Η πανδημία τροφοδότησε διάφορες συνωμοσιολογικές ερμηνείες της προέλευσης και της διάδοσης του κορονοϊού. Στις θεωρίες συνωμοσίας γενικότερα αναφέρεται το ακόλουθο κείμενο του Ιταλού ιστορικού Μαρτσέλο Φλόρες.
Συνωμοσίες, πλεκτάνες, δολοπλοκίες υπήρχαν πάντοτε στην ιστορία. Από τις δολοπλοκίες που πέτυχαν, οι πιο γνωστές στην αρχαιότητα ήταν εκείνες εναντίον του Ιούλιου Καίσαρα (44 π.Χ.) και του Καλιγούλα (41 μ.Χ.). Σε πιο κοντινούς καιρούς, θυμίζουμε εκείνες εναντίον του Γουσταύου Γ΄ της Σουηδίας (1792), εναντίον του τσάρου Παύλου Α΄ (1801) και του Αλεξάνδρου Β΄ (1881), εναντίον του Αμερικανού προέδρου Λίνκολν (1865), εναντίον του Γκάντι (1948), εναντίον του Τζον Κένεντι (1963). Ο Μακιαβέλι θεωρούσε τις συνωμοσίες παράτολμες και επικίνδυνες και σκεφτόταν ότι ίσως αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίον «πολλές επιχειρούνται και ελάχιστες έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα».
Οι απόπειρες συνωμοσίας πράγματι υπήρξαν πολύ πιο πολυάριθμες: από τη «συνωμοσία του γυναικωνίτη» εναντίον του Ραμσή Γ΄ (1155 π.Χ.) ώς τη «συνωμοσία των βασιλικών παίδων» εναντίον του Μεγάλου Αλεξάνδρου (328 π.Χ.), από εκείνη εναντίον του Νέρωνα (65 μ.Χ.) ώς εκείνη εναντίον του Δομιτιανού (96 μ.Χ.), από τη «συνωμοσία της πυρίτιδας» του 1606 ώς τη «συνωμοσία των Ισων» (1796) ή εκείνη των Δεκεμβριστών στη Ρωσία (1825).
Ωστόσο, από τα τέλη του 18ου αιώνα κι έπειτα, αυξήθηκαν –και συχνά απέκτησαν προβολή και συναίνεση- οι ψευδείς συνωμοσίες, οι θεωρίες συνωμοσίας που θεωρήθηκαν αληθινές ή πάρα πολύ πιθανές. Μολονότι, όπως έχει παρατηρηθεί, η ύπαρξη αληθινών συνωμοσιών (όπως η πυρπόληση του Ράιχσταγκ το 1933 ή το επεισόδιο στον κόλπο του Τονκίνο το 1965) είναι εκείνη που οδηγεί τους ανθρώπους να πιστεύουν στις θεωρίες συνωμοσίας.
Ο ιησουίτης Αυγουστίνος Μπαρουέλ, διευθυντής της Journal Εcclésiastique στο Παρίσι από το 1788 ώς το 1792, είχε κατηγορήσει τον Διαφωτισμό και τον μασονισμό ότι είχαν οργανώσει το σχέδιο που οδήγησε στην καταστροφή τη μοναρχία (στις αναμνήσεις του για την ιστορία του ιακωβινισμού, που άρχισαν να δημοσιεύονται από το 1796). Η ιδέα ότι υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων, που, μυστικά, κυριαρχεί στην πολιτική και κατευθύνει τα κρίσιμα γεγονότα της ιστορίας δεν μας έχει εγκαταλείψει από τότε.
Αρχικά μιλούσαν για τους Ιλουμινάτι (οι Ιλουμινάτι της Βαυαρίας γεννήθηκαν το 1776, ακολουθώντας το παράδειγμα των Ισπανών Alumbrados του 16ου αιώνα ή των Illuminés της Πικαρδίας) και έπειτα για τους μασόνους, οι οποίοι στη διάρκεια του 18ου αιώνα άπλωσαν τις ρίζες τους στις ελίτ πολλών χωρών. Σε αυτούς απέδιδαν την πτώση του Παλαιού Καθεστώτος και τη νίκη της Γαλλικής Επανάστασης. Στις αρχές του 20ού αιώνα όμως εδραιώνεται η παράδοση της κρυφής, πιο διαδεδομένης και μόνιμης εξουσίας της ιστορίας, εκείνη της «εβραϊκής συνωμοσίας» που αποκαλύπτεται από τα «Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών». Αφού κυκλοφόρησαν κυρίως στα τέλη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου, τα Πρωτόκολλα «ανακαλύφτηκαν» από την τσαρική μυστική αστυνομία, την Οχράνα, η οποία συνέβαλε στη δημοσίευσή τους το 1903 από τον «μυστικιστή» Σεργκέι Νίλους.
Στην πραγματικότητα, όπως κατέδειξε ήδη το 1921 μια έρευνα των Times του Λονδίνου, επρόκειτο για ένα σκόπιμα κατασκευασμένο πλαστογράφημα, το οποίο εκείνη την περίοδο συνδεόταν επίμονα με τη νίκη των μπολσεβίκων στη ρωσική επανάσταση. Η Chicago Tribune, στις 19 Ιουνίου 1920, τιτλοφορούσε ένα άρθρο: «Ο Τρότσκι καθοδηγεί τους ριζοσπάστες εβραίους στην παγκόσμια κυριαρχία», ενώ ο βιομήχανος Χένρι Φορντ, μέσω του εβδομαδιαίου εντύπου του The Dearborn Independent και με πολλές συνεντεύξεις, αναφερόταν στην «εβραϊκή διεθνή» ως το «κυριότερο πρόβλημα του κόσμου». Τα «Πρωτόκολλα» κατασκευάστηκαν αντιγράφοντας ένα μυθιστόρημα που δημοσιεύτηκε στη Γερμανία το 1868, γραμμένο από τον Hermann Goedsche με το ψευδώνυμο Sir John Retcliffe. Αυτό το μυθιστόρημα αντιγράφηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου από το βιβλίο του Μορίς Ζολί «Διάλογοι μεταξύ του Μακιαβέλι και του Μοντεσκιέ στην κόλαση». Στο βιβλίο αυτό, εκείνοι που συνωμοτούσαν για τον έλεγχο του κόσμου δεν ήσαν οι εβραίοι, αλλά η γαλλική πολιτική γύρω στο 1860, στην εποχή της Δεύτερης Αυτοκρατορίας.
