Χωρίς αποτέλεσμα ολοκληρώθηκε η Σύνοδος Κορυφής, η οποία έγινε μέσω τηλεδιάσκεψης και που έδωσε το εναρκτήριο λάκτισμα για σειρά δύσκολων και περίπλοκων διαβουλεύσεων. Μέσα σε περίπου τέσσερις ώρες που διήρκησε, οι ηγέτες των 27 κρατών-μελών εξέφρασαν τις θέσεις τους σχετικά με το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το Σχέδιο Ανάκαμψης της Κομισιόν.
Η επόμενη Σύνοδος αναμένεται στα μέσα Ιουλίου με φυσική παρουσία.
«Περνάμε σε νέα φάση: αυτή της διαπραγμάτευσης» είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου λίγο μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.
Ο Σαρλ Μισέλ υπογράμμισε ότι «δεσμεύεται να ξεκινήσουν πραγματικές διαπραγματεύσεις» ενώ ανέφερε ότι η επόμενη Σύνοδος με φυσική παρουσία θα πραγματοποιηθεί στα μέσα Ιουλίου.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Μισέλ, υπάρχει ανάγκη για συμπαγείς προτάσεις πριν από την επόμενη Σύνοδο των 27.
«Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο»: Η ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάλεσε σήμερα τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων των 27 κρατών μελών να ενωθούν για την ταχεία επίτευξη συμφωνίας επί του σχεδίου οικονομικής ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της κρίσης της επιδημίας του κορονοϊού, ώστε να βγει η Ευρώπη από την ιστορική ύφεση.
Μία συμφωνία για το σχέδιο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ θα αποτελούσε ιστορικό βήμα στην πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Διότι θα είναι η πρώτη φορά που η Ευρωπαϊκή Ενωση θα δανεισθεί εξ ονόματός της το κολοσσιαίο αυτό ποσόν στις αγορές, γκρεμίζοντας το ταμπού που ονομάζεται «κοινό ευρωπαϊκό χρέος».
«Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε καμία καθυστέρηση» τόνισε η Πρόεδρος της Κομισιόν σε μήνυμά της.
Την ώρα που οι 27 ηγέτες διαπραγματεύονταν στη Σύνοδο Κορυφής, η οποία γίνεται με τηλεδιάσκεψη και είναι σε εξέλιξη, η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έκανε λόγο για «μία πρόταση φιλόδοξη και ισορροπημένη» υπογραμμίζοντας ότι για «κοινή επιτυχία, πρέπει να μείνουμε προσηλωμένοι στη μεγάλη εικόνα».
LIVE NOW: #EUCO press conference with @eucopresident @vonderleyen and @AndrejPlenkovic https://t.co/EFJRyrYDEW
— Charles Michel (@eucopresident) June 19, 2020
Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε σήμερα στους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι η οικονομία τους βρίσκεται σε «δραματική πτώση» και κάλεσε το μπλοκ να ενεργήσει προκειμένου να υπάρξει ανάκαμψη, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές και αξιωματούχους. Η Λαγκάρντ κάλεσε επίσης τους ηγέτες να συμφωνήσουν γρήγορα στο σχέδιο ανάκαμψης και είπε ότι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι σχετικά ήρεμες λόγω των προσδοκιών ότι το ευρωπαϊκό μπλοκ θα ενεργοποιηθεί για να δείξει ότι η ΕΕ είναι και «πάλι σε δράση», δήλωσαν οι πηγές.
«Αποτελεί συλλογική ευθύνη μας να καταλήξουμε» σε συμφωνία, έγραψε στο Τwitter ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ μόλις πριν από την έναρξη των εργασιών της ευρωπαϊκής συνόδου κορυφής.
Την πεποίθηση ότι θα βρεθεί μια συμφωνία για το Ταμείο Ανάκαμψης εξέφρασε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, ωστόσο, όπως εκτίμησε, «ίσως αυτό δεν θα καταστεί δυνατό στη σημερινή Σύνοδο Κορυφής», την οποία χαρακτήρισε «ενδιάμεσο σταθμό, για να γίνουν αντιληπτές με μεγαλύτερη σαφήνεια οι διαφορές μεταξύ ορισμένων αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων». Και τόνισε ο κ. Τζεντιλόνι: «Η συμφωνία θα επιτευχθεί τον Ιούλιο, είμαι σίγουρος» τόνισε ο Τζεντιλόνι.
Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης -όπως τόνισε και στην τηλεδιάσκεψη της Συνόδου Κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, την Τετάρτη- επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει συμφωνία εντός του Ιουλίου.
Η Ευρώπη έχει κάθε συμφέρον να υπάρχει το ταμείο ανάκαμψης έως το τέλος του καλοκαιριού, δήλωσε η Γερμανίδα καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ, στους ηγέτες της ΕΕ, σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg που επικαλείται αξιωματούχους με γνώση των δηλώσεων της.
Σύμφωνα με τους αξιωματούχους, η Μέρκελ προειδοποίησε τους Ευρωπαίους ηγέτες ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει τη βαθύτερη ύφεση από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι αυτό θα οδηγήσει πραγματικά σε πολύ, πολύ δύσκολους καιρούς. Αναρωτήθηκε αν ο κόσμος έχει καταλάβει ακριβώς τι σημαίνει αυτό, ενώ πρόσθεσε ότι οι ηγέτες πρέπει να συνεδριάσουν δια ζώσης το συντομότερο δυνατό για να μπορέσουν να καταλήξουν σε μία συμφωνία, είπαν οι αξιωματούχοι.
Επιμονή Μακρόν
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, είπε στους Ευρωπαίους ομολόγους του ότι τα μέτρα της ευρωπαϊκής βοήθειας θα πρέπει να περιλαμβάνουν τουλάχιστον 500 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις λόγω της έκτασης της οικονομικής επίπτωσης της πανδημίας, σύμφωνα με το Bloomberg, που επικαλείται αξιωματούχο με γνώση των δηλώσεων του.
Ο Γάλλος πρόεδρος πρόσθεσε ότι η συμφωνία πρέπει να ολοκληρωθεί έως τον Ιούλιο λόγω των ευαισθησιών των αγορών και της πίεσης από τις διαπραγματεύσεις για το Brexit. Σε μία ένδειξη ότι ο Μακρόν είναι διατεθειμένος να κάνει κάποιες παραχωρήσεις στις δημοσιονομικά φειδωλές χώρες, διαμήνυσε ότι θα μπορούσε να συμφωνήσει με επιστροφές πόρων στις χώρες που εισφέρουν περισσότερο στον προϋπολογισμό της ΕΕ ενόσω αυτό θεωρείται αναγκαίο για να υπάρξει συμφωνία για το σχέδιο ανάκαμψης, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Θερμομέτρηση
Η σημερινή σύνοδος έδωσε την ευκαιρία σε κάθε ευρωπαίο ηγέτη να αποκαλύψει τους στόχους του και τα περιθώρια διαπραγμάτευσης για το σχέδιο ανάκαμψης με στόχο την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Μία άλλη σύνοδος κορυφής, ή και δύο, θα είναι αναγκαίες για την επίτευξη συμφωνίας, που τοποθετείται στα τέλη του Ιουλίου.
«Θα είναι μία θερμομέτρηση, αναγκαία για να πάρουμε την θερμοκρασία», ανακοίνωσε η γαλλική προεδρία. Κυρίως τη θερμοκρασία της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Σουηδίας και της Δανίας, των τεσσάρων «οικονόμων» που τηρούν πολύ επιφυλακτική στάση απέναντι στο σχέδιο ανάκαμψης , που απευθύνεται κυρίως στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου.
