Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας το οποίο εξισώνει τους τίτλους των ιδιωτικών κολεγίων με αυτούς των πανεπιστημίων, ανοίγει ουσιαστικά “παράθυρο” για την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος για το δημόσιο χαρακτήρα της Παιδείας. Η νέα ρύθμιση έρχεται μετά την εισαγωγή στο Σύνταγμα της ίδρυσης ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Παράλληλα εκτός από την βαθμιαία απόσυρση της Πολιτείας από την υποχρέωσή της να χρηματοδοτεί τη δημόσια κυρίως τριτοβάθμια εκπαίδευση, μέσω της υποτιθέμενης αξιολόγησης, κλείνει πανεπιστημιακές σχολές όταν μάλιστα αυτές ιδρύονται με απόφαση των συγκλήτων.
Ουσιαστικά οδηγεί σε υποβάθμιση της δημόσιας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αφήνοντας ανεξέλεγκτα τα ακαδημαϊκά προσόντα των ιδιωτικών κολεγίων καταργώντας τον ΔΟΑΤΑΠ, το πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν μας το επιβάλλει όπως διατείνεται η υπουργός Παιδείας. Αλλάζει ριζικά η ζωή χιλιάδων εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων, στέλνοντας πολλούς από αυτούς κατευθείαν στην ανεργία. Αποτέλεσμα ολόκληρη η εκπαιδευτική κοινότητα να είναι στο πόδι.
Τι έγινε στη Βουλή
«Με το νομοσχέδιο βάζουμε τα θεμέλια για την αναδιάρθρωση της δημόσιας εκπαίδευσης στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε κοινό βηματισμό με την Ε.Ε. Είναι ένα βήμα ουσιαστικής ενίσχυσής τους με ταυτόχρονη διασφάλιση της λογοδοσίας και της διαφάνειας» τόνισε η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως στη Βουλή, υπεραμυνόμενη του υπό συζήτηση νομοσχεδίου για την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης.
Εκπαιδευτικοί και φοιτητές βγήκαν στους δρόμους κατά του νομοσχεδίου ενώ ο τομεάρχης Παιδείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, αναφερόμενος από το βήμα της Βουλής για το άρθρο 50 που αφορά τα κολέγια τόνισε πως «η διάταξη φυτεύτηκε στο νομοσχέδιο μετά τη διαβούλευση, εν μέσω διαγωνισμού για διορισμό μονίμων εκπαιδευτικών στο Δημόσιο» και κατέρριψε τους ισχυρισμούς της υπουργού Παιδείας ότι η νέα ρύθμιση επιβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση λέγοντας πως πρόκειται για «ψέμα» και προσθέτοντας πως η «κυβέρνηση λειτουργεί ως ντελίβερι κολεγίων χαμηλής στάθμης».
Η απάντηση της Ν. Κεραμέως
Η Νίκη Κεραμέως δεν άφησε αναπάντητες τις αιχμές του Νίκου Φίλη αντιτείνοντας ότι και με δική του υπογραφή έγιναν διορισμοί αναγνωρίζοντας την επαγγελματική ισοδυναμία με βάση το ενωσιακό δίκαιο.
«Αυτό που κάνει το υπουργείο Παιδείας με τη νομοθετική ρύθμιση, είναι αυτό που προβλεπόταν και ίσχυε, πριν ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, και λίγους μήνες πριν τις εκλογές, κηρύξει πόλεμο και προχωρήσει στην κατάργηση της διάταξης, βάσει της κοινοτικής οδηγίας, για τη δυνατότητα συμμετοχής υποψηφίων, κατόχων αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων. Αποδεικνύει τον σεβασμό της χώρας στο δίκαιο της Ε.Ε. ως προς την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματικής ισοδυναμίας του προσωπικού της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης», υπογράμμισε η υπουργός Παιδείας.
Ωστόσο, στο αίτημα του κ. Φίλη, να κατατεθούν στη Βουλή τα έγγραφα της Κομισιόν, η κ. Κεραμέως τόνισε ότι είναι εμπιστευτικά και δεν μπορούν για λόγους δημοσίου συμφέροντος να δημοσιοποιηθούν, αλλά αν το επιθυμούν οι εισηγητές των κομμάτων, η ίδια θα τους τα δώσει για να τα διαβάσουν και «τότε θα πρέπει να ανακαλέσουν όλες τις ύβρεις και τις αήθεις επιθέσεις».
Ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκε την οδηγία 2005/36/ΕΚ λέγοντας πως «δεν αφορά τον τρόπο αναγνώρισης και αντιστοίχισης τίτλων σπουδών της αλλοδαπής. Περιορίζεται στα επαγγελματικά προσόντα, αφού σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο τα εκπαιδευτικά συστήματα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κυβερνήσεων των κρατών μελών της ΕΕ, οι οποίες μπορούν και πρέπει να εφαρμόζουν τους δικούς τους κανόνες όσον αφορά την αναγνώριση ή μη των τίτλων σπουδών (πτυχίων) που έχουν αποκτηθεί σε άλλη χώρα».
