ΝΙΚΟΛ ΛΕΙΒΑΔΑΡΗ Το Black Trail είναι ένα ντοκιμαντέρ για την μαύρη πλευρά του παγκόσμιου εφοπλισμού. Από εκείνες της στιγμές της ερευνητικής δημοσιογραφίας που εδώ, στην ημεδαπή, μπορεί και να σε κάνουν – λέμε τώρα – να θέλεις να αλλάξεις επάγγελμα.
Λέει, πολύ απλά, ότι μπορείς να σκοτώνεις τον πλανήτη χωρίς να πληρώνεις φράγκο. Και χωρίς να σε ελέγχει κανείς. Οι δημοσιογράφοι του ανεξάρτητου δημοσιογραφικού οργανισμού European Investigative Collaboration(EIC) δείχνουν πως η παγκόσμια ναυτιλιακή βιομηχανία γεννά δισεκατομμύρια χρησιμοποιώντας τα πιο ρυπογόνα καύσιμα σε όλον τον κλάδο των μεταφορών.
Λένε ότι ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας δεν είναι τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από ένα υποχείριο των μεγάλων ναυτιλιακών συμφερόντων. Αποκαλύπτουν ότι πάνω από 50.000 θάνατοι τον χρόνο μόνον στην Ευρώπη οφείλονται στην βαριά περιβαλλοντική μόλυνση που προκαλούν τα ποντοπόρα πλοία. Και δείχνουν πως η φάμπρικα αυτής της βαριάς βιομηχανίας ναυτιλιακών ρύπων μετατρέπει περίπου σε ανέκδοτο τις διεθνείς διακηρύξεις για την πράσινη μετάβαση και την μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Εκεί, σ’ αυτό το ντοκιμαντέρ, εμφανίστηκε ένας από τους πιο μεγάλους και πιο ισχυρούς έλληνες εφοπλιστές, ο Πάνος Λασκαρίδης, για να δηλώσει ότι οι άνθρωποι της ναυτιλίας «δεν ενδιαφέρονται για την ελληνική σημαία» και «δεν έχουν καμία σχέση με την Ελλάδα». Και «μπορούν να χέσουν πάνω στον πρωθυπουργό» διότι δεν τον έχουν καμία ανάγκη.
Μικρό το κακό, κι ακόμη μικρότερη η αποκάλυψη ενδεχομένως. Ο «μπάρμπα Γιάννης» ο Λάτσης τα έλεγε ακόμη πιο χοντρά – και δεν ήταν ο μόνος. Επιπλέον, ο Πάνος Λασκαρίδης έσπευσε κατόπιν να διευκρινίσει ότι τα όσα είπε δεν αφορούν τον σημερινό πρωθυπουργό, με τον οποίο άλλωστε είναι ευρέως γνωστό ότι έχει και προσωπική φιλική σχέση. Κοινώς, οι έλληνες εφοπλιστές δεν απαξιώνουν και δεν προσβάλουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, απλώς έχουν γραμμένο στα παλαιότερα των υποδημάτων τους τον θεσμό του πρωθυπουργού. Το έκανε λίγο χειρότερο δηλαδή, αλλά, αν μη τι άλλο, ο άνθρωπος ήταν ειλικρινής. Και δεν είναι δικό του το πρόβλημα, δημοκρατία έχουμε, ό,τι θέλει λέει.
Το πρόβλημα το έχει ο εκπρόσωπος των θεσμών. Ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης εμφανίστηκε στο ίδιο ντοκιμαντέρ για να δηλώσει ότι είναι «ο σημαντικότερος υπουργός Ναυτιλίας στον κόσμο». Ο σημαντικότερος υπουργός παγκοσμίως όμως έπαθε αφωνία όταν οι δημοσιογράφοι του IEC του πρόβαλαν την δήλωση Λασκαρίδη. Κάτι ψέλλισε για το «ισχυρό θεσμικό πλαίσιο» που έχει συγκροτήσει η κυβέρνηση για την ναυτιλιακή βιομηχανία και κάπως έτσι σφράγισε την ξεχωριστή του θέση στην σύγχρονη πολιτική ιστορία.
Το ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα θα έπρεπε να το έχει το Μαξίμου, αλλά ούτε από εκεί διακρίνεται ιδιαίτερος προβληματισμός. Τρεις ημέρες μετά την επική εμφάνιση Πλακιωτάκη στο Black Trail δεν υπήρξε ούτε ένα σχόλιο – ούτε νύξη αποδοκιμασίας είτε για τις δηλώσεις Λασκαρίδη, είτε για την στάση του υπουργού.
Σα να μην έγιναν ποτέ οι δηλώσεις με τις βαριές προσβολές για τον θεσμό του πρωθυπουργού, σα να μην προβλήθηκε ποτέ το ντοκιμαντέρ. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει. Το προσφιλές και πάγιο επικοινωνιακό μοντέλο της κυβέρνησης λέει πως ό,τι δεν παίζει στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης δεν είναι είδηση, ό,τι δεν βγαίνει στα τηλεπαράθυρα δεν σχολιάζεται και ό,τι ενοχλεί απλώς παρακάμπτεται και αποσιωπάται.
Εκ του αποτελέσματος, και μέχρι τώρα τουλάχιστον, το μοντέλο αποδίδει – από την Ικαρία και την Πάρνηθα έως το ελικόπτερο της Τήνου. Οι «άριστοι» άλλωστε δεν υποπίπτουν ποτέ σε παραπτώματα – κι εάν τύχει και υποπέσουν δεν λογοδοτούν και δεν απολογούνται.
Ατυχώς, το ζήτημα είναι ότι εσχάτως οι άριστοι αποφάσισαν να κάνουν και διεθνή καριέρα. Αφού εξάντλησαν όλη την γκάμα προστασίας των ελληνικών μέσων ενημέρωσης, ανακάλυψαν την γοητεία του BBC, του Hard Talk και του Black Trail.
Εδώ, από τα πρώτα τουλάχιστον βήματα στην – ανεξάρτητη – διεθνή σκηνή, το μοντέλο δεν απέδωσε. Βγήκε μαύρη κωμωδία. Με τον μισό κλαυσίγελο να κατακυρώνεται στους αρίστους και τον άλλον μισό στην εγχώρια δημοσιογραφία…