Οι παράμετροι που συνθέτουν το δημογραφικό πρόβλημα το οποίο μαστίζει ολόκληρη τη Δύση -και βέβαια τη χώρα μας-, οι όροι ζωής, η οικονομική κρίση, η μετανάστευση, η προσφυγιά, η θνησιμότητα κ.ά., είναι πρωτίστως κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές, πολιτιστικές.
Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά – έχοντας υπόψη στοιχεία που προκύπτουν από την απογραφή του 2011 από την ΕΛΣΤΑΤ, αλλά και πανεπιστημιακές έρευνες – εμφανίζονται σήμερα πιο έντονα απ’ ό,τι σε άλλες εποχές.
Από έρευνα – μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας το 2017, προκύπτει ότι από το 2011 έως σήμερα – δηλαδή σε συνθήκες κρίσης – κάποιες μακροχρόνιες τάσεις επιταχύνουν βασικά δημογραφικά χαρακτηριστικά, όπως:
- η ακόμη μεγαλύτερη φθίνουσα πορεία της γονιμότητας (δηλαδή του μέσου όρου του αριθμού γεννήσεων ανά γυναίκα),
- η ανακοπή της ανοδικής τάσης του προσδόκιμου ζωής (κάτι που επιδεινώθηκε από την πανδημία),
- η αυξημένη μεταναστευτική ροή.
Αντίστοιχα, τα κοινωνικά χαρακτηριστικά της απογραφής του 2011 από την ΕΛΣΤΑΤ, μαζί με τη διαπίστωση ότι για πρώτη φορά στην ιστορία των απογραφών έχουμε απόλυτη μείωση του πληθυσμού, δίνουν ένα ενδιαφέρον εύρημα: Οτι εξακολουθεί να περιορίζεται ο μέσος αριθμός των μελών των νοικοκυριών.
Το 1991, η μέση οικογένεια στη χώρα μας αποτελούνταν από 3 άτομα, και ήδη το 2011 μειώθηκε στα 2,6 άτομα, μέσος όρος που θα ήταν μικρότερος αν δεν υπήρχε αυξημένος αριθμός οικογενειών μεταναστών, όπου κατά τεκμήριο ο μέσος αριθμός των μελών του κάθε νοικοκυριού είναι αυξημένος. Προφανώς σήμερα τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα.
Τα παραπάνω στοιχεία αποτυπώνουν το πώς επιδρούν στις οικογένειες η συνεχής επιδείνωση των συνθηκών ζωής και οι ολοένα και περισσότερες δυσκολίες που παρουσιάζονται στην ανατροφή των παιδιών.
Η ανησυχία που εκφράζουν για τους δημογραφικούς δείκτες η Πολιτεία, η Εκκλησίας και άλλοι αρμόδιοι (;) είναι υποκριτική, αφού όχι μόνο δεν συνοδεύεται από κανένα μέτρο για την ανακούφιση και τη στήριξη της οικογένειας αλλά αντιθέτως συνδυάζεται με αλλεπάλληλα μέτρα που χειροτερεύουν τη ζωή της.
Δεν μπορούν να κρύψουν πως στον πυρήνα της πολιτικής τους βρίσκεται η αντικατάσταση της υποχρέωσης του κράτους να παρέχει δημόσιες και δωρεάν, καθολικές υπηρεσίες Κοινωνικής Ασφάλισης, Υγείας – Πρόνοιας, Παιδείας, Προσχολικής Αγωγής και στήριξης της οικογένειας, με την ατομική και οικογενειακή ευθύνη για την ικανοποίηση των ολοένα αυξανόμενων αναγκών της.
Οι πραγματικοί παράγοντες που αντικειμενικά θέτουν σοβαρά εμπόδια στη δημιουργία οικογένειας και στην απόκτηση παιδιών είναι;
- Η μακροχρόνια ανεργία, κυρίως στις γυναίκες και στα νέα ζευγάρια,
- οι ελαστικές μορφές απασχόλησης,
- οι χαμηλοί μισθοί,
- η καταστρατήγηση του ημερήσιου χρόνου εργασίας,
- η εντατικοποίηση στη δουλειά,
- οι δραστικές μειώσεις κρατικών δαπανών για κοινωνικές παροχές κάθε είδους, με δραματικές συνέπειες ιδιαίτερα στις φτωχές πολύτεκνες – τρίτεκνες – μονογονεϊκές οικογένειες, στα ΑμεΑ,
- η εμπορευματοποίηση της Υγείας και της Παιδείας,
- η αυξημένη φορολογία και τα χαράτσια, η ακρίβεια, τα υψηλά ενοίκια κ.ά.,
Στη σημερινή Ελλάδα, η μητρότητα θεωρείται «κόστος» για τους εργοδότες και προσωπική υπόθεση του ζευγαριού και περισσότερο της γυναίκας.
Τα εμπόδια για μια νέα εργαζόμενη γυναίκα που είναι “μανουλίτσα” (sic) και που επιβαρύνουν την ψυχική και σωματική υγεία των γυναικών, αυξάνουν τα εργατικά «ατυχήματα» και τις επαγγελματικές ασθένειες, επιδρούν στα αυξημένα ποσοστά υπογόνιμων ζευγαριών.:
- Η υποαπασχόληση, οι μισθοί – ψίχουλα, η ανασφάλιστη εργασία.
- Η εντατικοποίηση της εργασίας.
- Τα κυκλικά ωράρια, τα ωράρια – λάστιχο, η νυχτερινή εργασία,
Και επίσης:
Η παντελής έλλειψη σεξουαλικής αγωγής και οικογενειακού προγραμματισμού από επιστημονικούς και κρατικούς φορείς, που αποτελεί κύρια αιτία για τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες, καθώς η Εκκλησία -η οποία είναι λαλίστατη σε απίθανα συνέδρια- στέκεται διαρκώς εμπόδιο στην καθιέρωσή τους.
Οι πανάκριβες εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, οι ελλείψεις και η εμπορευματοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, για τον τοκετό, όπως στις δημόσιες μαιευτικές και γυναικολογικές κλινικές, καθώς και μετέπειτα, στη φάση της ανατροφής του παιδιού για ικανοποίηση των σύγχρονων αναγκών του, για τη σωστή ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη.
Τα δημόσια μαιευτήρια, άλλες κρατικές δομές για το νεογέννητο, για την κοινωνικοποίηση του παιδιού, είναι σχεδόν ανύπαρκτες ή διαλυμένες, υποχρηματοδοτούμενες, υποστελεχωμένες, με πεπαλαιωμένες και κακοσυντηρημένες υποδομές. Την ίδια στιγμή, οι ιδιωτικές μονάδες, οι ΜΚΟ και τα διάφορα «ευαγή» ιδρύματα και τα τραμπικής έμπνευσης συνέδρια, που φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, αντικαθιστώντας το κράτος, αναλαμβάνουν την προστασία της μητρότητας, το μεγάλωμα του νεογνού, των παιδιών, μετατρέποντας την κρατική ευθύνη σε ατομική υπόθεση του γονιού και κυρίως της εργαζόμενης μητέρας.