Θεωρώ πως αξίζει να επισημανθούν πέντε αναφορές του Αλέξη Τσίπρα σχετικά με την πολιτική συγκυρία και τις εξελίξεις που πιθανώς δρομολογούνται. Κι αυτό διότι εκτιμώ πως περιγράφουν τον προβληματισμό, τον σχεδιασμό αλλά και τους φόβους για πιθανά αδιέξοδα και εγκλωβισμούς του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην αντιπολιτευτική “ευκολία”.
του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Ίσως η σημαντικότερη αναφορά είναι αυτή για τον “ριζοσπαστισμό στα πλαίσια του εφικτού”, την οποία εξέπεμψε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην συνέντευξή του στο Kontra Channel (Γ.Μελιγκώνης και Αν. Γιάμαλη). Κι αυτό διότι για πρώτη φορά ο Συνασπισμός της Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ) αποκτά έμμεσα έναν “αστερίσκο”: μετατρέπεται σε Συνασπισμό της Ριζοσπαστικής Αριστεράς …του εφικτού.
Η επισήμανση είναι εξαιρετικά χρήσιμη και αποδεικνύει την πολιτική ωρίμανση πρωτίστως του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα. Παραμένει ζητούμενο, βεβαίως, εάν την συμμερίζονται και την αποδέχονται αρκετά στελέχη, τα οποία στροβιλίζονται ενίοτε στη δίνη του “ανόθευτου και αδιαπραγμάτευτου ριζοσπαστισμού”. Εάν κανείς αντιπαραβάλει στον “ριζοσπαστισμό του εφικτού” που πρεσβεύει ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, τον “ριζοσπαστισμού του…ανέφικτου” (ως το αντίθετο), ίσως περιγράφει το κομματικό και ιδεολογικό ανάγλυφο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Σε αδρές γραμμές αυτή είναι και η μάχη που εξελίσσεται στο εσωτερικό, μια μάχη άλλοτε ζωογόνα και εποικοδομητική και άλλοτε εσωστρεφής και αυτο-υπονομευτική.
Ο “ριζοσπαστισμός του εφικτού” δεν είναι μια τυχαία κουβέντα. Και πρέπει να συνδυαστεί με όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας στις δύο τελευταίες εμφανίσεις του (Kontra, Πολιτικό Συμβούλιο).
Είπε χαρακτηριστικά τα εξής:
- “ο ΣΥΡΙΖΑ κακά τα ψέματα, είναι ένα κόμμα εξουσίας. Είναι η εναλλακτική λύση.
- “είναι υποχρεωμένος ακριβώς επειδή έχει αυτή την εμπειρία διακυβέρνησης, να προσαρμόζει τον ριζοσπαστισμό του στα πλαίσια του εφικτού”
- «πρέπει να διαμορφώνουμε και να σχεδιάζουμε μια πολιτική η οποία είναι υλοποιήσιμη, μπορεί να εφαρμοστεί, η οποία όμως δεν θα είναι «μια από τα ίδια» . Θα είναι μια πολιτική η οποία θα δίνει απαντήσεις στα προβλήματα που έχει ο κόσμος. Θα δίνει απαντήσεις στις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αλλιώς δεν έχει νόημα. Δηλαδή, γιατί να έρθει ο Τσίπρας να πάρει τη θέση του Μητσοτάκη, αν είναι να διατηρήσει τέτοια προβλήματα; Δεν έχει κανένα νόημα».
- ” Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει χάσει τον έλεγχο της πανδημίας και την εμπιστοσύνη της κοινωνίας. Ποτέ δεν πίστεψε σε ένα ισχυρό δημόσιο σύστημα υγείας. Η ραγδαία κυβερνητική φθορά του τελευταίου μήνα μπορεί να οδηγήσει σε πολιτικές εξελίξεις. Η κατάρρευση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς την κυβέρνηση σε συνδυασμό με τα φαινόμενα παρακμής που διαρκώς βλέπουν το φως της δημοσιότητας έχουν δημιουργήσει ένα πνιγηρό κλίμα στην ελληνική κοινωνία.”
- “ο ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία είναι έτοιμος να διεκδικήσει την πολιτική αλλαγή με στόχο την ανασυγκρότηση του κοινωνικού κράτους και τη προστασία των εργαζόμενων και της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας”.
