Λίγο πριν από τις δώδεκα τα μεσάνυχτα της Δευτέρας (10.2.2020) εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου υπό τον τίτλο «Κατεπείγουσες ρυθμίσεις επίταξης ακινήτων για την αποφυγή διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης και υγείας» για τη δημιουργία κλειστών κέντρων προσφύγων. Η μια μετά την άλλη οι αυτοδιοικητικές Αρχές στα νησιά υποδοχής μεταναστών και προσφύγων των Περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου, ελάμβαναν αποφάσεις με τις οποίες εξέφραζαν την πλήρη αντίθεσή τους στον τρόπο που επέλεξε η κυβέρνηση Μητσοτάκη να διαχειρισθεί το προσφυγικό.
Αργά το βράδυ της Δευτέρας ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου Ταξιάρχης Βέρρος, έχοντας στο πλευρό του την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου, πρότεινε στον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κώστα Μουτζούρη να ακυρωθεί η συνάντηση στην Αθήνα με τον υπουργό επικρατείας Γιώργο Γεραπετρίτη, τον υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότη Μηταράκη, τον υπουργό Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκο και άλλα κυβερνητικά στελέχη την ερχόμενη Πέμπτη. Μάλιστα, ο δήμαρχος Δυτικής Λέσβου έθεσε ζήτημα παραίτησής του εφόσον η κεντρική διοίκηση εμμείνει στην απόφασή της για την δημιουργία κλειστών κέντρων στα νησιά. Παράλληλα, τις επόμενες ημέρες θα προχωρήσουν οι κάτοικοι σε συνελεύσεις ενώ ήδη γίνεται λόγος για προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Οι αντιδράσεις εξαπλώνονται τάχιστα ενώ και στο ίδιο μήκος κύματος με τη Λέσβο κινούνται και οι αιρετοί της τοπικής διοίκησης και φορείς στη Σάμο.
Η κυβέρνηση αποφάσισε τη δημιουργία κλειστών κέντρων, με επίταξη εκτάσεων, στην τοποθεσία Καράβας, Δήμου Δυτικής Λέσβου, στην τοποθεσία Κρητικού Λάκκος / Ψείρα («17»), Δήμου Χίου, στην τοποθεσία Ζερβού (παραπλεύρως υπό κατασκευήν δομής), Δήμου Ανατολικής Σάμου. Επίσης, σε εκτάσεις που ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο, προβλέπεται η δημιουργία κλειστών δομών στο Στρατόπεδο Καπετάν Λαζαρή, τοποθεσία Πυλί, Δήμου Κω και στην τοποθεσία Λέπιδα, Δήμου Λέρου.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΚΛΕΙΣΤΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Για την έκδοση της πράξης νομοθετικού περιεχομένου η κυβέρνηση προέβαλε τη μεταναστευτική – προσφυγική κρίση, από την οποία, όπως τονίζει, προκαλείται η εξαιρετικά επείγουσα ανάγκη επίταξης εκτάσεων στα νησιά, προκειμένου να εξασφαλισθεί η συνεχής και αδιατάρακτη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, καθώς και να αντιμετωπισθεί ο κίνδυνος διάδοσης λοιμωδών, μολυσματικών ή μεταδοτικών νόσων.
Σύμφωνα με την ρύθμιση (ΦΕΚ Α΄, Αρ. Φύλλου 28-10.2.2010) , ως έκτακτη ανάγκη σε περίοδο ειρήνης που επιβάλλει την επίταξη ακινήτων πραγμάτων, ορίζεται, κάθε άμεση κοινωνική ανάγκη για την αντιμετώπιση της διακινδύνευσης της δημόσιας τάξης ή υγείας που προκαλείται από τη μεταναστευτική – προσφυγική κρίση σε νήσους υποδοχής μεταναστών και προσφύγων των Περιφερειών Βορείου και Νοτίου Αιγαίου.
Επίσης, η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου ορίζει ότι με απόφαση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου «επιτάσσονται, για χρονικό διάστημα μέχρι τριών (3) ετών, ακίνητα, τα οποία βρίσκονται στις ανωτέρω νήσους και ανήκουν σε ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, καθώς και σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου ή δεύτερου βαθμού ή άλλα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Με την απόφαση του προηγούμενου εδαφίου προσδιορίζονται συγκεκριμένα τα προς επίταξη ακίνητα και η χρήση τους, καθώς και η χρονική διάρκεια της επίταξης».
Παράλληλα, σημειώνεται ότι με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου που εκδίδεται εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης , καθορίζεται «εύλογη αποζημίωση των δικαιούχων ιδιωτών, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, κατόπιν εισήγησης του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμών Αξιών Ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών σε συνέχεια υποβολής εισήγησης από πιστοποιημένους εκτιμητές εγγεγραμμένους στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών στο πεδίο των ακινήτων του Υπουργείου Οικονομικών μετά από την προβλεπόμενη από τις ισχύουσες διατάξεις διαδικασία, και προβλέπονται οι αναγκαίες πιστώσεις για την κάλυψη του ποσού της αποζημίωσης». Σε περίπτωση άπρακτης παρόδου της αυτής προθεσμίας, η επίταξη αίρεται αυτοδικαίως. Η αποζημίωση οφείλεται για το χρονικό διάστημα της επίταξης και καταβάλλεται εφάπαξ μετά τη λήξη της επίταξης ή ανά μήνα, αν η επίταξη παρατείνεται πέραν του διμήνου. Διευκρινίζεται ότι κατά της κοινής απόφασης χωρεί προσφυγή ουσίας ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων.
Η αντιπαράθεση με την κεντρική διοίκηση δεν περιορίζεται στο πεδίο της αντιπολιτευτικής έκφρασης, αλλά λαμβάνει και διαστάσεις εσωκομματικής σύγκρουσης μεταξύ του ηγετικού επιτελείου της κυβέρνησης ΝΔ και γαλάζιων αυτοδιοικητικών στελεχών, ιδιαίτερα εκείνων που προέρχονται από τους λεγόμενους Σαμαρικούς, όπως ο περιφεριάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης.