Μπαράζ αντιδράσεων ανά τον κόσμο πυροδοτεί η εξαγγελία του Τούρκου προέδρου, Ερντογάν, για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, μετά και το «πράσινο φως» από το Συμβούλιο Επικρατείας της χώρας.
Στη Ρωσία, ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή), Κονσταντίν Κόσατσεφ, εξέφρασε τη λύπη του για την απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, επισημαίνοντας ότι μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά αρνητικές αντιδράσεις σε όλο τον χριστιανικό κόσμο.
Ο ίδιος επισήμανε ότι στην περίπτωση αυτή δεν είναι αποδεκτό το σκεπτικό ότι η τύχη των αρχιτεκτονικών μνημείων αποτελεί αυστηρά εσωτερική υπόθεση μιας χώρας.
Ο Κόσατσεφ υποστήριξε πως δεν βλέπει στην απόφαση αυτή κάποια επιδίωξη της Τουρκίας να προκαλέσει έξωθεν δυνάμεις, εκτιμώντας ότι υπερτερούν στην περίπτωση αυτή ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. «Δεν θα έβλεπα στην περίπτωση αυτή μια άμεση επιδίωξη του Ερντογάν να προβεί σε κάποια πρόκληση προς έξωθεν δυνάμεις, ακόμη και παρά τις ήδη συνεχείς προστριβές με την Ελλάδα στο εν λόγω ζήτημα: κάθε φορά, όταν στην Αγία Σοφία διάβαζαν αποσπάσματα από το Κοράνι, το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας αντιδρούσε. Υπερτερούν, εδώ παρόλα αυτά θέματα εσωτερικής πολιτικής» εκτιμά ο Κόσατσεφ.
Κατά την άποψη του ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίζει πόντους στους οπαδούς της ισλαμικοποίησης της Τουρκίας «παίρνοντας ακόμη και την πρωτοβουλία από τους πιο συντηρητικούς του αντιπάλους».
«Δεν σταματούν και οι συζητήσεις για πρόωρες βουλευτικές εκλογές, στις οποίες η αλλαγή του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας επίσης μπορεί να εξυπηρετεί τις κυβερνητικές δυνάμεις. Όλα αυτά είναι ερμηνείες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν ότι από εδώ και στο εξής θα χάσει το ουδέτερο στάτους του μουσείου ένα μοναδικό ιστορικό μνημείο, που διατηρεί και χριστιανικά και μουσουλμανικά στοιχεία διακόσμησης, το οποίο επι πολλά χρόνια υπήρξε σύμβολο διαθρησκευτικής ειρήνης και όχι μόνο μέσα στην ίδια την Τουρκία». Επισήμανε ο πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας.
«Και πιστεύω ότι η Άγκυρα πρέπει να φαίνεται τώρα στα μάτια όλου του κόσμου ως ο παραβάτης της διαθρησκευτικής ισορροπίας και θα χάσει το κύρος της ως ένας σημαντικός περιφερειακός παράγοντας. Είναι πολύ λυπηρό ότι συνέβη αυτό» κατέληξε ο Κόσατσεφ.
Στις ΗΠΑ
Σε καταδίκη της απόφασης του πρόεδρου Ερντογάν να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί προχώρησε στις ΗΠΑ ο επικεφαλής της δημοκρατικής μειοψηφίας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ.
«Καταδικάζω έντονα την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Καλώ τον Ερντογάν να αλλάξει πορεία και να αποκαταστήσει την αξιοθαύμαστη κληρονομιά της Αγίας Σοφίας ως μουσείο που θα επιτρέπει να την επισκεφθούν άνθρωποι όλων των θρησκειών και πολιτισμών» τόνισε ο Αμερικανός γερουσιαστής.
Με τη σειρά του, ο δημοκρατικός βουλευτής και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής Ντέιβιντ Σισελίνι τόνισε ότι η Τουρκία θα πρέπει να αντιμετωπίσει συνέπειες γι’ αυτή την απόφαση.
«Ο κόσμος πρέπει να εξοργιστεί με την απόφαση του Ερντογάν να πάρει την Αγία Σοφία- μέρος της κοινής μας παγκόσμιας κληρονομιάς – και να τη χρησιμοποιήσει ως πολιτικό εργαλείο που διαιρεί. Θα πρέπει να υπάρξουν συνέπειες για την παραβίαση του καθεστώτος της Αγίας Σοφίας ως μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO» ανέφερε.