Newsroom Team Με διαφορά λίγων 24ώων από την αντίστοιχη προειδοποίηση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξέφρασε σήμερα με αρκετά έντονο τρόπο την ανησυχία της για την πορεία των χρηματιστηρίων, προειδοποιώντας ουσιαστικά για μια «φούσκα», που θα μπορούσε να σπάσει, εάν αυξηθούν απότομα τα επιτόκια.
Όχι τυχαία, προφανώς, η ΕΚΤ χρησιμοποιεί στην έκθεσή της κατ’ επανάληψη τη λέξη “exuberance” («ευφορία») παραπέμποντας στην ιστορική φράση του πρώην διοικητή της Fed, Άλαν Γκρίνσπαν, ο οποίος είχε προειδοποιήσει στα τέλη της δεκαετίας του ’90, πριν σκάσει η φούσκα των dot-coms, για «παράλογη ευφορία» (“irrational exuberance”). Επίσης, σε μια αναφορά που προκαλεί αίσθηση, η ΕΚΤ τονίζει ότι η φούσκα του bitcoin έχει ξεπεράσει και τη μανία της τουλίπας του 17ου αιώνα.
Η κυριότερη ανησυχία που εκφράζει η ΕΚΤ αφορά τις υψηλές αποτιμήσεις των μετοχών, κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με ενδεχόμενη απότομη αύξηση των επιτοκίων (ήδη η απόδοση του αμερικανικού 10ετούς ομολόγου έχει αυξηθεί σημαντικά). «Μια απότομη αύξηση των επιτοκίων, θα μπορούσε να προκαλέσει προσαρμογή των αποτιμήσεων των περιουσιακών στοιχείων κινδύνου, με πιθανές αρνητικές επιδράσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα», τονίζει η ΕΚΤ.
Η διάθεση ανάληψης κινδύνων από τους επενδυτές στα χρηματιστήρια της Ευρώπης και των ΗΠΑ παραμένει ισχυρή, όπως επισημαίνει η ΕΚΤ στην έκθεσή της για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ευρωζώνη. Ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, τα προγράμματα δημοσιονομικής στήριξης φαίνεται έχουν ενισχύσει πολύ τη διάθεση ανάληψης ρίσκου. Η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι μπορεί να υπάρξει απογοήτευση των επενδυτών, εάν δεν επιβεβαιωθούν πλήρως οι προβλέψεις για τα εταιρικά κέρδη και το άνοιγμα των οικονομιών.
Αρνητικοί καταλύτες η άνοδος του πληθωρισμού, την οποία μπορεί να προκαλέσει αυξήσεις επιτοκίων και η διόγκωση του δημόσιου χρέους στις χώρες της ΕΕ και στις ΗΠΑ, που προσπαθούν να στηρίξουν τις πάσχουσες – λόγω πανδημίας – οικονομίες τους και τις επιχειρήσεις.
Η άνοδος των μακροπρόθεσμων επιτοκίων, κυρίως των αμερικανικών ομολόγων, έχει περιορίσει τις ανοδικές τάσεις ορισμένων τμημάτων της αγοράς με την πλέον ευφορική διάθεση, αλλά οι ευρύτεροι δείκτες συνεχίζουν να ενισχύονται, σημειώνει η ΕΚΤ. Οι τεχνολογικές μετοχές, όπως και οι μετοχές των SPACs (οχήματα για εξαγορές άλλων εταιρειών) ήταν οι πλέον ευαίσθητες στην άνοδο των επιτοκίων, αλλά οι πιο καθιερωμένες εταιρείες, των δεικτών S&P 500 και EURO STOXX συνέχισαν να κερδίζουν έδαφος.
Σε ορισμένα τμήματα της αμερικανικής αγοράς έχουν δημιουργηθεί έντονες κερδοσκοπικές διαθέσεις, σημειώνει η ΕΚΤ, αναφέροντας το παράδειγμα των μικροεπενδυτών που αγόραζαν μαζικά μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης, στις οποίες είχαν ανοίξει θέσεις short ορισμένα hedge funds, τα οποία τελικά υπέστησαν μεγάλες ζημιές. Εξάλλου, η Archegos Capital Management κατέρρευσε επειδή ανοίξει θέσεις σε αμερικανικές και κινεζικές μετοχές με πολύ μεγάλη μόχλευση, με αποτέλεσμα να υποστούν μεγάλες ζημιές οι τράπεζες που την είχαν δανείσει. Αυτά τα επεισόδια, σημειώνει η ΕΚΤ, υπενθυμίζουν πώς η έντονη κερδοσκοπία, ιδιαίτερα με μόχλευση, μπορεί να προκαλέσει μεγάλες ζημιές σε τράπεζες.
