Σοβαρή καταγγελία για πολτοποίηση βιβλίων στις αποθήκες των εκδόσεων «Γαβριηλίδης» από πιστώτριες τράπεζες του εκδοτικού οίκου, βλέπει το φως της δημοσιότητας.
Συγκεκριμένα, ο χρήστης του Facebook Δημήτρης Δερζέκος, με ανάρτησή του αναφέρει το εξής:
«Με μεγάλη λύπη και μικρή έκπληξη πληροφορήθηκα την καταστροφή των βιβλίων που βρέθηκαν στις αποθήκες των εκδόσεων Γαβριηλίδης. Κατασχέθηκαν και πολτοποιήθηκαν από τις πιστώτριες τράπεζες του εκδοτικού οίκου, χωρίς να υπάρξει η παραμικρή ανακοίνωση για όποιον από τους συγγραφείς επιθυμούσε με το αζημίωτο να διασώσει έστω ελάχιστα αντίτυπα – παρά τις απόπειρες από πολλούς να ενημερωθούμε. Είναι μια ενέργεια που αρμόζει σε μια φθίνουσα εποχή. Όπως φαίνεται για ορισμένους τα βιβλία δεν αξίζουν ούτε την ίδια τους την τιμή. Όπως θα έλεγε και ο Βαρβέρης: Δεν τους παρηγορούν τα χρήματα έχουν τόσα που μπορούν και να τα αγοράσουν».
Η πολτοποίηση από τις πιστώτριες τράπεζες των βιβλίων που βρέθηκαν στην αποθήκη των εκδόσεων Γαβριηλίδη προκαλεί σοκ στους ανθρώπους του βιβλίου και του πολιτισμού, τονίζει σε δήλωσή της η τομεάρχης Πολιτισμού της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Σία Αναγνωστοπούλου.
Οπως αναφέρει, «μετά τον θάνατο του Σάμη Γαβριηλίδη, ο οποίος άφησε πίσω δυσβάσταχτα χρέη, οι τράπεζες εισβάλλουν στον εκδοτικό οίκο. Κατάσχονται μηχανήματα, ακίνητα πρόκειται να βγουν σε πλειστηριασμό, αλλά τα βιβλία, που αποτελούν την ιστορία και τη διαδρομή ενός ιστορικού εκδοτικού οίκου, δεν κρίνονται αξιοποιήσιμα. Δεν γίνεται η επιλογή να πλειστηριαστούν και αυτά, ή ακόμη -γιατί όχι;- να χαριστούν σε βιβλιοθήκες, δημόσιες ή σχολικές, σε φυλακές, νοσοκομεία, προνοιακά ιδρύματα. Δεν ενημερώνονται καν οι συγγραφείς των βιβλίων, ώστε να τους δοθεί η δυνατότητα να αγοράσουν αντίτυπα των βιβλίων τους.
Η ιστορία μάς θυμίζει μια ανάλογη πριν από έντεκα χρόνια. Το κλείσιμο του εκδοτικού οίκου Ελληνικά γράμματα από τον όμιλο ΔΟΛ το 2010 σημαδεύτηκε από τις φωτογραφίες βιβλίων σημαδεμένων με κόκκινη μπογιά καθ’ οδόν προς την πολτοποίηση. Ο εκδοτικός και δημοσιογραφικός όμιλος αρνήθηκε να διασώσει τα βιβλία, παρόλο που αυτό υπήρξε αίτημα των εργαζομένων στον εκδοτικό οίκο.
Ο συμβολισμός είναι ανατριχιαστικά δυσοίωνος. Το βιβλίο, κιβωτός της γνώσης και της δημιουργίας, δεν αξιολογείται από το κράτος και τα πιστωτικά ιδρύματα ως κάτι που πρέπει να διασωθεί, να διαφυλαχθεί, να διανεμηθεί, δωρεάν ή με χαμηλή τιμή, σε ανθρώπους που διψούν γι’ αυτό. Καταλήγει στην πολτοποίηση ως κάτι άχρηστο, μη ανταποδοτικό, μη εκποιήσιμο, χωρίς αξία. Ενδεικτικό τόσο των αξιών ενός οικονομικού συστήματος, όσο και της ανυπαρξίας πολιτικής για το βιβλίο και τις βιβλιοθήκες στη χώρα μας».
