ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Και από το Τάρπον Σπρινγκς -λίγες ώρες πριν διαβεί το κατώφλι του Λευκού Οίκου- ο πρωθυπουργός δήλωσε πως “η Τουρκία είναι σε διεθνή απομόνωση”.
Το έχει επαναλάβει αρκετές φορές τον τελευταίο καιρό, σε σημείο που όλοι αντιλαμβάνονται πως αυτή είναι η κεντρική άποψη της κυβέρνησης. Ενισχύει, ενδεχομένως, την εθνική μας “αυτοπεποίθηση” αυτή η ανάγνωση των γεωπολιτικών δεδομένων, είναι, ωστόσο, πιθανό να διαμορφώνει και μια διπλωματική πλάνη που δρα αποπροσανατολιστικά. Οι σοβαρότεροι λένε πως ισχύει το δεύτερο.
Η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν έχει μάθει καλά να λειτουργεί εδώ και χρόνια σ’ αυτό που εμείς αυτάρεσκα αποκαλούμε “διεθνής απομόνωση”. Η Άγκελα Μέρκελ σπεύδει στην Άγκυρα για να αποκαταστήσει τους διαύλους επικοινωνίας και όχι, φυσικά, για να του τραβήξει το αυτί. Ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί πως θα “διαλύσει την τουρκική οικονομία”, την ίδια ώρα που “ντιλάρει” μαζί του για προσωπικές business. Και ο Βλαντιμίρ Πούτιν διαφωνεί δημοσίως σε επιλογές της Άγκυρας δίχως, όμως, να διαταράσσει ούτε κατ’ ελάχιστον τις επί μέρους σημαντικές συμμαχίες μαζί του.
Ο Αλέξης Παπαχελάς (γνώστης των αμερικανικών αν-ισορροπιών και τακτικός συνομιλητής του πρωθυπουργού- όπως λέγεται) αναφέρει στην “Καθημερινή” πως “μια επίσκεψη στον Λευκό Οίκο αυτή την εποχή είναι όπως μια επίσκεψη σε καζίνο”.
Ο πασίγνωστος Αμερικανός broker J.B Maverick λέει για τα καζίνο: ” In gambling, there’s one certainty—one thing not left to chance: The house always comes out the winner in the end”. Αυτό περιγράφει τον κίνδυνο που κρύβεται πίσω από τη συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ότι και να συμβεί, αυτό που θα προέχει είναι τα συμφέροντα, όχι μόνο των ΗΠΑ, αλλά και του ιδίου του Τραμπ, στην ευρύτερη περιοχή μας. Ιδιαίτερα όταν ο τελευταίος σε έντεκα μήνες έχει εκλογές τις οποίες θέλει να τις κερδίσει –και μάλλον θα τις κερδίσει. The house always comes out the winner in the end…
Το πιθανότερο είναι πως οι εικόνες που θα φτάσουν στα καθ’ ημάς από την επίσκεψη στον Λευκό Οίκο θα είναι εικόνες ενίσχυσης των ελληνοαμερικανικών σχέσεων με μια αίσθηση…θριάμβου.
Θα το επιβεβαιώσει, δίχως άλλο, και ο Τζέφρι Πάϊατ, καθώς έχουν ξεχαστεί μπροστά στο “common interest” τα παράπονα (επιεικώς…) που διαβίβαζαν στην Ουάσιγκτον οι “αγγελιοφόροι” του πρωθυπουργού (μεταξύ αυτών και ο παραιτηθείς υφυπουργός Αντώνης Διαματάρης) για τις σχέσεις που είχε αναπτύξει τα προηγούμενα χρόνια ο έμπειρος διπλωμάτης με τον Αλέξη Τσίπρα.
Όλα αυτά είναι καλά. Η αναβάθμιση των F-16, οι υποσχέσεις για αγορά F-35 ( ο υπουργός Άμυνας προανήγγειλε, άλλωστε, το ελληνικό ενδιαφέρον για συμμετοχή στο σχετικό πρόγραμμα συμπαραγωγής “στο πόδι” της Τουρκίας), ο EastMed, και φυσικά η ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία που έκλεισε πριν την επίσκεψη (αν και, όπως επισημαίνουν ορισμένοι, θα έπρεπε να μπει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με ζητούμενο συγκεκριμένα ανταλλάγματα), διαμορφώνουν ένα θετικό πεδίο ώστε ο Κυριάκος Μητσοτάκης να επιστρέψει ικανοποιημένος.
Αυτό, όμως, δεν συνιστά “διεθνή απομόνωση” της Τουρκίας και καλά θα κάνουμε αυτή την αφέλεια να την κρατάμε (;) μόνο για εσωτερική κατανάλωση και να μην την ανάγουμε σε στρατηγική. Οι Αμερικανοί πιστεύουν πως είναι πιθανό η ελληνοτουρκική κρίση να λάβει επικίνδυνες διαστάσεις μέσα στο 2020. Το φοβούνται και οι Ευρωπαίοι.
Γι’ αυτό, ίσως, και η συζήτηση περί Χάγης που έχει ξεκινήσει άτακτα και εν μέσω αντιφάσεων μπορεί να αξιοποιηθεί από κάποιους ως αντίβαρο για τον εξευμενισμό της Τουρκίας. Θα ήταν λάθος. Κάτι τέτοιο απαιτεί ευρεία πολιτική συμφωνία και τεκμηριωμένη πρόβλεψη των μετακινήσεων στο γεωπολιτικό μας περιβάλλον.
Η προσφερόμενη συναίνεση από την αξιωματική αντιπολίτευση είναι θετική εξέλιξη δεν είναι όμως και επαρκής προϋπόθεση. Ούτε, φυσικά, ο Κυριάκος Μητσοτάκης μπορεί (και πρέπει) να ελπίζει πως δεν θα βρει εσωτερικές αντιστάσεις σε οτιδήποτε αποφασίσει.
Το blame game, δε, εάν επιλεγεί ως τακτικός αντιπερισπασμός, θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα. Δεν θα φταίει, για παράδειγμα, για όλα η Λευκωσία, ο Τσίπρας ή ο κακός μας ο καιρός. Το δε Διεθνές Δίκαιο είναι, αναμφίβολα, το manual σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι, όμως, και ευαγγέλιο για τους άλλους. “Λάστιχο” ήταν πάντοτε για τους συμμάχους και εταίρους…
Σ.Κ