Η Αιτιολογημένη Γνώμη 4061/2019, «αν κρίνουμε από τα στοιχεία που αποκάλυψε η δημοσιογραφική έρευνα και δεν διαψεύστηκαν από το υπουργείο, δεν αφορά τους εκπαιδευτικούς, αφορά άλλα επαγγέλματα. Σε κάθε περίπτωση, μπορούσατε να έρθετε σε διάλογο με την Κομισιόν και να διαμορφώσετε ένα πλαίσιο εξέτασης και διαπίστωσης των προσόντων, όπως έκανε πχ. Ο δικηγορικός σύλλογος Αθήνας πριν εγγράψει πτυχιούχους εξωτερικού στο μητρώο ασκουμένων. Κάνατε το αντίθετο: Λειτουργήσατε ως ντελίβερι των κολεγίων!» τόνισε ο πρώην υπουργός Παιδείας και βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.
Να σπάσουν τα ταμπού των ιδεοληψιών κάλεσε τους βουλευτές ο πρωθυπουργός
Για «τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων» έκανε λόγο ο πρωθυπουργός στην Ολομέλεια της Βουλής. Είπε ότι ο σχεδιασμός, η αξιολόγηση και η ευελιξία αποτελούν το τρίπτυχο που συμπυκνώνει το περιεχόμενο και τους στόχους των διατάξεων του νομοσχεδίου, πως «η εκπαίδευση παίρνει το χαρακτήρα τής πιο σημαντικής επένδυσης» και εξέφρασε την πίστη του στο δημόσιο πανεπιστήμιο «που αντιστέκεται και παράγει». Κάλεσε επίσης τους βουλευτές όλων των κομμάτων να σπάσουν τα ταμπού των ιδεοληψιών και να κάνουν ένα μεγάλο άλμα στο μέλλον.
Στη συνέχεια απαρίθμησε τρεις μεγάλες τομές που οδηγούν τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια στη νέα εποχή.
Συγκεκριμένα ότι:
Η χώρα αποκτά Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ένα όργανο που έρχεται να αντικαταστήσει την παλαιά ΑΔΙΠ με διευρυμένες και ενισχυμένες αρμοδιότητες. Κεντρική αποστολή του νέου θεσμού είναι η συνεχής αξιολόγηση των ανωτάτων ιδρυμάτων με κριτήρια τα οποία θα προτάσσουν τον κοινωνικό, αλλά και τον παραγωγικό ρόλο του πανεπιστημίου.
Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων συνδέεται με τη χρηματοδότησή τους. Το κράτος θα εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα όλων των σχολών: H ετήσια επιχορήγηση των πανεπιστημίων θα καταρτίζεται κατά 80% βάσει αντικειμενικών δεδομένων, όπως ο αριθμός των φοιτητών, το κόστος σπουδών ανά σπουδαστή και η γεωγραφική θέση του κάθε ιδρύματος. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.
Η απελευθέρωση της έρευνας και της καινοτομίας. Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους των ερευνών από τα διαδικαστικά βάρη. Η λειτουργία των ΕΛΚΕ γίνεται απλούστερη και πιο γρήγορη. Περισσότερο διαφανής και λιγότερο γραφειοκρατική.
Επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο:
Το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό των ανωτάτων ιδρυμάτων αποκτά κίνητρα ώστε να βελτιώνει το επιστημονικό του έργο, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα και τη δική του θέση.
Οι φοιτητές αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα σπουδών σύγχρονα και από καθηγητές αυξημένων προσόντων, ενώ οι υποψήφιοι σπουδαστές θα διευκολύνονται, καθώς η αξιολόγηση θα παρέχει σε αυτούς και τις οικογένειές τους σαφή εικόνα του επιπέδου σπουδών της σχολής που θα επιλέξουν.
Τα ίδια τα πανεπιστήμια αποκτούν, πλέον, την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους. «Έτσι αντιλαμβάνομαι το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες μιλάμε σήμερα δεν θα στοιχήσουν ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ταμεία. Οι μεγάλες αλλαγές συχνά δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά απόφασης», τόνισε.
Θεσπίζεται, για πρώτη φορά στη χώρα, το Κρατικό Πιστοποιητικό Πληροφορικής. Ένα εφόδιο για το παρόν και το μέλλον.
Κλείνοντας την ομιλία του ο πρωθυπουργός ζήτησε «εθνική συναίνεση για τη διαμόρφωση των δημόσιων πανεπιστημίων με ερευνητικά προγράμματα, σύγχρονες δουλειές, με ελευθερία και δημιουργία για τις επόμενες γενιές». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη διάρκεια της ομιλίας του δεν έκανε καμία αναφορά στο θέμα των ιδιωτικών κολεγίων.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε αργά το βράδυ της Τρίτης, κατά πλειοψηφία επί όλων των άρθρων, πλην τριών για τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε ονομαστική ψηφοφορία, η οποία θα διεξαχθεί την ερχόμενη Πέμπτη. Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκαν Ν.Δ. και ΚΙΝ.ΑΛΛ., ενώ καταψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση και ΜέΡΑ25.
Τα επίμαχα άρθρα για τα οποία ζητήθηκε ονομαστική ψηφοφορία αφορούν:
- Το άρθρο 16 για τον τρόπο χρηματοδότησης των πανεπιστημίων με το μοντέλο 80 – 20,
- το άρθρο 33 για την αναστολή λειτουργίας των 37 πανεπιστημιακών τμημάτων και
- το άρθρο 50 για τα πιστοποιητικά κολεγίων.