Newsroom Team Η ελληνική κυβέρνηση, με πρόσχημα την πανδημία (η οποία δεν έχει προσβάλει ούτε το 0,05% του ανθρώπινου δυναμικού των Ενόπλων Δυνάμεων), αποφάσισε την αναβολή της μεγάλης αεροναυτικής άσκησης «Καταιγίδα 2020» στο Αιγαίο.
Αυτή η απόφαση, πρέπει να υπογραμμιστεί, ανακοινώθηκε τη στιγμή που η τουρκική στρατιωτική δραστηριότητα στο Αιγαίο έχει φτάσει στο αποκορύφωμά της με καθημερινές πτήσεις μαχητικών πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά, καθώς και με την επίσημη προβολή της τουρκικής θέσης ότι δεν υπάρχουν μόνο κάποιες βραχονησίδες στο Αιγαίο τις οποίες η Ελλάδα διεκδικεί παρανόμως.
Σύμφωνα με το «νέο» δόγμα που προβάλλει η Άγκυρα, η Ελλάδα παράνομα κατέχει τα νησιά στου ανατολικού Αιγαίου και τα Δωδεκάνησα, καθώς της δόθηκαν υπό τον όρο να είναι αποστρατιωτικοποιημένα και, από τη στιγμή που δεν έχει συμμορφωθεί με τον εν λόγω όρο, παράνομα τα κατέχει…
Συνοψίζοντας την κριτική για την απόφαση ακύρωσης της ελληνικής αεροναυτικής άσκησης, ο τέως υπουργός Άμυνας και επίτιμος αρχηγός ΓΕΕΘΑ Ευάγγελος Αποστολάκης δήλωσε (στο Mega) ότι «η ακύρωση της άσκησης, σε πρώτη φάση, δεν περνάει καλό μήνυμα» και ότι, σε μια περίοδο συνεχών προκλήσεων από πλευράς Τουρκίας, η χώρα μας θα πρέπει να περάσει το μήνυμα πως «η Ελλάδα είναι εδώ και οι Ένοπλες Δυνάμεις εκτελούν την αποστολή τους».
Ο τέως υπουργός και επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ (κάτι περισσότερο θα γνωρίζει) είπε επίσης ότι «μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε για τον λόγο για τον οποίο ακυρώθηκε η άσκηση» και εκτίμησε ότι «δεν είναι μόνο ο κορωνοϊός».
Η Ιστορία διδάσκει
Αναζητώντας εξηγήσεις γι’ αυτήν την ξαφνική (48 ώρες πριν από την έναρξη) απόφαση ματαίωσης της άσκησης «Καταιγίδα 2020» ας θυμηθούμε πως, κατ’ αναλογία, ελληνικές κυβερνήσεις του παρελθόντος (οι κυβερνήσεις της «ισχυρής Ελλάδας» του Κώστα Σημίτη) υπονόμευσαν το δικαίωμα και τις δυνατότητες της χώρας να παίξει τον ρόλο που της αναλογεί στην ανατολική Μεσόγειο αφήνοντας χώρο, τον οποίο ήδη έχει καλύψει η Τουρκία.
Τότε, περίπου πριν από μια εικοσαετία (2001), προβάλλοντας τη δυναμική που μπορούν να αποκτήσουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις στο οικονομικό επίπεδο, οι κυβερνήσεις (Σημίτη) της «ισχυρής Ελλάδας» διαπραγματεύονταν στο «ημίφως» τα ζητήματα «υψηλής πολιτικής».
Επένδυαν στον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Τουρκίας με την ψευδαίσθηση της τακτοποίησης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων και φρόντιζαν να απαλλάξουν την πορεία της ελληνοτουρκικής προσέγγισης από «ενοχλητικές λεπτομέρειες».
Μια από αυτές ήταν η ελληνοκυπριακή στρατιωτική συνεργασία, η οποία ήταν διατυπωμένη υπό τον βαρύγδουπο τίτλο «Δόγμα Ενιαίου Αμυντικού Χώρου», αλλά με το πέρασμα του χρόνου περιορίστηκε σε συμβολικό επίπεδο με την πραγματοποίηση κάποιων ασκήσεων με ονόματα όπως «Νικηφόρος».
Το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου (Ελλάδας – Κύπρου), όπως διατυπώθηκε τον Νοέμβριο του 1993 από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Γλαύκο Κληρίδη στην Αθήνα, εξέφραζε τρεις βασικές αντιλήψεις:
● Την κοινή άμυνα Ελλάδας – Κύπρου έναντι κοινής απειλής. Αυτό σημαίνει το κυρίαρχο δικαίωμα δύο ανεξάρτητων κρατών, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος, να συνεργαστούν στον στρατιωτικό τομέα για την αντιμετώπιση κοινών προβλημάτων ή τη χάραξη κοινής πολιτικής ασφάλειας.
