ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΣ Θα αναλάβει προσωπικά ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθεια διαμεσολάβησης στον “φίλο” του Ταγίπ Ερντογάν ώστε να αποκλιμακωθεί άμεσα η προκλητικότητα της Άγκυρας έναντι της Ελλάδας;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα κρίνει επί της ουσίας το επόμενο διάστημα την επιτυχία ή όχι της επίσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Λευκό Οίκο. Η κυβέρνηση μέσω πηγών αλλά και με δηλώσεις κορυφαίων υπουργών (Άδωνις Γεωργιάδης κ.ά) περιγράφουν έναν διπλωματικό “θρίαμβο”, ωστόσο στα ενδότερα επικρατεί προβληματισμός.
Ο αντιπρόεδρος Μάϊκλ Πενς τόνισε, βεβαίως, πως “οι ΗΠΑ εγγυώνται την ασφάλεια της Ελλάδας”, όμως αυτή είναι μια δήλωση που αφενός δεν προέρχεται από τον ίδιο τον Αμερικανό πρόεδρο, αφετέρου θεωρείται “στερεότυπη” και ουδέποτε κατά το παρελθόν δεν φαίνεται να έχει αποδώσει αποτελέσματα.
Η “Καθημερινή” προεξοφλεί πως θα υπάρχει σχετική πρωτοβουλία. Το ερώτημα είναι εάν θα σταλούν μηνύματα “κατευνασμού” στην Άγκυρα από κατώτερα κλιμάκια της αμερικανικής διπλωματίας ή θα υπάρξει προσωπική παρέμβαση Τραμπ στον Ερντογάν.
Αξιωματούχος του Λευκού Οίκου έλεγε πάντως χθες πως “το επόμενο δίμηνο θα υπάρξουν σχετικές κινήσεις”, μένει ωστόσο να διαπιστωθεί κάτι τέτοιου και “επί του πεδίου”. Και αυτό αφορά την μη προώθηση και υλοποίηση της συμφωνίας της Τουρκίας με τη Λιβύη και την αλλαγή του κλίματος στο Αιγαίο.
Ειδικότερα, αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ο οποίος ενημέρωσε μέσω τηλεδιάσκεψης παράγοντες της Ελληνοαμερικανικής Κοινότητας και που τον επικαλείται το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, εξέφρασε την ανησυχία του για την κατάσταση στη Λιβύη, επιβεβαιώνοντας πως τέθηκε επί τάπητος κατά τη συνάντηση του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Τραμπ: «Είμαστε ανήσυχοι για την ανακήρυξη οικονομικής ζώνης από την Τουρκία και τη Λιβύη. Ακούσαμε όμως κι από τον κ. Μητσοτάκη την επιθυμία για διπλωματία με την Τουρκία. Ο Πρόεδρος πάντα το υποστηρίζει. Οι άνθρωποί μας επί του εδάφους εργάζονται για να το διευκολύνουν. Είναι κάτι που θέλουμε να δούμε να αναπτύσσεται στους επόμενους δυο μήνες».
Από την πλευρά της η ανταποκρίτρια του ΣΚΑΪ στην Ουάσιγκτον, επικαλούμενη συγκλίνουσες πηγές, ανέφερε οι ΗΠΑ πρόκειται να ξεκινήσουν διπλωματική πρωτοβουλία για την αποκλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ελλάδας – Τουρκίας.
Ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ, πάντως, όταν ρωτήθηκε στη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Έλληνα πρωθυπουργό, αν προτίθεται να ζητήσει από τον Πρόεδρο Ερντογάν να σταματήσει τις προκλήσεις σε βάρος της Ελλάδας, είπε: «Όταν μιλάμε για τη Λιβύη, συζητάμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν, συζητάμε με πολλές άλλες χώρες. Μόλις μίλησα με την Καγκελάριο της Γερμανίας και συζητήσαμε ειδικά για το θέμα αυτό – τη Λιβύη και τι συμβαίνει. Θα μιλήσουμε με τη Ρωσία, καθώς εμπλέκονται. Πολλές χώρες εμπλέκονται σε σχέση με τη Λιβύη. Και είναι, τώρα, ένα χάος».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης άκουσε βεβαίως εξαιρετικά θετικά λόγια για την πορεία της ελληνικής οικονομίας (κάτι που αφορά, φυσικά, και όσα είχε πράξει η προηγούμενη κυβέρνηση αν και παραλείπεται από τον δημόσιο λόγο) και αναμένει αμερικανικές επενδύσεις προς εμπέδωση αυτής της θετικής αμερικανικής στάσης.
