Newsroom Team Η κατάθεση την τελευταία στιγμή της τροπολογίας του υπουργείου Παιδείας για την ηλεκτρονική καταγραφή και μετάδοση των μαθημάτων στην τάξη με αιτιολογία την κρίση του κορονοϊού οδήγησε σε ταχεία αντίδραση των εκπαιδευτικών, με δεδομένο ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Μετανάστευσης στο οποίο περιελήφθη και ψηφίστηκε την Παρασκευή.
Ποια Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων;
Με κατάπληξη πληροφορήθηκε η εκπαιδευτική κοινότητα δια στόματος της Υπουργού Παιδείας κ. Ν. Κεραμέως ότι η τροπολογία για τη χρήση οπτικοακουστικής μετάδοσης από την τάξη που ψηφίστηκε εκτάκτως στη Βουλή, καταρτίστηκε μετά από διαβούλευση με την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα.
Οπως αναφέρει ο Χρήστος Κάτσικας σε άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών η επί της ουσίας συναίνεση της Αρχής με μια νομοθετική ρύθμιση που καταστρατηγεί το Σύνταγμα, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για τα προσωπικά δεδομένα, εγχώριες και διεθνείς συνθήκες, εκπλήσσει δυσάρεστα και γεννά εύλογες απορίες.
Διότι τέσσερα μόλις χρόνια πριν η ίδια Αρχή με απόφασή της προέβη σε αυστηρή προειδοποίηση προς το Πανεπιστήμιο Κρήτης, διότι μη αποσπώντας τη συναίνεση εκπαιδευτικών και φοιτητών, επιχείρησε τη μετάδοση μαθημάτων. Χαρακτηριστικά η απόφαση (επικαλούμενη τον τότε ισχύοντα νόμο 2472/1997, οι διατάξεις του οποίου είναι, εν πολλοίς, κοινές με το σημερινό νομοθετικό πλαίσιο του Ν. 4624/2019) αναφέρει ότι:
- Σύµφωνα µε το άρ. 2 στοιχ. α΄ του ν. 2472/1997 και τις αιτιολογικές σκέψεις 14-17 στο προοίµιο της Οδηγίας 95/46/ΕΚ, τα δεδοµένα ήχου και εικόνας, εφόσον αναφέρονται σε πρόσωπα, συνιστούν δεδοµένα προσωπικού χαρακτήρα.
- Σύµφωνα µε το άρθρο 5 παρ. 1 ν. 2472/1997, επεξεργασία δεδοµένων επιτρέπεται µόνο όταν το υποκείµενο έχει δώσει τη συγκατάθεσή του.
- Σύµφωνα µε το άρθρο 7 ν. 2472/1997, για την συλλογή και η επεξεργασία ευαίσθητων δεδοµένων, καθώς και την ίδρυση και λειτουργία σχετικού αρχείου, απαιτείται άδεια της Αρχής.
- Επισημαίνεται ότι χρειάζεται η συναίνεση εκπαιδευτικών και φοιτητών, αν και για τους εκπαιδευτικούς τονίζει πως συχνά, το στοιχείο της εξάρτησης, που κατά κανόνα κυριαρχεί στις σχέσεις εργοδότη-εργαζόµενου, αποδυναµώνει τη βαρύτητα της ελεύθερης συγκατάθεσης. Για τους διδασκόμενους αναφέρει πως, σε περίπτωση μη συγκατάθεσης, «θα πρέπει να υπάρχει µέριµνα ώστε να µην υπάρξει µετάδοση της φωνής του φοιτητή στο διαδίκτυο. Αυτό για τη µεν απευθείας µετάδοση προϋποθέτει δυνατότητα ανωνυµοποίησης (π.χ. µέσω σίγασης του µικροφώνου ή αλλαγή χροιάς/παραµόρφωση φωνής)».
Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης
Είναι φανερό ότι η ρύθμιση του ΥΠΑΙΘ ανοίγει επικίνδυνους δρόμους για την ίδια την εκπαιδευτική διαδικασία. Δεν πατάει σε κανένα παιδαγωγικό κριτήριο και παραβιάζει τα προσωπικά δεδομένα μαθητών και εκπαιδευτικών. Κυρίως όμως είναι εκτέλεση της διδακτικής πράξης. Και μάλιστα ζωντανή.
Μετατρέπει την παιδεία σε ένα ριάλιτι
«Έντρομοι παρακολουθούν χιλιάδες εκπαιδευτικοί τις μεθοδεύσεις της κυβέρνησης. Αυτό που επιχειρείται με την τροπολογία-έκτρωμα της κ. Κεραμέως, ούτε λίγο ούτε πολύ μετατρέπει την παιδεία σε ένα ριάλιτι» είπε από το βήμα της Βουλής ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Γιαννούλης.
«Η εκπαίδευση δεν είναι ριάλιτι. Δεν γίνεται παρουσία καμερών, χωρίς έλεγχο, χωρίς την ευθύνη και τη συνέπεια που πρέπει να δείχνει η πολιτεία για την προστασία μαθητών και εκπαιδευτικών. Ποιος είναι αυτός που μπορεί να υποστηρίξει ότι το ηλεκτρονικό μάθημα το οποίο εισάγεται μπορεί να αντικαταστήσει τη φυσική παρουσία του εκπαιδευτικού», τόνισε.