● Τη θεμελίωση και ισχυροποίηση της αξιοπιστίας της επίσημης κρατικής πολιτικής της Ελλάδας από το 1985, όπως διατυπώθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου, σύμφωνα με την οποία ενδεχόμενο στρατιωτικό εγχείρημα της Τουρκίας στην Κύπρο θα σήμαινε casus belli για την Ελλάδα.
● Την ενίσχυση της κρατικής οντότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσα από την αύξηση της αμυντικής της ικανότητας.
Για την πρακτική εφαρμογή και την εμπέδωση του «δόγματος», Αθήνα και Λευκωσία είχαν τότε συμφωνήσει μια σειρά από κοινές δράσεις, μεταξύ των οποίων και κάποιες αεροναυτικές ασκήσεις στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Δωδεκανήσων και Κύπρου, εκεί ακριβώς όπου σήμερα το τουρκικό ναυτικό έχει εδραιώσει την παρουσία του.
Με τον τρόπο αυτόν η Ελλάδα όχι μόνο υπενθύμιζε τα ζωτικά συμφέροντά της στην περιοχή, αλλά προέβαλλε (ή οικοδομούσε) και τις δυνατότητές της να τα προστατέψει.
Βήμα – βήμα υποχώρηση
Τότε, μια πενταετία μετά την κρίση των Ιμίων, οι κυβερνήσεις του Σημίτη, θεωρώντας ότι η προστασία εθνικών συμφερόντων μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από τον εξευρωπαϊσμό της Τουρκίας, επέλεξε κάτω από σαφείς αμερικανικές οδηγίες να εγκαταλείψει το δόγμα του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου.
Όπως εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται μια εικοσαετία αργότερα, η επιλογή του Σημίτη τελικά υπονόμευσε τις ελληνικές δυνατότητες στην περιοχή, δεν πέτυχε κανενός είδους τουρκικό εξευρωπαϊσμό και τελικά αποθράσυνε τις τουρκικές φιλοδοξίες, οι οποίες σήμερα αποτυπώνονται με τις τουρκικές ενέργειες στην κυπριακή ΑΟΖ.
Αναζητώντας, όπως είπαμε, ιστορικές αναλογίες για να κατανοήσουμε την απόφαση της σημερινής κυβέρνησης να ακυρώσει την αεροναυτική άσκηση «Καταιγίδα 2020», με την οποία υπενθυμίζονται οι δυνατότητες της χώρας να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της στο Αιγαίο, ας δούμε πώς υπονομεύτηκαν στο παρελθόν και σύμφωνα με ποιων οδηγίες αναστέλλονταν οι κοινές ελληνοκυπριακές ασκήσεις.
Σε απόρρητο έγγραφο του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών εκείνης της εποχής διαβάζουμε:
«Κατά τη σημερινή επίσκεψη του Αμερικανού επιτετραμμένου προς τον κ. υφυπουργό, ο κ. Cleverly ανέφερε ότι εδόθησαν οδηγίες να τεθεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο σε Αθήνα, Λευκωσία και Άγκυρα ο αμερικανικός προβληματισμός για ενδεχόμενο τυχαίο και χωρίς πρόθεση ατύχημα κατά τη διάρκεια της επικείμενης (ελληνοκυπριακής) άσκησης “Νικηφόρος”.
Ο κ. Cleverly ανέφερε ότι στο παρελθόν είχε καταβληθεί προσπάθεια να οικοδομηθούν μέτρα εμπιστοσύνης μεταξύ Ελλάδος – Τουρκίας για την αποφυγή δυσάρεστων συνεπειών. Υπό τις παρούσες συνθήκες, πρόσθεσε, όταν η προσοχή όλων μας είναι εστραμμένη στη συντονισμένη προσπάθεια για την καταστολή της τρομοκρατίας και απαιτείται “συνοχή”, τυχόν ατύχημα θα δημιουργήσει δυσάρεστες επιπτώσεις».
Από τότε έχουν περάσει πολλά χρόνια και έχουν αλλάξει πολλά. Παρ’ όλα αυτά, δεν θα (πρέπει να) μας εντυπωσιάσει η πιθανότητα κάποια στιγμή να δούμε σε κάποιο απόρρητο σήμερα τηλεγράφημα πώς ισχυροί σύμμαχοι ή εταίροι «έπεισαν» (και) την κυβέρνηση Μητσοτάκη να ματαιώσει μια άσκηση – απόδειξη της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο…
Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 2125 στις 14-5-2020