Ερμηνεία: Ο Αλέξης Τσίπρας καθιστά –επιτέλους, λένε πολλοί– σαφές πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να συμπεριφέρεται ως κόμμα εξουσίας στο πλαίσιο της εναλλαγής στην διακυβέρνηση. Εισάγει, δηλαδή, το κόμμα του στην λογική του δικομματισμού που επιστρέφει δειλά μετά την εποχή των μνημονίων, είτε με αυτοδύναμες κυβερνήσεις, είτε με σχήματα συνεργασίας. Αυτό που φαίνεται απλό έως απλοϊκό δεν είναι και τόσο, στο πλαίσιο συμπεριφοράς ορισμένων στελεχών του κόμματος, τα οποία δείχνουν να επαναπαύονται στην λογική της αντιπολίτευσης και της μη εκχώρησης της ιδεολογικής “κληρονομιάς” στην διαδικασία διεκδίκησης της διακυβέρνησης.
Ήτοι, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει λόγο ύπαρξης (στο σημερινό μέγεθός του) μόνο ως κόμμα διακυβέρνησης και αντίπαλο δέος της Ν.Δ. Ειδάλλως θα εκπίπτει σταδιακά σε ποσοστά “χρήσιμου” κόμματος διαμαρτυρίας και θα διευκολύνει την μακρά ηγεμονία της Ν.Δ, ίσως και την σταδιακή ανάκαμψη του ΚΙΝ.ΑΛ που μπορεί να έχει καταλήξει ένα κόμμα του 7%, διατηρεί, ωστόσο, ακόμα αντανακλαστικά μεγαλύτερου πολιτικού υποκειμένου.
Στο σχετικό ερώτημα, ο Αλέξης Τσίπρας δίνει σαφή απάντηση. Αφορά, αναμφίβολα, τον ίδιο και την πλειονότητα των στελεχών που στοιχίζονται πίσω του, δεν είναι βέβαιο πως αφορά μια κομματική μειοψηφία που δίνει συχνά ηχηρό παρών και ενισχύει τις εντυπώσεις κομματικής βαβέλ.
Ο Αλέξης Τσίπρας διευκρινίζει, ακόμα, πως το πολιτικό και κυβερνητικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρέπει να είναι “υλοποιήσιμο” και “εφαρμόσιμο”, διακριτό, δε, από εκείνο της Ν.Δ και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Δεν μπορεί, δηλαδή, να είναι ουτοπικό και “αθώο”. Διακυβέρνηση σημαίνει και συμβιβασμοί. Δεν μπορείς να μάχεσαι πάντοτε έναντι όλων.
Και δεν μπορεί, λέει, αυτό το αφήγημα να είναι “μία από τα ίδια”. Ήτοι, δεν μπορεί να επικαλείται διαρκώς την περίοδο διακυβέρνησης 2015-19. Πρέπει να την υπερβαίνει και να την εκλαμβάνει ως μια αναγκαία διαχείριση εκείνης της (μνημονιακής) εποχής. Με τα θετικά της στοιχεία αλλά και τα πολλά λάθη της που δεν πρέπει να μεταφερθούν στην επόμενη φάση- κι αυτό αφορά, προφανώς, συμπεριφορές, πολιτικές αλλά και πρόσωπα.
Δείχνει, επίσης, πως αντιλαμβάνεται πως τελείωσε η περίοδος της αντιπαράθεσης “Τσίπρα-Μητσοτάκη”. Η μάχη των επόμενων εκλογών (πιθανότατα δύο αναμετρήσεων) δεν θα είναι μόνο αντιπαράθεση δύο προσωπικοτήτων/ του νυν και του πρώην πρωθυπουργού. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ έχει ηττηθεί σε δύο εθνικής εμβέλειας αναμετρήσεις από τον αντίπαλό του και οφείλει,πλέον, δίπλα στην χαρισματικότητά του να παραθέσει και ολοκληρωμένο πολιτικό σχέδιο για τη χώρα μαζί με την ομάδα εκείνων των στελεχών που θέλουν, μπορούν και συμφωνούν αν το υλοποιήσουν.
Φαίνεται πως έχει αντιληφθεί ότι δεν μπορεί να προσέλθει στις επόμενες εκλογές με όλα εκείνα τα πρόσωπα που ταυτίστηκαν με την προηγούμενη διακυβέρνηση. Κάποιοι ναι, άλλοι όχι. Και αρκετοί νέοι, φυσικά, που, όμως, αναζητούνται…