«Αυτή είναι η εντύπωση που έχει το υπουργείο Παιδείας; Ότι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές των παιδιών μας είναι απλά μεταφορείς γνώσεων, είναι οι άνθρωποι που δεν στηρίζουν τη μέθοδο διδασκαλίας στην επαφή με τους μαθητές και στα βλέμματα που συναντιούνται; Έχουν την εντύπωση ότι όλα είναι μία οθόνη, μία ηλεκτρονική μεταφορά δεδομένων;Η τροπολογία Κεραμέως είναι άλλη μία προσπάθεια υποβάθμισης της δημόσιας παιδείας και ντροπή για την προοπτική της εκπαίδευσης», πρόσθεσε.
Η επίμαχη τροπολογία
Η τροπολογία την οποία κατέθεσε η υπουργός Νίκη Κεραμέως και υπερψηφίστηκε την Παρασκευή το βράδυ από τη ΝΔ, στη Βουλή. για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και για τις άδειες ειδικού σκοπου στους εκπαιδευτικούς περιλαμβάνει δύο ρυθμίσεις.
Η πρώτη ρύθμιση προβλέπει τη δυνατότητα ταυτόχρονης διδασκαλίας σε μαθητές που συμμετέχουν στο μάθημα με φυσική παρουσία και σε μαθητές που συμμετέχουν εξ αποστάσεως, σε περίπτωση επιδημικής νόσου.
Η δεύτερη αφορά στις άδειες ειδικού σκοπού για τους εκπαιδευτικούς. Συγκεκριμένα προβλέπεται πως η άδεια ισχύει και για το εκπαιδευτικό προσωπικό που απασχολείται με οποιαδήποτε μορφή εργασίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Οι δικαιούχοι μπορούν να την λάβουν κατόπιν αιτιολογημένης απόφασης του προϊστάμενού τους.
Την άμεση απόσυρση ζήτησε ο ΣΥΡΙΖΑ
Την άμεση απόσυρση της τροπολογίας «μπιγκ μπραδερ στην τάξη ζητούν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Φίλης και Μερόπη Τζούφη οι οποίοι αναφέρουν σε κοινή τους δήλωση:
“Η τροπολογία που κατέθεσε αιφνιδιαστικά η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως για τη ζωντανή αναμετάδοσή του μαθήματος της σχολικής τάξης μέσω διαδικτύου, αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία και άκρως επικίνδυνη ακροβασία που διαρρηγνύει την παιδαγωγική σχέση εμπιστοσύνης και εμπιστευτικότητας μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών.
Ταυτόχρονα, υποβαθμίζει την ποιότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ενώ θέτει μείζονα ζητήματα προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Καμία έκτακτη νομοθεσία, ακόμη και σε συνθήκες πανδημίας, δεν είναι δυνατό να καταστρατηγεί το εθνικό και ενωσιακό δίκαιο όπως αυτό αποτυπώνεται στον κανονισμό GDPR για τα προσωπικά δεδομένα.
Η ρύθμιση αποτελεί μνημείο κακής νομοθέτησης. Κατατέθηκε δίχως διαβούλευση και συζήτηση με την εκπαιδευτική κοινότητα, η οποία έχει ήδη εκφράσει τις έντονες διαφωνίες της και φυσικά, χωρίς διάλογο στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων. Τίποτα από τα παραπάνω δε θα είχε συμβεί εάν η κυβέρνηση δεν είχε προχωρήσει στο βεβιασμένο και αχρείαστο άνοιγμα των σχολείων που για μια ολιγοήμερη διδασκαλία, τινάζει στον αέρα ολόκληρη την εκπαιδευτική διαδικασία, την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που στήθηκε χάρη στη σκληρή εργασία και το μεράκι των εκπαιδευτικών.
Είναι σαφές πως ο εκπαιδευτικός δεν μπορεί να διδάσκει ταυτόχρονα στη φυσική και την εικονική τάξη. Προκειμένου να επιλυθεί αυτή η αντίφαση, η υπουργός Παιδείας αποφάσισε, κόντρα σε κάθε εκπαιδευτική λογική, να ενώσει τις δύο αυτές διαδικασίες σε μία, εφευρίσκοντας σε κάποιο τηλεοπτικό παράθυρο την ιδέα της live αναμετάδοσης από τα κινητά τηλέφωνα των εκπαιδευτικών. Τόσο επιτελικά!
Η υπουργός Παιδείας, επιστρατεύοντας για μια ακόμη φορά την τακτική της στρεψοδικίας και της παραπλάνησης της ελληνικής Βουλής, ζητά την εν λευκώ υιοθέτηση της τροπολογίας που κατέθεσε και ισχυρίζεται πως διαβουλεύτηκε με την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων. Ωστόσο δεν κατέθεσε κανένα σχετικό έγγραφο στην εθνική αντιπροσωπεία. Κατά την ομιλία της στη Βουλή ανακοίνωσε πως έχει έτοιμη την υπουργική απόφαση για την εφαρμογή της ζωντανής αναμετάδοσης. Γιατί αποφεύγει να παρουσιάσει το περιεχόμενό της και ζητά λευκή επιταγή από τη Βουλή;
Το περιεχόμενο και ο τρόπος κατάθεσης της τροπολογίας, εκθέτει την υπουργό και την κυβέρνηση. Οφείλει αμέσως να την αποσύρει”.