Newsroom Team Οι φόβοι για ουσιαστικό ξήλωμα του 8ωρου, μέσω της διευθέτησης του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση, επιβεβαιώθηκαν με την παρουσίαση του νομοσχεδίου για τα εργασιακά από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας.
Πρόκειται για ένα κείμενο 125 άρθρων, με περαιτέρω προβλέψεις για ευελιξία, διατάξεις εκσυγχρονισμού και προσαρμογής της εγχώριας νομοθεσίας σε νέες οικονομικές, κοινωνικές και τεχνολογικές εξελίξεις, ειδικές πρόνοιες για τους εργαζόμενους, αλλά και ρυθμίσεις που στόχο έχουν την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ταυτόχρονα, με διάταξη του νομοσχεδίου, που τέθηκε σε διαβούλευση, ανοίγει ο δρόμος και για μαζικές απολύσεις. Και αυτό γιατί ακόμα και αν απολύσεις θεωρηθούν παράνομες με δικαστική απόφαση οι εργαζόμενοι δεν θα επαναπροσλαμβάνονται, αλλά οι υποθέσεις θα κλείνουν με προσαυξήσεις αποζημιώσεων.
Όσον αφορά την επίμαχη διάταξη για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, προβλέπει ότι όπου δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και εργοδότη, μόνο μετά από αίτημα του εργαζομένου θα μπορεί να εφαρμοστεί το ελαστικό ωράριο. Δηλαδή, με την υπογραφή ατομικής σύμβασης ο εργαζόμενος θα μπορεί μια χρονική περίοδο αυξημένης παραγωγής να εργάζεται ημερησίως έως 10 ώρες και σε άλλη χρονική περίοδο να εργάζεται αντίστοιχα λιγότερες ώρες ή να παίρνει ρεπό.
Ακόμα προβλέπεται ότι θεωρείται παράνομη η απόλυση εξαιτίας της άρνησης του εργαζομένου για τη διευθέτηση του ωραρίου (σ.σ. υπάρχει αντίφαση καθώς υποτίθεται ότι η πρόταση για ελαστικό ωράριο γίνεται από τον εργαζόμενο).
Στην περίπτωση που λυθεί η σύμβαση εργασίας πριν από τη λήψη, εν όλω ή εν μέρει, του μειωμένου χρόνου (ρεπό ή άδειας), ο εργαζόμενος θα λάβει αποζημίωση στην οποία θα έχει υπολογιστεί ο επιπλέον χρόνος εργασίας, ως υπερωρία.
Πρόκειται, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, για ρύθμιση που συμβαδίζει με την Οδηγία 2019/1158 και λειτουργεί συμπληρωματικά με την ισχύουσα νομοθεσία, βάσει της οποίας η διευθέτηση με συλλογικές συμβάσεις εφαρμόζεται στην Ελλάδα εδώ και χρόνια, π.χ. σε ξενοδοχοϋπαλλήλους, στον ΟTΕ αλλά και εταιρείες όπως η Παπαστράτος και η HBH PEPSICO.
Βέβαια, όπως επισημαίνουν όσοι ασκούν καλόπιστα κριτική στο υπό συζήτηση σχέδιο νόμου, η διάταξη οδηγεί σε μείωση του εισοδήματος των εργαζόμενων, καθώς στην περίπτωση της υπερωριακής απασχόλησης υπάρχει επιπλέον αμοιβή. Επίσης, η δυνατότητα παράκαμψης του σωματείου εργαζομένων στην επιχείρηση οδηγεί σε αποδυνάμωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και κάνει τους συνδικαλιστές, ακόμη και της ΔΑΚΕ, να επισημαίνουν ότι η σχέση εργαζόμενου – εργοδότη δεν είναι ισότιμη, με τον πρώτο να είναι ευάλωτος στις πιέσεις του δεύτερου.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της διευθέτησης δίνεται η δυνατότητα και 4ήμερης εβδομαδιαίας εργασίας. Με άλλη διάταξη, αυξάνονται οι επιτρεπόμενες υπερωρίες στις 150 ώρες τον χρόνο (εξισώνονται μεταξύ βιομηχανίας και λοιπών κλάδων). Μάλιστα, για τις υπερωρίες που δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης, η αμοιβή προσαυξάνεται κατά 120% αντί 80%.
Με άλλες διατάξεις, αυξάνονται οι επιτρεπόμενες υπερωρίες στις 150 ώρες το χρόνο (εξισώνονται μεταξύ βιομηχανίας και λοιπών κλάδων), ενώ στους κλάδους που επιτρέπεται να λειτουργούν κατά τις Κυριακές εντάσσονται και αυτοί που αφορούν σε υπηρεσίες ταχυδρομικών υπηρεσιών (courier), στις δραστηριότητες παραγωγής υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών, παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού και στις επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (“logistics”).
