Την ουσιαστική έναρξη διαλόγου της ΕΕ με την Τουρκία και την διαπραγμάτευση για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης περιγράφει το σχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής, αποτέλεσμα των επαφών του Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Το θέμα δεν τυγχάνει ιδιαίτερης αναμετάδοσης από τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης και θα ήταν απορίας άξιο εάν δεν υπέκρυπτε, πιθανώς, την προσπάθεια να μην εγείρει ερωτήματα για το γεγονός πως ξεκινά μία διαδικασία χωρίς να συνδέεται με την συμμόρφωση της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας.
Προφανώς το κλίμα είχε ήδη διαμορφωθεί κατά τις επαφές του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ και της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα Φον ντερ Λάϊεν στην Τουρκία, ενώ είναι επίσης προφανές πως μείζονα ρόλο έχει διαδραματίσει το Βερολίνο, όπως φάνηκε και κατά την συνάντηση του Τούρκου προέδρου με την Άγκελα Μέρκελ.
Κρίσιμο θέμα προκύπτει από το γεγονός ότι στο σχέδιο υπάρχει αναφορά στην “αιρεσιμότητα” σχετικά με την συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, ωστόσο φαίνεται πως εφόσον ο μηχανισμός της αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης ξεκινά είναι πολύ δύσκολο να αναστραφεί εάν δεν συντρέξει κάποια ραγδαία κλιμάκωση.
Σημαντικό θεωρείται από διπλωματικές πηγές πως η διαδικασία αυτή δεν συνδέεται με εκείνες τις ελληνικές θέσεις που θα επιτάχυναν την επίλυση της ελληνοτουρκικής διαφοράς (υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ) με παραπομπή στην Χάγη αλλά και την άρση των προκλητικών τουρκικών αιτιάσεων που παραβιάζουν το διεθνές Δίκαιο.
Ίσως, γι αυτό, άλλωστε, ο Ταγίπ Ερντογάν προέκρινε την απευθείας επικοινωνία του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, σε περίπτωση κρίσης, ζητώντας να μην εμπλέκονται τρίτες χώρες (ΕΕ, ΗΠΑ).
Παρότι πρέπει να δούμε πως θα είναι το τελικό κείμενο, διπλωματικές πηγές ανέφεραν πως η σπουδή της ΕΕ να προχωρήσει σε μια αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης με την Τουρκία σηματοδοτεί την ενίσχυση της γερμανικής στρατηγικής και της φιλοτουρκικής στάσης ισχυρών κρατών, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, ενώ δημιουργείται εύλογα ερωτηματικό για την “αποστασιοποίηση” της Γαλλίας του Εμανουέλ Μακρόν.
Το draft ανάρτησε στον λογαριασμό του στο twitter ο ανταποκριτής του Bloomberg στις Βρυξέλλες Νίκος Χρυσολωράς, χωρίς να έχει σχολιαστεί μέχρις ώρας από την κυβέρνηση αλλά ούτε από τα κόμματα της αντιπολίτευσης(…).
Αναλυτικότερα:
Όπως αναφέρει το liberal.gr, την ετοιμότητά της να «εμπλακεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε μία σειρά από πεδία κοινού ενδιαφέροντος, υπό την αιρεσιμότητα που διατυπώθηκε τον Μάρτιο (στη Σύνοδο Κορυφής) και σε προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου» σημειώνει ξανά η ΕΕ.
Συγκεκριμένα, στο προσχέδιο, όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, επισημαίνεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο «λυπάται που η άτυπη συνάντηση στη Γενεύη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ δεν άνοιξε το δρόμο για επίσημες διαπραγματεύσεις» για την επίλυση του Κυπριακού. «Η Ε.Ε. θα συνεχίσει να παίζει έναν ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της διαδικασίας», αναφέρεται επιπλέον.
Γίνεται επιπλέον αναφορά στην έναρξη των εργασιών σε τεχνικό επίπεδο «προς τον εκσυγχρονισμό της Τελωνειακής Ένωσης Ε.Ε.-Τουρκίας» και ανακαλείται η ανάγκη αντιμετώπισης των «υφιστάμενων δυσκολιών στην εφαρμογή της (που αφορούν μεταξύ άλλων τη μη εφαρμογή της από την πλευρά της Άγκυρας απέναντι στην Κυπριακή Δημοκρατία).
Γίνεται αναφορά επίσης στην προεργασία που βρίσκεται εν εξελίξει για τους διαλόγους υψηλού επιπέδου σε θέματα όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα, η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και περιφερειακά ζητήματα.
Σε ότι αφορά το κράτος Δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τουρκία, χαρακτηρίζονται «ζωτική ανησυχία» και σημειώνεται ότι ο διάλογος επ’ αυτών των θεμάτων «παραμένει ακέραιο κομμάτι της σχέσης Ε.Ε.-Τουρκίας».
Εντός αγκυλών, πάντως, βρίσκεται η παράγραφος που αφορά στη συνέχεια της χρηματοδότηση προς την Τουρκία για το μεταναστευτικό (που σημαίνει ότι εκκρεμεί ακόμα η συμφωνία επί της διατύπωσης).
Όπως σημειώνεται στη συγκεκριμένη παράγραφο: «Σχετικά με την κατάσταση των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο σημειώνει την πρόταση της Επιτροπής για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων και των κοινοτήτων φιλοξενίας στην Τουρκία, την Ιορδανία και το Λίβανο και τάσσεται υπέρ της ταχείας υιοθέτησής της».