Η ΕΚΤ εκφράζει την ανησυχία της για τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα ο συνδυασμός κερδοσκοπίας, μεταβλητότητας των τιμών και μόχλευσης, σημειώνοντας ότι οι ιδιώτες επενδυτές, αλλά και τα hedge funds, έχουν αυξήσει τη μόχλευση που χρησιμοποιούν στις αγορές, δηλαδή κερδοσκοπούν όλο και περισσότερο με δανεικά.
Bitcoin: Η νέα τουλίπα
Σημάδια ευφορίας παρατηρούνται, όπως τονίζει η ΕΚΤ, και στο χώρο των κρυπτονομισμάτων, χωρίς προς το παρόν να εκφράζονται φόβοι για επιδράσεις στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, επειδή είναι μικρό το μέγεθος της αγοράς και δεν έχουν σημαντική έκθεση οι τράπεζες. Η ΕΚΤ υπογραμμίζει, πάντως, ότι η άνοδος του bitcoin έχει ξεπεράσει τα όρια προηγούμενων επεισοδίων χρηματιστηριακής «φούσκας», όπως ήταν η μανία για τις τουλίπες τον 17ο αιώνα και η κερδοσκοπία με τις μετοχές της Εταιρείας Νότιας Θάλασσας, τον 18ο αιώνα.
Όπως σημειώνει η ΕΚΤ, γενικά η άνοδος αυτή ήταν αποτέλεσμα επενδύσεων από ιδιώτες, αλλά τελευταία ορισμένοι θεσμικοί επενδυτές και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί εκδηλώνουν το ενδιαφέρον τους για το bitcoin, που λόγω της μεγάλης μεταβλητότητας των τιμών του είναι επικίνδυνο και κερδοσκοπικό, ενώ υπάρχει ανησυχία και για το περιβαλλοντικό του αποτύπωμα, επειδή δαπανώνται μεγάλες ποσότητες ενέργειας για την εξόρυξη.
Εξίσου ανήσυχη και η Fed
Σημειώνεται ότι, πριν από την ΕΚΤ, η Fed είχε επίσης προειδοποιήσει για κινδύνους στη Wall Street, τονίζοντας ότι υπάρχει ενδεχόμενο σοβαρής πτώσης των τιμών των μετοχών, καθώς η αυξανόμενη διάθεση των επενδυτών για ανάληψη κινδύνων έχει διογκώσει τις αποτιμήσεις και δημιουργεί τρωτά σημεία στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ο αρμόδιος διοικητής της Fed, Λάελ Μπρέιναρντ, υπογράμμισε ότι «τα τρωτά σημεία που σχετίζονται με την αυξημένη διάθεση για ρίσκο αυξάνονται. Ο συνδυασμός υψηλών αποτιμήσεων με πολύ υψηλά επίπεδα εταιρικού χρέους απαιτεί παρακολούθηση λόγω της δυνατότητας ενίσχυσης των επιπτώσεων ενός γεγονότος ανατιμολόγησης».
Δηλαδή, οι «τραβηγμένες» αποτιμήσεις των μετοχών, σε συνδυασμό με τη μεγάλη επιβάρυνση των εταιρειών με δανεισμό, μπορούν να προκαλέσουν μια βαθιά υποχώρηση των τιμών στο χρηματιστήριο, σε περίπτωση μιας ξαφνικής μείωσης της όρεξης των επενδυτών για ανάληψη κινδύνου.
“Καίγονται” τα καλά νέα
Στο ΧΑ τα “καλά νέα” έρχονται από το μέτωπο των επιχειρήσεων, με ανακοινώσεις θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων και πληροφορίες για κυοφορούμενα deals. Ομως η θετική επίδραση τους αντισταθμίζεται από τις ανησυχίες για τη γενικότερη πορεία της οικονομίας και για τις επιδόσεις στον τουριστικό τομέα, στον οποίο εναποτίθενται πλέον οι ελπίδες ισχυρής ανάκαμψης.
Στο κόκκινο κινήθηκαν σήμερα οι βασικοί δείκτες, τερματίζοντς στα χαμηλά ημέρας, μετά από ολιγοήμερη συσσώρευση στην περιοχή των 900-910 μονάδων. Η ζώνη αυτή γίνεται πλέον ισχυρό “ανάχωμα” όπου μπορεί να “σκοντάψουν” οι επόμενες απόπειρες ανάκαμψης.
Πηγή: sofokleousin.gr