Εκδότης με κύρος και βαρύτητα, με ιδιαίτερο στίγμα στον χώρο του βιβλίου, λάτρης της ποίησης, του δοκιμίου και των κλασικών έργων, αλλά και με σπάνια αγάπη για την ευγενή τέχνη της τυπογραφίας, ο Σάμης Γαβριηλίδης πέθανε σε ηλικία 66 ετών, τον Φεβρουάριο του 2020.
Η εκδοτική του πορεία ξεκινά από τη μεταπολίτευση, όταν τον Νοέμβριο του 1975, δύο χρόνια μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στα οποία συμμετείχε ως φοιτητής της σχολής Ναυπηγών, έγινε συνεταίρος του Λουκά Ρηνόπουλου και της Μάρως Στογιαννίδου στο βιβλιοπωλείο «Πλέθρον». Σύντομα συνέβαλε στην εξέλιξή του σε εκδοτικό οίκο, με πρώτη έκδοση τη «Ρεμπέτικη Ανθολογία» του Τάσου Σχορέλη, που έφερε τον Γαβριηλίδη σε επαφή με τον λόγιο τυπογράφο και εκδότη Αιμίλιο Καλιακάτσο και τον κριτικό λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα: «Με έμαθαν ο μεν πρώτος τυπογραφία, ο δε δεύτερος να διαβάζω», θα έλεγε σε συνεντεύξεις του. Τελικά, συνδιηύθυνε το «Πλέθρον» μέχρι το 1986, ενώ το 1988 προέκυψαν οι Εκδόσεις Γαβριηλίδης.
Με βασικό άξονα τους Ελληνες κυρίως δημιουργούς, δίνοντας έμφαση στην ποίηση, στο δοκίμιο, αλλά και στην πεζογραφία, στεγάζοντας εκδοτικά συγγραφείς όπως ο Θοδωρής Καλλιφατίδης και ο Πέτρος Μάρκαρης (του οποίου ήταν επιστήθιος φίλος), ο Σάμης Γαβριηλίδης υπηρετούσε το βιβλίο και την καλαισθησία του, γνωρίζοντας ότι η τεχνολογία προσφέρει δυνατότητες, κρύβει όμως και κινδύνους: το 2011 οι εκδόσεις του εγκαταστάθηκαν σε ένα σύγχρονο πολυχώρο και ταυτόχρονα φιλόξενο τόπο συνάντησης στο Μοναστηράκι, ονόματι «Poems and Crimes Art Bar», όπου εκτός από θεατρικές, εικαστικές, μουσικές και άλλες εκδηλώσεις υπό τη φροντίδα της συντρόφου του Βάσως Κυριαζάκου, ο Σάμης Γαβριηλίδης συνδύαζε τη σύγχρονη ψηφιακή εκτύπωση, με την παραδοσιακή, ραφτή βιβλιοδεσία.
Αν ως εκδότης έδινε έμφαση σε κάποια ζητήματα, τότε ένα από αυτά ήταν η μνήμη. Οχι χωρίς λόγο: η μητέρα του, Καρολίνα Ναχμούλη-Γαβριηλίδου, ήταν επιζήσασα των στρατοπέδων συγκέντρωσης του Αουσβιτς, του Νταχάου, του Μπέργκεν Μπέλσεν. Οπως θα διηγιόταν αργότερα, ο Σάμης Γαβριηλίδης έμαθε την ιστορία της ρωτώντας γι’ «αυτόν τον αριθμό στο χέρι της», χωρίς ωστόσο ο ίδιος ή ο αδελφός του να ενσωματώσουν κάποια αίσθηση αγωνίας ή τιμωρίας για όσα είχαν συμβεί. Η μαρτυρία της έγινε βιβλίο με τίτλο «Block 25» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις το 2016. Εδώ και έξι χρόνια, το «Poems and Crimes» διοργανώνει κάθε Ιανουάριο τον «μήνα Ολοκαυτώματος», με το σλόγκαν «θυμόμαστε, δεν χρησιμοποιούμε».
Σε αυτή τη φράση επικεντρωνόταν και μια δημόσια τοποθέτησή του το 2017, όπου ο Σάμης Γαβριηλίδης εξέφραζε τους προβληματισμούς γύρω από το συνέδριο για τα θύματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων που είχε πραγματοποιηθεί εκείνη τη χρονιά στην Εσθονία.