Τέλος, καθορίζονται ως επίσημες αργίες η Πρωτοχρονιά, τα Θεοφάνια και η 28η Οκτωβρίου, ενώ επιτρέπεται η λειτουργία κατά τις Κυριακές, των εξής κλάδων – δραστηριοτήτων:
- ταχυδρομικές υπηρεσίες
- παραγωγή υγειονομικών ειδών ή νοσηλευτικών υλικών,
- παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και διανομή φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού,
- επιχειρήσεις εφοδιαστικής αλυσίδας (“logistics”)
- κέντρα κοινών υπηρεσιών (“shared services centers”) ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων,
- επιχειρήσεις ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου,
- επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών,
- επιχειρήσεις παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων
- κέντρα δεδομένων (“data centers”) και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων.
Επίσης, επιτρέπονται μετά από άδεια της Επιθεώρησης Εργασίας περιπτώσεις διενέργειας εξετάσεων για την απόκτηση πτυχίων και διπλωμάτων, νομίμων εξωσχολικών δράσεων ιδιωτικών σχολείων, συντήρησης κτιρίων δημόσιων ή ιδιωτικών σχολείων καθώς και προσαρμογής και αναβάθμισης
Νομιμοποιείται η 10ωρη εργασία
Ο γνωστός εργατολόγος Κώστας Τσουκαλάς σχολιάζοντας με άρθρο του στο news247.gr τη διάταξη για την διευθέτηση εργασίας αναφέρει τα εξής:
«Η κυβέρνηση, με πυξίδα τις προτάσεις που περιέχονται στο πόρισμα της Επιτροπής Πισσαρίδη, προχωρά στην υποτίμηση της αξίας της εργασίας μέσα από την θέσπιση ενός ιδιότυπου «δεκάωρου» και την αλλαγή στον τρόπο αμοιβής των υπερωριών. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούν να απασχολούν εργαζομένους έως 10 ώρες ημερησίως, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, εφόσον εντός του ιδίου εξαμήνου εξοφλήσουν τις ώρες με αντίστοιχη μείωση ωρών ή ρεπό ή μέρες αδείας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένας εργαζόμενος θα μπορεί αν ο εργοδότης του το ζητήσει, να εργάζεται 10 ώρες την μία ημέρα και έξι ώρες την άλλη, ή δέκα ώρες για τέσσερις μέρες και να λαμβάνει ρεπό την πέμπτη μέρα, χωρίς να δικαιούται προσαύξηση για τις παραπάνω των 8 ωρών ημερησίως.
Η κατανομή του ωραρίου, όπως δηλώνουν κυβερνητικοί κύκλοι θα αποφασίζεται «ελεύθερα» με ατομικές συμβάσεις μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Βέβαια όλοι γνωρίζουμε ότι εργαζόμενοι και εργοδότες δεν είναι ισότιμοι εταίροι στην εργασιακή σχέση και πως σε μια χώρα με συστημική ανεργία άνω του 20%, η επιχείρηση μπορεί να εξασφαλίσει την συναίνεση του εργαζομένου στην υπερωριακή απασχόληση ή ακόμα και στην υποδήλωση εργασίας υπό την απειλή της απόλυσης.
Με την νομιμοποίηση της δεκάωρης εργασίας, ο εργαζόμενος που θα αρνείται να συναινέσει στην απασχόληση του με αυτούς τους όρους, θα λαμβάνει την απάντηση, «ότι περιμένουν στην ουρά χιλιάδες άνεργοι διατεθειμένοι να ανεχτούν να εργάζονται χωρίς πρόσθετη αμοιβή» αν επιμείνει στην άρνηση. Η διάταξη περιέχει διατύπωση με την οποία θεωρείται άκυρη κάθε απόλυση που θα λάβει χώρα λόγω άρνησης του εργαζομένου να συναινέσει σε τροποποίηση ωραρίου, αλλά δεν εξηγείται με ποιόν τρόπο θα μπορεί να αποδείξει ο εργαζόμενος ότι απολύθηκε λόγω της συγκεκριμένης άρνησης. Αν εφαρμοσθεί αυτή η διάταξη, θα νομιμοποιηθεί η κατάργηση των υπερωριών και η μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων που απασχολούνται άνω του οκταώρου καθώς δεν θα λαμβάνουν πρόσθετη αμοιβή ούτε θα μπορούν να την διεκδικήσουν δικαστικά εντός πενταετίας όπως ισχύει τώρα. Δεδομένου ότι ο χρόνος εργασίας θα διευθετείται σε ατομική βάση, θα καταστεί άνευ αντικειμένου, ο «έτσι και αλλιώς» υποβαθμισμένος από την σημερινή κυβέρνηση θεσμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων».
Θα χαθούν ανθρώπινες ζωές
Από την πλευρά του ο γνωστός εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας γράφει σε ανάρτησή του στο facebook για το νομοσχέδιο:
«Δεν φτάνει που ο κ. Χατζηδάκης, νομοθετεί το «απλήρωτο 10ώρο» με ατομική σύμβαση. Δεν φτάνει που αυξάνει το πλαφόν των νόμιμων υπερωριών, στις 150 ώρες, προκαλώντας μείωση αποδοχών και φυσική εξάντληση, των εργαζομένων. Δεν φτάνει που απελευθερώνει την κυριακάτικη εργασία για χιλιάδες εργαζόμενους, που θα δουλεύουν ακατάπαυστα.