Αυτός που σκέφτηκε να καταστήσει εκ νέου τα «Πρωτόκολλα» κεντρικά στην πολιτική προπαγάνδα ήταν ο Χίτλερ, ο οποίος έγραψε πολλά γι’ αυτά στο «Ο αγών μου» και έκανε τον αφανισμό των εβραίων πρωταρχικό στόχο του ολοκληρωτικού του σχεδίου. Μια θεωρία συνωμοσίας που είχε ευρεία διάδοση ήταν εκείνη που εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια των «δικών της Μόσχας», μεταξύ 1936 και 1938, και αργότερα στις κομμουνιστικές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης με τις δίκες που έγιναν μεταξύ 1949 και 1952.
Ο Γκεόργκι Πιατακόφ υπήρξε, μαζί με τον Καρλ Ράντεκ, ο κύριος κατηγορούμενος της «δίκης των δεκαεπτά», που έγινε τον Ιανουάριο του 1937. Μπολσεβίκος ηγέτης, προσκείμενος στον Τρότσκι και έπειτα στον Στάλιν στα χρόνια της επιτάχυνσης της εκβιομηχάνισης, ο Πιατακόφ θα συλληφθεί με την κατηγορία ότι είχε συνωμοτήσει με τον Τρότσκι και με το ναζιστικό κόμμα, για να πάρουν την εξουσία στη Σοβιετική Ενωση ανατρέποντας την μπολσεβίκικη κυβέρνηση. Τη συνωμοσία αυτή δεν την πίστεψαν μόνον οι σοβιετικές αρχές, αλλά το σύνολο του κόμματος και των οργανώσεών του, όλα τα κομμουνιστικά κόμματα στον κόσμο, ακόμη και ο Αμερικανός πρεσβευτής στη Μόσχα και η ίδια η σύζυγος του Πιατακόφ, η οποία υποχρεώθηκε να αλλάξει γνώμη μόνον όταν τη συνέλαβαν και την έστειλαν στο γκουλάγκ.
Στα πρώτα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου έγιναν οι δίκες-φάρσες του Ράικ στην Ουγγαρία και του Σλάνσκι στην Τσεχοσλοβακία. Και στις Ηνωμένες Πολιτείες διαδόθηκε η πεποίθηση για μια μεγάλη κομμουνιστική συνωμοσία, που βρήκε στον γερουσιαστή Τζόζεφ Μακάρθι τον αδιαμφισβήτητο εκφραστή της, τόσο ώστε δόθηκε το όνομά του –μακαρθισμός- σε εκείνο το «κυνήγι μαγισσών» που ενέπλεξε όχι μόνον όσους ήταν κομμουνιστές στη δεκαετία του 1930 και δεν ήταν πλέον, αλλά ακόμη και φιλελεύθερους και συνεργάτες του προέδρου Ρούζβελτ.
Η παράνοια του Μακάρθι τον ώθησε να κατηγορήσει την ηγεσία του αμερικανικού στρατού ότι εμπλέκεται στην κομμουνιστική συνωμοσία, και αυτό τον οδήγησε στην καταστροφή χάρη στη συνδυασμένη δράση του ελεύθερου Τύπου (Εντ Μάροου) και του προέδρου Αϊζενχάουερ.
Πιο πριν είχε κατηγορηθεί για συνωμοσία ο Ρούζβελτ, ο οποίος θεωρήθηκε ότι είχε αποσιωπήσει τις πληροφορίες για την επικείμενη ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ ή ακόμη και ότι είχε ευνοήσει αυτή την επίθεση, για να πλουτίσουν οι πολεμικές βιομηχανίες με την επέμβαση στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σήμερα γίνεται πολύς λόγος για το «σχέδιο Καλέργη» -να ευνοηθεί η αφρικανική και ασιατική μετανάστευση στην Ευρώπη, για να αντικατασταθούν οι τοπικοί πληθυσμοί από ένα άμορφο και μιγαδικό έθνος, επιρρεπές στις καταναλωτικές έξεις του παγκόσμιου καπιταλισμού-, το οποίο υποτίθεται ότι είχε επινοηθεί από τον Richard Coudenhove-Kalergi, ιδρυτή της Πανευρωπαϊκής Ενωσης και πρόδρομο της ευρωπαϊκής ενοποίησης και ενός κοσμοπολιτικού οράματος της συνεργασίας μεταξύ των λαών. Ή αναπτύσσονται φανταστικά σενάρια για το «σχέδιο Μπίλντερμπεργκ», από το όνομα της λέσχης που οργανώνει ετήσιες συναντήσεις των μελών της, το οποίο υποτίθεται ότι έχει επιβάλει στον κόσμο τον νεοφιλελευθερισμό και τις κρίσεις μεταξύ του 1994 και του 2008. […]
Πρώτη δημοσίευση: ΕΦΣΥΝ