Με διάταγμα που εξέδωσε ο Πρόεδρος των ΗΠΑ λίγες ώρες πριν αναχωρήσει για το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη επεκτείνει το πεδίο των κυρώσεων σ’ εκείνα τα άτομα ή οντότητες που υπονομεύουν και απειλούν την σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων.
Κάτι που ίσως φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση και την κυβέρνηση Μητσοτάκη και απασχολεί ιδιαίτερα το ΥΠΕΞ καθώς εκκρεμεί η επικύρωση από την ελληνική Βουλή των επιμέρους συμφωνιών-μνημονίων με την… γειτονική χώρα.
Όπως αναφέρει το διάταγμα Μπάιντεν, στην πρώτη ενότητα και υπο-ενότητα και στην παράγραφο iii, στις κυρώσεις συμπεριλαμβάνονται άτομα ή οντότητες που είναι υπεύθυνα ή εμπλέκονται, ή έχουν εμπλακεί άμεσα ή έμμεσα, σε παραβίαση ή σε πράξη που παρεμπόδισε ή απείλησε στην εφαρμογή οποιουδήποτε περιφερειακού ζητήματος ασφάλειας, ειρήνης, συνεργασίας ή συμφωνίας ή πλαισίου αμοιβαίας αναγνώρισης ή μηχανισμό λογοδοσίας που σχετίζεται με τα Δυτικά Βαλκάνια, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας Πρεσπών του 2018, τη συμφωνία πλαίσιο της Οχρίδας του 2001, το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τις συμφωνίες του Dayton ή τα συμπεράσματα του Συμβουλίου της Διάσκεψης για την Εφαρμογή της Ειρήνης που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο τον Δεκέμβριο του 1995, συμπεριλαμβανομένων των αποφάσεων ή των συμπερασμάτων του Ύπατου Εκπροσώπου, του Συμβουλίου Εφαρμογής της Ειρήνης ή του Διοικητικού Συμβουλίου του ή το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία, ή, όσον αφορά την πρώην Γιουγκοσλαβία, τον Διεθνή Μηχανισμό Υπολειμμάτων για τα Ποινικά Δικαστήρια.
(Στα αγγλικά: “(iii) to be responsible for or complicit in, or to have directly or indirectly engaged in, a violation of, or an act that has obstructed or threatened the implementation of, any regional security, peace, cooperation, or mutual recognition agreement or framework or accountability mechanism related to the Western Balkans, including the Prespa Agreement of 2018; the Ohrid Framework Agreement of 2001; United Nations Security Council Resolution 1244; the Dayton Accords; or the Conclusions of the Peace Implementation Conference Council held in London in December 1995, including the decisions or conclusions of the High Representative, the Peace Implementation Council, or its Steering Board; or the International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia, or, with respect to the former Yugoslavia, the International Residual Mechanism for Criminal Tribunals;)
Παρόλο που στο διάταγμα δεν αναφέρονται ονόματα προσώπων ή οντοτήτων για κυρώσεις, καθίσταται σαφές το περίγραμμα για το ποιος υπόκειται σε κυρώσεις, οι οποίες αφορούν μεταξύ άλλων πάγωμα περιουσιακών στοιχείων, δίωξη των Αμερικανών πολιτών που συνεργάζονται με τα ως άνω άτομα ή οντότητες καθώς και την απαγόρευση εισόδου στις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το διάταγμα ο Τζο Μπάιντεν έλαβε την απόφαση για κυρώσεις εις βάρος προσώπων ή οντοτήτων που απειλούν τη σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων και τη Συμφωνία των Πρεσπών, τη Συμφωνία της Οχρίδας, τη Συμφωνία του Dayton και το Ψήφισμα 1244 του ΟΗΕ επειδή:
«Η κατάσταση στο έδαφος της πρώην Σοσιαλιστικής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας και της Αλβανίας (Δυτικά Βαλκάνια) τις τελευταίες δύο δεκαετίες- συμπεριλαμβανομένης της υπονόμευσης των μεταπολεμικών συνθηκών και θεσμών μετά τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας-,καθώς και η εκτεταμένη διαφθορά στους κόλπους διαφόρων κυβερνήσεων και θεσμικών οργάνων των Δυτικών Βαλκανίων, εμποδίζουν την πρόοδο προς την αποτελεσματική και δημοκρατική διακυβέρνηση και την πλήρη ένταξη σε διατλαντικούς θεσμούς και ως εκ τούτου αποτελούν μια ασυνήθιστη και έκτακτη απειλή για την εθνική ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών».
Αυτή η εξέλιξη προφανώς θα προκαλέσει πονοκεφάλους στο Μαξίμου, το ΥΠΕΞ αλλά και το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας που πρωτοστάτησαν ενάντια στην Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ ακόμα και σήμερα παρεμποδίζουν στην εφαρμογή της Συμφωνίας με την κωλυσιεργία της ψήφισης των τριών συμφωνιών που απορρέουν από την διμερή συμφωνία με την Βόρεια Μακεδονία.
Φυσικά αφορά και την ηγεσία (αλλά και την αντιπολίτευση) της Βόρειας Μακεδονίας εάν κάνουν βήματα πίσω, αλλά και τη στάση της Βουλγαρίας που θέτει ζητήματα (γλωσσικό κ.ά.).
Και κάπου εδώ το “κρυφτούλι” και το παιχνίδι με τις λέξεις για να κρατηθούν εσωκομματικές ισορροπίες τελειώνει για κάποιους που θα ήθελαν να επισκεφθούν, έστω και ως τουρίστες. Πολύ περισσότερο αν έχουν περισσότερους λόγους να τα έχουν καλά με τις ΗΠΑ και σε ατομικό, ακόμη επίπεδο…