμο, είναι και τεχνικά εφικτός και εμπορικά βιώσιμος.
Ακολούθησε, σε πολιτικό επίπεδο η ενεργός υποστήριξη από την Ιταλία και τις ΗΠΑ. Αυτή η θέση των ΗΠΑ ενισχύθηκε από τον υπουργό Εξωτερικών, τη συμμετοχή του Μάικ Πομπέο στην τριμερή συνεδρίαση της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ τον περασμένο Μάρτιο στην Ιερουσαλήμ, ενώ η παρουσία Πρέσβεων της Ιταλίας στις τριμερείς συναντήσεις σε επίπεδα υπουργών Ενέργειας και κρατικών ηγετών, επιβεβαιώνει το άμεσο ενδιαφέρον και εμπλοκή της Ιταλίας.
Οι μελέτες έδειξαν ότι, ο EastMed, θα μεταφέρει αρχικά 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως – ποσότητες που θα διπλασιαστούν σταδιακά – κατά μήκος αγωγού μήκους 1.872 χλμ., εκ των οποίων 1.335 χλμ. περίπου υποθαλάσσιο τμήμα και 537 χλμ. περίπου χερσαίο, μέσω υπεραγωγών και υποθαλάσσιων αγωγών σε ολόκληρη την Κύπρο και την Ελλάδα για να φτάσει στα τερματικά διασύνδεσης στην Ιταλία. Για το Ισραήλ και την Κύπρο, τα σημαντικότερα οφέλη θα είναι ότι θα έχουν πρόσβαση σε ακόμα μια τεράστια αγορά φυσικού αερίου, κάτι που αυξάνει το ενδιαφέρον των διεθνών κολοσσών για έρευνες και ανακαλύψεις, πέραν των γεωπολιτικών ωφελημάτων. Η Ελλάδα, κερδίζει ρόλο-κλειδί στις εναλλακτικές πηγές εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά παράλληλα, δεν θα είναι αμελητέα και τα κέρδη από τα δικαιώματα διέλευσης του φυσικού αερίου.
Ταυτόχρονα, Ελλάδα και Ιταλία, μέσω σημαντικών τους οικονομικών φορέων, έχουν εμπλακεί ήδη στο σχέδιο του EastMed, ενώ και το Ισραήλ ενδιαφέρεται μέσω του οικονομικού φορέα που είναι ο κυρίαρχος στις υποδομές αγωγών της χώρας, να μπει άμεσα στην κοινοπραξία του EastMed. Συγκεκριμένα, το Ισραήλ πέραν της διοχέτευσης φυσικού αερίου από Ισραηλινά κοιτάσματα –όπως το «Λεβιάθαν» αλλά και από την Energean με βάση τη συμφωνία που υπογράφτηκε χθες- με τον αγωγό EastMed για μεταφορά φυσικού αερίου μέσω Κύπρου και Ελλάδας προς Ιταλία και Ευρώπη, προωθεί και την άμεση συμμετοχή στην κατασκευή του αγωγού. Αυτό, με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, αναμένεται να γίνει μέσω της κρατικής INGL (Israel Natural Gas Lines). Πρόκειται για τον κυριότερο και μεγαλύτερο οργανισμό αγωγών φυσικού αερίου του Ισραήλ, που είναι κρατικός και υπό μελέτη είναι το ενδεχόμενο να συμμετάσχει άμεσα –δηλαδή και μετοχικά– στον EastMed.
Η είσοδος κρατικού φορέα του Ισραήλ, ενισχύει και την ασφάλεια του EastMed, αλλά ταυτόχρονα αυξάνει την οικονομική ασφάλεια για συμμετοχή κεφαλαίων. Να σημειωθεί ότι, ανάλογο ενδιαφέρον υπάρχει και από αμερικανικούς, αλλά και ευρωπαϊκούς κολοσσούς.
Πηγή: DW, philenews.cy