Τα ελληνοτουρκικά, όμως, είναι το μεγάλο “αγκάθι” και η κυβέρνηση έχει κάνει τα βήματα εκείνα τα οποία θεωρεί πως δείχνουν την θετική της αντίληψη έναντι των ΗΠΑ. “Προβλέψιμο σύμμαχο”, αποκάλεσε, άλλωστε, την χώρα μας ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Η νέα στρατιωτική συμφωνία που αφορά την ενίσχυση και επέκταση των αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα, η αναβάθμιση των F16 και η δημόσια δέσμευση για αγορά F35 μετά το 2024, είναι μερικά από όσα προσέφερε ο πρωθυπουργός στι ΗΠΑ.
Οι πέντε ΥΠΕΞ για τη Λιβύη
Την ομόφωνη απόφαση των κρατών που συμμετείχαν στη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Αιγύπτου, Κύπρου, Ιταλίας και Γαλλίας στο Κάιρο, ότι οι συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και Σάρατζ για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας είναι άκυρες και χωρίς ισχύ, εξέφρασε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας. Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τους υπουργούς Εξωτερικών Κύπρου, Αιγύπτου, Ιταλίας και Γαλλίας, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο μετά τη συνάντησή τους, ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε παράνομη την απόφαση της Τουρκίας να αναπτύξει στρατεύματα στη Λιβύη.
Συνεχίζοντας στο ίδιο μήκος κύματος, ο υπουργός Εξωτερικών επισήμανε πως η «εισαγωγή» στρατευμάτων ή όπλων στη Λιβύη συνιστά σοβαρή παραβίαση του σχετικού ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και υπονομεύει σοβαρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη πολιτικής λύσης στη λιβυκή σύγκρουση. Επιπλέον, σημείωσε, «οι δύο λεγόμενες συμφωνίες αποτελούν απειλή για την περιφερειακή ειρήνη και σταθερότητα και τροφοδοτούν μια επικίνδυνη κλιμάκωση της σύγκρουσης».
Παράλληλα, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη συμμετοχή της Γαλλίας στη συνάντηση της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου, που πραγματοποιήθηκε στο Κάιρο, χαρακτηρίζοντας επίσης σημαντική την παρουσία της Ιταλίας στις διαβουλεύσεις. «Η σημερινή μας συνάντηση μας πρόσφερε μια μεγάλη ευκαιρία να διεξαγάγουμε εμπεριστατωμένες συζητήσεις σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη» σημείωσε αναφερόμενος στις διαβουλεύσεις. Περαιτέρω ο κ. Δένδιας είπε πως αυτή είναι μια περιοχή «όπου έχουμε παρατηρήσει μια απότομη αύξηση της αστάθειας και μια άνευ προηγουμένου κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων».
Στη συνέχεια ο υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως το περιφερειακό αυτό σχήμα συνεργασίας είναι ανοιχτό σε ενδιαφερόμενα κράτη, συμπεριλαμβανομένου της Τουρκίας, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούν τις αρχές του διεθνούς δικαίου, καθώς και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Καταληκτικά, ο κ. Δένδιας εξέφρασε την πλήρη στήριξη της Ελλάδας στις προσπάθειες του Ειδικού Εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών για τη Λιβύη Γασάν Σαλάμε, καθώς και τις προσπάθειες που καταβάλλονται στο πλαίσιο της Διαδικασίας του Βερολίνου, και διαμήνυσε: «Είναι ώρα για διάλογο, διπλωματία και αποκλιμάκωση και θα υποστηρίξουμε όλες τις προσπάθειες προς το σκοπό αυτό».