Μπορούμε να δούμε την πανδημία του κοροναϊού υπό το πρίσμα τριών φάσεων, δήλωσε ο καθηγητής Κοινωνικής και Φυσικής Επιστήμης στο Γέιλ, Νικόλας Χρηστάκης, εκτιμώντας ότι απαιτείται χρόνος για επανέλθουμε από το σοκ.
Μιλώντας στο CNN, ο καθηγητής περιέγραψε τις τρεις φάσεις αρχίζοντας από την «άμεση περίοδο» (Immediate period), η οποία θα διαρκέσει περίπου μέχρι το τέλος του 2021, την «ενδιάμεση περίοδο» (Intermediate period) που θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2023 και την «περίοδο μετά την πανδημία» (Post pandemic period), η οποία θα αρχίσει περίπου το 2024.
Πρώτη φάση
Ως προς την πρώτη περίοδο, την οποία ζούμε τώρα, είπε ότι κύριο χαρακτηριστικό της είναι το βιολογικό και επιδημιολογικό σοκ της διασποράς του ιού. Σημείωσε πως ζούμε σε έναν διαφορετικό κόσμο με μάσκες, αποστάσεις και κλειστές δραστηριότητες, ενώ επεσήμανε ότι σε περιόδους επιδημιών, είναι συνηθισμένο για τους ανθρώπους να στρέφονται στη θρησκεία, να μένουν περισσότερο στο σπίτι, να γίνονται περισσότερο εγκρατείς.
Όπως τόνισε, θα πάρει περίπου ένα χρόνο, μέχρι το τέλος του 2021, μέχρι να φτάσουμε το σημαντικό ορόσημο της ανοσίας της αγέλης, είτε με «φυσικό» τρόπο καθώς θα συνεχιστεί η διασπορά του ιού, είτε «τεχνητά» μέσω του εμβολιασμού.
Δεύτερη φάση
Ως προς την ενδιάμεση περίοδο, μετά το τέλος 2021, επεσήμανε ότι θα πρέπει να αναρρώσουμε όχι από τον επιδημιολογικό αντίκτυπο του ιού, αλλά από τον ψυχολογικό, κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο. Ο ίδιος εξήγησε ότι εκατομμύρια άνθρωποι θα χρειάζονται διαρκή ιατρική φροντίδα ακόμη και όταν μείνει πίσω μας ο άμεσος αντίκτυπος της πανδημίας σε ό,τι αφορά θνησιμότητα.
Σημείωσε δε ότι η πανδημία επιτάχυνε έναν αριθμό τάσεων σε ό,τι αφορά τον τρόπο που παρέχεται η ιατρική φροντίδα και αντέστρεψε άλλες τάσεις, ενώ πρόσθεσε πως, έχοντας δει τη σημασία της επιστήμης στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας απειλής, μπορεί να δούμε τη σημασία της επιστήμης και σε άλλα πράγματα όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι πιθανό ότι μια από τις μακροπρόθεσμες κληρονομιές της πανδημίας θα είναι μια ανανεωμένη αναγνώριση και υποστήριξη των εγχειρημάτων της επιστήμης.
Τρίτη φάση
Κατά τον καθηγητή, λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, φτάνουμε στο τέλος του 2023 και ακολούθως εισερχόμαστε το 2024 στην «περίοδο μετά την πανδημία».
Ο καθηγητής εξέφρασε την εκτίμηση ότι αυτή η περίοδος θα θυμίζει τη δεκαετία του 1920, μετά την πανδημία της ισπανικής γρίπης. Όπως είπε, όλες οι κακουχίες και οι αλλαγές στις ζωές μας που έπρεπε να υπομείνουμε και να υιοθετήσουμε τα προηγούμενα χρόνια, θα αντιστραφούν ξαφνικά. Συμπλήρωσε ότι οι άνθρωποι θα είναι λιγότερο θρησκευόμενοι, θα αναζητούν ασταμάτητα «κοινωνικές ευκαιρίες» σε κλαμπ, μπαρ, εστιατόρια, αθλητικές διοργανώσεις, πολιτικές συγκεντρώσεις, μουσικές παραστάσεις κλπ. «Ίσως δούμε και μια σεξουαλική ανηθικότητα» πρόσθεσε.
Κατά τον ίδιο, ίσως υπάρχουν πράγματα που δεν θα επανέλθουν ποτέ, όπως οι χειραψίες στις δυτικές κοινωνίες ή συγκεκριμένα είδη «αχρείαστων» επαγγελματικών ταξιδιών, τα οποία τώρα διαπιστώνουν οι άνθρωποι πως μπορούν να τα καλύψουν εξ αποστάσεως, ακόμη και η τηλεργασία – όταν οι άνθρωποι διαπιστώνουν πως δεν χρειάζεται να μετακινούνται για να εργαστούν.
Στο ερώτημα «τι δίνει ελπίδα» απαντά χρησιμοποιώντας ένα αστείο που -όπως εξήγησε- λένε συχνά οι γιατροί και το οποίο ίσως είναι κυνικό και απαισιόδοξο: «Όλες οι αιμορραγίες σταματούν τελικά». «Οι επιδημίες πάντα τελειώνουν, ωστόσο συχνά αφού χαθούν πολλές ζωές. Έρχονται κατά κύματα και τελικά σβήνουν» σημείωσε.
Εξέφρασε δε την ελπίδα και την αισιοδοξία ότι θα δούμε την άλλη πλευρά, τονίζοντας πως όσο σοβαρός κι αν είναι ο κορωνοϊός SARS-CoV-2, η μοίρα του θα είναι να καταστεί σαν ένας κοινός ιός κρυολογήματος που θα κυκλοφορεί ανάμεσά μας και τελικά θα προκαλεί σχετικά ήπια συμπτώματα, αν και θα μας ταλαιπωρεί για πάντα.