Στο νομοσχέδιο που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα, στην παρ. 6 του άρθρου 57 προβλέπεται ότι:
«6. Με αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να χορηγείται κατά περίπτωση άδεια υπερωριακής απασχόλησης των μισθωτών όλων των επιχειρήσεων και εργασιών εν γένει, επιπλέον των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων υπερωριακής απασχόλησης ετησίως της παρ. 3, σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή. Για την κατά τα ανωτέρω υπερωριακή απασχόληση, οι μισθωτοί δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εξήντα τοις εκατό (60%).»
Ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου, δηλαδή ή Κυβέρνηση, θα έχει τη δυνατότητα να δώσει «άδεια» για περισσότερες από 150 ώρες υπερωρίας κατ΄ έτος, χωρίς ανώτατο όριο,( δηλαδή ακόμα και χίλιες;!) τηρώντας μόνο τα ανώτατα όρια χρονικής ανάπαυση(11ώρες).Η προσαύξηση για 120% σε παράνομη υπερωρία παεί περιπατο.
Ο εργαζόμενος θα εργάζεται ακόμα και 13ωρο, με νόμιμη υπερωρία, με προσαύξηση μόλις 60%, με μια απλή άδεια της Αρχής.
Δεδομένου ότι τα περισσότερα εργατικά ατυχήματα συμβαίνουν λόγω κόπωσης των εργαζομένων στο τέλος της βάρδιας, τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά.
Θα χαθούν ανθρώπινες ζωές…»
Αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο
«Τεκτονικές» θεωρούνται οι αλλαγές που επιβάλλει στο συνδικαλιστικό κίνημα το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, καθώς προβλέπει την υποχρέωση καταγραφής των συνδικαλιστικών οργανώσεων σε ένα ενιαίο Μητρώο, περικόπτει δικαιώματα συνδικαλιστών, τροποποιεί την προστασία τους έναντι των απολύσεων, προβλέπει «μηχανισμούς» εξυπηρέτησης του κοινού, στις περιπτώσεις απεργιακών κινητοποιήσεων αλλά και τη δυνατότητα διακοπής μιας απεργιακής κινητοποίησης, αν διαπιστωθεί ότι παρεμποδίζονται εργαζόμενοι που το επιθυμούν, να μεταβούν στον χώρο εργασίας τους και να δουλέψουν.
Αναλυτικά, οι νέες διατάξεις, μεταξύ άλλων, προβλέπουν την υποχρεωτική εγγραφή τόσο των συνδικαλιστικών όσο και των εργοδοτικών οργανώσεων σε ηλεκτρονικό μητρώο, στο Εργάνη ΙΙ: με καταστατικό, έδρα, αριθμό μελών. Η εγγραφή είναι προϋπόθεση για τη συλλογική διαπραγμάτευση, την κήρυξη απεργίας και την υπογραφή Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Για την κήρυξη απεργίας και την εκλογή διοικητικού Συμβουλίου, ως προϋπόθεση ορίζεται η ύπαρξη διαθέσιμου συστήματος ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για να έχουν πρόσβαση οι εργαζόμενοι. Στόχος, σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας Κωστή Χατζηδάκη, είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια και αξιοπιστία.
Με άλλη διάταξη, θεσμοθετείται νέο καθεστώς προστασίας των συνδικαλιστών καθώς ορίζεται ότι θα έχουν το ίδιο επίπεδο προστασίας που ισχύει για τις εγκύους. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως η απόλυση θα επιτρέπεται για σπουδαίο λόγο, η βασιμότητα του οποίου θα κρίνεται από τα δικαστήρια.
Επίσης, προβλέπεται ρητά πως απαγορεύεται η ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες και κόμματα.
Ως προς τις απεργίας, ορίζεται η ελάχιστη εγγυημένη υπηρεσία σε κλάδους κοινής ωφέλειας, κατά τη διάρκεια της απεργίας. Έτσι, παρά την απεργία, θα πρέπει να παρέχεται με ευθύνη των συνδικαλιστών, τουλάχιστον το 1/3 της συνήθως παρεχόμενης υπηρεσίας κατά τη διάρκεια απεργίας σε επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, στους κλάδους υγείας, ύδρευσης, ηλεκτροδότησης, διύλισης πετρελαίου, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, αποκομιδή απορριμμάτων, φορτοεκφόρτωσης και αποθήκευσης εμπορευμάτων στα λιμάνια, πολιτικής αεροπορίας, μισθοδοσίας στο δημόσιο (συντάξεις).
Τέλος, απαγορεύεται η παρεμπόδιση εργαζομένων που επιθυμούν να εργασθούν κατά τη διάρκεια της απεργίας. Παράβαση αυτής της υποχρέωσης οδηγεί στη διακοπή της απεργίας με δικαστική απόφαση.