«Είναι ένα από τα πιο σημαντικά κοινά σχέδια εδώ και δεκαετίες», δήλωνε ευρωπαίος διπλωμάτης. «Μπορούμε να μιλάμε για κάτι ιστορικό».
Γαλλογερμανική συνταγή
Η συζήτηση κινήθηκε γύρω από την πρόταση της Κομισιόν για ένα εργαλείο ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, πηγή έμπνευσης του οποίου είναι η κοινή πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν και της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ, που συγκροτούν μία συμμαχία μεγάλου ειδικού βάρους στις συνομιλίες.
Το ταμείο συμπληρώνει μία αναθεωρημένη πρόταση του προϋπολογισμού της Ενωσης για την περίοδο 2021-2027, ύψους 1.100 δισεκατομμυρίων ευρώ, επί της οποίας θα πρέπει επίσης να συμφωνήσουν οι 27.
Από το πακέτο των 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα 500 θα κατανεμηθούν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού υπό τη μορφή επιχορηγήσεων μεταξύ των χωρών που πληγεί από τον κορονοϊό. Τα 250 δισεκατομμύρια ευρώ θα δοθούν υπό την μορφή δανείων.
«Ποτέ στο παρελθόν η συνοχή και η αλληλεγγύη δεν ήταν τόσο σημαντικές όσο σήμερα», επέμεινε χθες η καγκελάριος Μέρκελ.
Οι 27 καλούνται να υπερβούν πολλές και σημαντικές διαφωνίες, για το ύψος του ποσού, την διάρκεια, την ισορροπία ανάμεσα σε δάνεια και επιχορηγήσεις, τα κριτήρια κατανομής της οικονομικής βοήθειας, καθώς και το δύσκολο θέμα της αιρεσιμότητας, δηλαδή το αντιστάθμισμα (όπως μεταρρυθμίσεις) που θα ζητείται από μία χώρα με αντάλλαγμα τους πόρους.
Υποστηρικτές της δημοσιονομικής λιτότητας, οι τέσσερις «οικονόμες» χώρες ζητούν ύψος δαπανών πολύ χαμηλότερο από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν ανακοινωθεί.
Ποιος θα πληρώσει τον λογαριασμό
Και επιλέγουν την μορφή των δανείων, τα οποία κάθε χώρα θα πρέπει να αποπληρώσει, παρά τις επιχορηγήσεις.
Ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Στέφαν Λέβεν εμφανίζεται πολύ επικριτικός για το γεγονός ότι «η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει να συγκεντρώσει 500 δισεκατομμύρια ευρώ και στην συνέχεια να τα κατανείμει υπό μορφήν επιχορηγήσεων, χωρίς καμία υποχρέωση αποπληρωμής, στέλνοντας τον λογαριασμό στους μελλοντικούς φορολογούμενους».
Παράλληλα, σε επιστολή προς τους 27 οι επικεφαλής των πέντε από τις επτά ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, Προοδευτική Συμμαχία Σοσιαλιστών Δημοκρατών, Πράσινοι., Renew Europe, Ομάδα Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς) προειδοποίησαν ότι τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις που προτείνονται από την Κομισιόν είναι το απόλυτο μίνιμουμ και ότι οι ευρωβουλευτές δεν θα εγκρίνουν τον προϋπολογισμό παρά αν δημιουργηθούν και νέοι πόροι.
Η Κομισιόν προτείνει σειρά λύσεων για την χρηματοδότηση του πακέτου των 500 δισ. ευρώ, χωρίς την επιβάρυνση των εθνικών συμβολών των κρατών: διεύρυνση των εσόδων από την αγορά του άνθρακα, φόρος άνθρακα στα σύνορα, φόρος επί των δραστηριοτήτων των μεγάλων επιχειρήσεων ή φόρος επί των ψηφιακών εταιρειών.
Αλλά και σε αυτό το σημείο θα πρέπει να επιτευχθεί συναίνεση ανάμεσα στα κράτη μέλη.